UV-straling goed voor de gezondheid

Zonlicht

We hebben zonlicht nodig. Het licht helpt om ons slaap-wakkerritme (biologische klok) vast te houden en we voelen onszelf blijer als de zon schijnt. We gaan vaker naar buiten en dat betekent dat we meer bewegen. Als we meer bewegen, is dat goed voor onze gezondheid.

Vitamine D

Onze huid maakt onder invloed van UV ultraviolet (ultraviolet)-straling vitamine D aan. Vitamine D is nodig voor gezonde tanden, botten en spieren. Ook is vitamine D goed voor ons afweersysteem. Een gezond afweersysteem zorgt ervoor dat wij minder snel ziek worden.  

De zon is gemiddeld over het jaar onze voornaamste, bijna onze enige bron van vitamine-D. In de periode oktober-maart staat de zon laag waardoor ons lichaam geen vitamine D aanmaakt. Daarom is het in het najaar en de winter vaak nodig om vitamine D op een andere manier binnen te krijgen. Bijvoorbeeld door voedsel waar vitamine D in zit (zoals vette vis) of door vitamine D te slikken (voedingssupplementen). Hoeveel vitamine D een mens nodig heeft, verschilt sterk per persoon.

UV-straling ook niet goed voor de gezondheid

We hebben zonlicht nodig maar teveel zonlicht is niet goed. Door de UV-straling in het zonlicht kan je huid verbranden. Op den duur veroudert je huid door de UV-A-straling sneller. Als je huid vaak en ernstig is verbrand, kun je door de schade die daardoor ontstaat op latere leeftijd huidkanker krijgen. Ook kan teveel zonlicht je ogen (ernstig) beschadigen.

Verbrande huid

Als je te lang in de zon bent, verbrand de huid. In Nederland kan dat al binnen 20 minuten gebeuren. Hoe snel dat gaat hangt onder andere af van de zonkracht, je huidtype en je leeftijd. Een donkere huid verbrandt minder snel dan een lichte huid. Als je zonnebrand hebt opgelopen, is je huid rood en pijnlijk en je kunt blaren krijgen. Dat kan dagen duren. Daarna gaat je huid vervellen.

Huidkanker

UV-straling beschadigt je huid. Voor het grootste deel herstelt de huid vanzelf. Maar dat gebeurt niet altijd. Hoe vaker en hoe ernstiger je huid verbrand, hoe meer je huid onherstelbaar beschadigd raakt. Op de lange termijn kunnen deze beschadigingen leiden tot huidkanker. Sinds het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL Integraal kankercentrum Nederland (Integraal kankercentrum Nederland)) in 1990 is gestart met het bijhouden van patiënten met kanker in de Nederlandse Kankerregistratie (NKR Nederlandse Kanker Registratie (Nederlandse Kanker Registratie)) stijgt het aantal mensen dat huidkanker krijgt sterk. De belangrijkste oorzaak hiervan is dat mensen ouder worden en, hoewel je ook op jonge leeftijd huidkanker kunt krijgen, huidkanker is een ouderdomsziekte. Hoe de rest van de huidkanker-toename precies komt is nog niet duidelijk. Het is vermoedelijk een combinatie van een veranderend (blootstellings-)gedrag en een veranderende gevoeligheid van de huid.

Omdat we ouder worden, is het nog belangrijker om onszelf al vanaf jonge leeftijd te beschermen tegen UV-straling. Mensen jonger dan 25 jaar die regelmatig verbranden, hebben een grotere kans op huidkanker op latere leeftijd. Daarom is het belangrijk om met name kinderen (en jongeren) goed te beschermen tegen de zon.

Oogbeschadiging

UV-straling beschadigt de ooglens. Dan werkt de lens niet goed meer waardoor je wazig gaat zien. Deze beschadigingen bouwen zich gedurende het leven op, net als bij de huid. Ook kun je door te veel straling sneeuwblind worden. Dan is het hoornvlies van je ogen ontstoken. Op de lange termijn kun je staar (cataract) krijgen of zelfs blind worden.