Paardachtigen, zoals paarden, pony’s en ezels, dragen ziekteverwekkers bij zich. Van sommige ziekteverwekkers kunnen mensen ook ziek worden. U kunt de kans op ziekte verkleinen. Op deze pagina leest u hoe ziekteverwekkers zich vanaf paardachtigen verspreiden, wat u kunt doen om de kans op ziekte te verkleinen en welke ziektes paardachtigen kunnen overdragen.

Zo komen ziekteverwekkers van paarden bij mensen

Ziekteverwekkers kunnen op verschillende manieren van paarden bij mensen terechtkomen:

  • Via direct contact. Bijvoorbeeld als u een paard, pony of ezel aait.
  • Via het speeksel van een paard, pony of ezel. Bijvoorbeeld als het dier uw hand likt.
  • Als u in de stal bent geweest bij paarden, pony’s of ezels.
  • Via het vlees of de melk van paarden.

Tips om te voorkomen dat u ziek wordt

Met deze tips verkleint u de kans dat u ziek wordt door ziekteverwekkers van paarden, pony’s of ezels:

  • Was uw handen met water en zeep
    o    na een bezoek aan de manege of (pension)stal;
    o    nadat u een paard, pony of ezel heeft geaaid of geknuffeld; 
    o    nadat een paard, pony of ezel uit uw hand heeft gegeten.
  • Eet of drink niet in de buurt van paarden, pony’s en ezels.
  • Trek schone kleren aan, nadat u bij paarden of pony’s in de wei of stal bent geweest.
  • Voorkom contact met urine of mest van paarden.

Houd uw paard, pony of ezel gezond

Heeft u zelf een paard, pony of ezel? Met deze tips verkleint u de kans dat een ziekteverwekker van het dier op u wordt overgedragen:

  • Raadpleeg de dierenarts als uw paard, pony of ezel veel schuurt, kale plekken krijgt, of andere verschijnselen van ziekte vertoont.
  • Controleer uw dier regelmatig op teken en verwijder deze zo snel mogelijk.
  • Zorg ervoor dat de stal schoon en droog is en verwijder regelmatig de ontlasting uit het weiland van uw paard(en).

Het Landelijk Informatiecentrum Gezelschapsdieren (LICG) weet alles over de gezondheid van huisdieren. Meer weten over de gezondheid van uw paard, pony of ezel? Neem contact op met de dierenarts of kijk op licg.nl.

Ik ben gebeten door een paard. Wat nu?

Was de bijtwond met water en zeep. Maak de wond goed schoon en desinfecteer deze, bijvoorbeeld met Betadine of een alcoholoplossing (70%). Neem contact op met de huisarts:

  • Als de huid beschadigd is.
  • Als u niet bent gevaccineerd tegen tetanus (dit gebeurt met de DTP Difterie, Tetanus en Poliomyelitis (Difterie, Tetanus en Poliomyelitis)-prik).
  • Als uw tetanusvaccinatie meer dan 10 jaar geleden is.
  • Als u zich zorgen maakt.

Ik heb klachten. Wat nu?

Denkt u dat u ziek bent geworden door contact met een paard, pony of ezel? Of heeft u ernstige klachten na contact met een paard, pony of ezel, of klachten die niet weggaan? Neem dan altijd contact op met een arts. Vertel dat u contact heeft gehad met een paard, pony of ezel, en wanneer dit was.

Ziekten die mensen van paarden kunnen krijgen

Paarden kunnen verschillende ziektes doorgeven, maar mensen worden daar bijna nooit ziek van. We lichten hier één ziekte uit, die wel vaak voorkomt. Daaronder volgen nog een aantal ziekten. Die komen minder vaak voor of zijn minder ziekmakend voor mensen.

Hoe krijgt iemand ringworm?
Ringworm is een schimmel. Mensen kunnen deze schimmel krijgen door de huid van een besmet dier aan te raken. Vaak is aan de vacht van een dier te zien dat deze niet gezond is. Het dier heeft dan kale plekken met witte schilfers en korstjes.

Welke klachten passen bij ringworm?
De schimmel dringt bij mensen in de huid. Daar vormt ringworm roodgekleurde ringen met een iets hogere rand. De plekken gaan vanzelf weer weg, maar dat kan lang duren.

•    De randen van de plek kunnen rood worden, gaan schilferen en soms zijn er kleine pukkeltjes te zien.
•    Meestal doet de plek geen pijn.
•    Soms jeukt het.
•    De plekken kunnen overal op het lichaam voorkomen. Ook onder het haar.

Hoe kunt u ringworm voorkomen?
U kunt een aantal dingen doen om de kans op ringworm te verkleinen:

  • Zet, wanneer mogelijk, dieren met ringworm in isolatie.
  • Gebruik materialen als borstels en dekens niet voor meerdere dieren.
  • Was uw handen met water en zeep na het aanraken van dieren.
  • Draag alleen uw eigen kleren, pet, muts of hoofddoek.
  • Heeft u of iemand in uw gezin ringworm? 
    o    Ga naar de huisarts voor een behandeling met zalf of pillen.  
    o    Gebruik alleen uw eigen kam en andere spullen voor het haar. Maak kammen, haarborstels en tondeuse na gebruik goed schoon, het liefst met 70% alcohol. 
    o    Neem tafels, stoelleuningen en vloeren af met een natte doek. Maak ze daarna droog.
    o    Was verkleedkleren en knuffels op 60 graden.

Lees meer over ringworm bij mensen.
Lees meer over ringworm bij dieren.

Bekijk hieronder andere ziekten die paarden aan mensen kunnen overdragen.

Hoe krijgt iemand een campylobacter-infectie?
Verschillende dieren kunnen de campylobacter-bacterie bij zich dragen, ook paarden.

Welke klachten passen bij een campylobacter-infectie?
De meest voorkomende klachten bij een campylobacter-infectie zijn:

  • diarree
  • buikpijn en buikrampen
  • vermoeidheid
  • koorts

Gemiddeld beginnen de klachten drie dagen na het eten of drinken van besmet voedsel of contact met besmette dieren.

Hoe kunt u campylobacter-infectie voorkomen?
Volg de algemene hygiëneregels die helpen om niet ziek te worden door paarden.

Bent u erg ziek, gaan de klachten niet weg of maakt u zich zorgen? Neem dan contact op met de huisarts. Geef aan dat u contact heeft gehad met paarden.

Lees meer over campylobacter-infectie bij mensen. 
Lees meer over campylobacter-infectie bij dieren.

Hoe krijgt iemand cryptosporidiose?
Cryptosporidiose wordt veroorzaakt door een parasiet die in de darmen van verschillende dieren voorkomt, ook bij paarden. De parasiet kan in grote hoeveelheden in de mest zitten.

Mensen kunnen besmet worden door: 
•    contact met mest
•    zwemmen in water dat besmet is geraakt met mest 
•    besmet voedsel

Welke klachten passen bij cryptosporidiose?
Cryptosporidiose kan zonder klachten verlopen. Iemand kan ook acute diarree met darmkrampen krijgen. Vooral kinderen tot 5 jaar en mensen met een verminderde afweer kunnen veel klachten krijgen.

Hoe kunt u cryptosporidiose voorkomen?
Volg de algemene hygiëneregels die helpen om niet ziek te worden door paarden.

Bent u erg ziek, gaan de klachten niet weg of maakt u zich zorgen? Neem dan contact op met de huisarts. Geef aan dat u contact heeft gehad met paarden of hun mest.

Lees meer over cryptosporidiose bij mensen.
Lees meer over cryptosporidiose bij dieren.

Hoe krijgt iemand kwade droes?
Kwade droes wordt veroorzaakt door een bacterie. De ziekte komt niet voor in Nederland. Wel bij paarden, ezels en muilezels in landen in Zuid-Amerika, het Midden-Oosten en Azië. Besmette paarden worden ziek met onder andere (hoge) koorts, verlies van eetlust en hoesten. Ook mensen kunnen besmet worden, door direct contact met zieke dieren of besmette materialen. Dit gebeurt bijna nooit.

Welke klachten passen bij kwade droes?
De meest voorkomende klachten bij kwade droes zijn:

  • koorts
  • hoofdpijn
  • vermoeidheid
  • vergrote lymfeknopen
  • spierpijn

Als iemand niet op tijd antibiotica krijgt, kan de ziekte dodelijk zijn.

Hoe kunt u kwade droes voorkomen?
Wees voorzichtig met contact met paardachtigen in het buitenland. 

Heeft u contact gehad met (zieke) paarden in het buitenland? En heeft u klachten zoals hierboven genoemd? Neem contact op met de huisarts en vertel dat u contact heeft gehad met paarden in het buitenland.

Lees meer over kwade droes bij dieren.

Hoe krijgt iemand leptospirose?
Leptospirose wordt veroorzaakt door verschillende typen van de Leptospira-bacterie. De ziekte is het meest bekend van ratten. Maar ook paarden kunnen deze ziekte krijgen. Besmette paarden kunnen de bacterie met de urine uitscheiden in de omgeving. Mensen kunnen besmet worden door contact met de urine.

Welke klachten passen bij leptospirose?
Soms heeft iemand met leptospirose helemaal geen klachten. Anderen krijgen bijvoorbeeld:

  • koorts
  • spierpijn
  • hoofdpijn
  • diarree

Ernstige klachten zijn:

  • een vergrote lever
  • vergrote nieren
  • geelzucht

Vooral de combinatie van verschillende klachten past bij leptospirose.

Hoe kunt u leptospirose voorkomen?
U kunt een aantal dingen doen om de kans op leptospirose te verkleinen:

  • Voorkom contact met urine(spetters) van paarden.

  • Was uw handen met water en zeep na contact met paarden.

  • Trek schone kleren aan nadat u bij paarden in de wei of stal bent geweest.

Werkt u met paarden en heeft u klachten? Neem dan contact op met de huisarts en vertel over het contact met de paarden.

Lees meer over leptospirose bij mensen. 
Lees meer over leptospirose bij dieren.

Hoe krijgt iemand miltvuur?
Miltvuur wordt veroorzaakt door de antraxbacterie. In Nederland komt miltvuur niet meer voor, maar bijvoorbeeld in grote delen van Afrika nog wel. Mensen kunnen besmet raken: 
•    door het inademen van de bacterie
•    via wondjes in de huid
•    door het eten van besmet vlees dat onvoldoende verhit is

Welke klachten passen bij miltvuur?
Miltvuur kan heel verschillende klachten geven. Iemand met miltvuur kan huid-, long-, keel- of darmklachten krijgen.

Hoe voorkomt u miltvuur?
De miltvuurbacterie kan erg lang in de omgeving overleven. Vroeger werden daarom bosjes geplant op de plekken waar dieren met miltvuur werden begraven. Deze miltvuurbosjes, vaak midden in een weiland, moeten voorkomen dat mensen de besmette kadavers per ongeluk opgraven en zo besmet worden. Het is daarom verstandig om miltvuurbosjes nooit om te gooien om in de bodem te gaan graven.

Ga naar de huisarts als u klachten heeft die bij miltvuur passen.

Lees meer over miltvuur bij mensen. 
Lees meer over miltvuur bij dieren.

Hoe krijgt iemand streptokokken?
Er zijn verschillende soorten streptokokkenbacteriën. De bacterie Streptococcus equi zooepidemicus komt bij verschillende dieren voor, waaronder paarden. Paarden worden meestal niet ziek van deze bacterie. Heel soms maakt de bacterie een mens ziek na contact met paarden.

Welke klachten passen bij streptokokken?
Hersenvliesontsteking is de ernstigste vorm van een infectie met streptokokken via paarden. Hierbij komen klachten als hoofdpijn, koorts en verwarring voor. De bacterie kan ook ontstekingen van gewrichten veroorzaken of een ontsteking van de hartklep.

Hoe kunt u streptokokken voorkomen?
Volg de algemene hygiëneregels die helpen om niet ziek te worden door paarden.

Ga bij duidelijke klachten naar de huisarts. Vertel dat u contact heeft gehad met paarden.

Tuberculose

Hoe krijgt iemand tuberculose?
De runder-tbc-bacterie komt vooral voor bij koeien en veroorzaakt tuberculose. Nederland is officieel vrij van rundertuberculose, maar het komt heel soms nog wel voor. Vaak is de ziekte dan opgelopen in een ander land. Andere dieren, waaronder paarden, kunnen soms ook besmet raken. Als een mens besmet wordt, komt dat meestal door het drinken van rauwe melk van een besmet dier. Maar iemand kan ook besmet raken via direct contact met besmette dieren.

Welke klachten passen bij tuberculose?
Het duurt maanden tot jaren voordat iemand klachten krijgt van tuberculose. De meest voorkomende klachten zijn:

  • hoesten
  • bloed ophoesten
  • koorts
  • vermoeidheid
  • vermagering
  • ’s nachts heel erg zweten

Hoe kunt u rundertuberculose voorkomen?
Volg de algemene hygiëneregels die helpen om niet ziek te worden door paarden.

Heeft u of iemand in het gezin lang klachten die passen bij tuberculose? Neem dan contact op met de huisarts.

Lees meer over tuberculose bij mensen.
Lees meer over tuberculose bij dieren.

Hoe krijg je de ziekte?
Deze besmettelijke huidziekte krijg je door de schurftmijt. Er zijn verschillende soorten die bij mensen en dieren kunnen voorkomen.

Welke klachten krijg je?
Vooral de toenemende jeuk is de meest voorkomende klacht. Er ontstaan blaasjes en rode bultjes tussen de vingers, polsen en voeten.

Wat moet je doen?
Ga naar de huisarts bij klachten. Behandeling van de schurftmijt is noodzakelijk om verdere verspreiding te voorkomen.

 

Informatie volgt. 

Hoe krijg je de ziekte?
De salmonellabacterie komt veel voor bij koeien, schapen, geiten, paarden en varkens en ook in dierlijke levensmiddelen, zoals vlees, eieren of zuivel.  De meeste mensen raken besmet met de bacterie door het eten van niet of onvoldoende verhitte producten. Ook huisdieren als honden en katten kunnen deze bacterie bij zich dragen. Daarmee kunnen ze bij mensen darminfecties veroorzaken.

Welke klachten krijg je?
De meest voorkomende klachten zijn buikkrampen, misselijkheid, braken en diarree.

Wat moet je doen?
Ga naar de huisarts bij klachten. Neem de juiste hygiënemaatregelen bij voedselbereiding.

Meer informatie over salmonellose bij mensen lees je hier en meer informatie over salmonellose bij dieren lees je hier.

Hoe krijg je de ziekte?
Trichinellose is een infectie die mensen kunnen krijgen door het eten van besmet vlees. Meestal is dit vlees afkomstig van varkens, paarden of wilde zwijnen. In het vlees zitten wormen. Als die eenmaal in ons lichaam zitten, komen er larven uit de wormen. De larven gaan in onze spieren zitten.

Welke klachten krijg je?
Enige tijd nadat je besmet vlees hebt gegeten, kan je allerlei klachten krijgen: misselijkheid, braken, diarree. Maar ook koorts, hoofdpijn, huiduitslag, bloedinkjes onder je nagels en pijnlijke spieren.

Wat moet je doen?
Het risico om besmet te raken is in Nederland heel klein, omdat slachtvlees gekeurd wordt. Ga bij klachten naar de huisarts. Neem thuis goede hygiënemaatregelen bij het klaarmaken van eten.

Meer informatie over trichinellose bij mensen lees je hier.