Wat zijn de symptomen van legionella?

De meeste mensen worden niet ziek na besmetting met de legionellabacterie. Als er wel ziekteverschijnselen ontstaan is  dat meestal 2 tot 10 dagen na de besmetting.

De ziekte begint met griepachtige klachten zoals:

• hoofdpijn
• spierpijn
• misselijkheid
• diarree
• koorts
• droge hoest

Ernstige longonsteking

Heel soms veroorzaakt de legionellabacterie een ernstige longontsteking. Deze longontsteking kan zo ernstig verlopen dat mensen eraan kunnen overlijden. Longontsteking door de legionellabacterie komt bijna nooit voor bij mensen die jonger zijn dan 40 jaar.

Als er een longontsteking ontstaat, volgen er klachten zoals:

• kortademigheid, benauwdheid of pijn bij de ademhaling
• hoge koorts
• koude rillingen
• soms verwardheid 

Mensen kunnen ernstig ziek worden van een longontsteking door legionella. Meestal is opname in het ziekenhuis en behandeling met antibiotica nodig. Na ziekte kan het lang duren voordat iemand zich weer helemaal goed voelt. In Nederland overlijdt circa 2 - 10% van de patiënten met een legionellalongontsteking. Vooral bij mensen op hoge leeftijd is de kans op overlijden groter. 

Mensen die een grotere kans hebben om een ernstige longontsteking te krijgen zijn: 

• ouderen
• mensen met een verminderde afweer door bijvoorbeeld een chronische ziekte
• mensen die afweerremmende medicijnen gebruiken  
• rokers

Hoe raken mensen besmet met legionella?

Legionella kan in water en tuinaarde zitten. Als hele kleine waterdruppeltjes (nevel) of deeltjes tuinaarde in de lucht komt, kan iemand de bacterie inademen. Als de bacterie in de longen terecht komt, kan dit klachten veroorzaken.  

Het inademen van legionellabacteriën kan gebeuren tijdens:

• sproeien van water, zoals douches, tuinslang met sproeikop  of hogedrukspuiten
• in een bubbelbad met luchtbellen in water
• het gebruik van bepaalde type afvalwaterzuiveringsinstallaties waar ook lucht aan het water wordt toegevoegd
• luchtbevochtiging door apparaten die water vernevelen, zoals apneuapparatuur of luchtbevochtigers
• het gebruik van natte koeltorens, waterinstallaties die gebouwen of industriële processen koelen door vernevelen van water

Mensen worden niet ziek door het drinken van besmet water. Een uitzondering daarop zijn mensen met ernstige slikproblemen, zij kunnen ziek worden door besmet water. Iemand met een legionella-besmetting is niet besmettelijk voor andere mensen.

Voorkomen van legionella 

• Ziekenhuizen, verpleeghuizen, sauna’s, zwembaden en logiesverblijven (o.a. hotels) moeten maatregelen nemen om besmetting met legionella te voorkomen. 
  Zie Wat moet ik als eigenaar van een bedrijf doen om legionellabesmettingen te voorkomen?
• De kans dat u thuis ziek wordt door legionellabacteriën is erg klein. U kunt wel maatregelen nemen om blootstelling aan legionella thuis te beperken.
  Zie Legionellopreventie

Behandeling van legionella

Er bestaat geen vaccin tegen de legionellabacterie. Een behandeling met antibiotica is wel mogelijk.

Bronopsporing

De GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) gaat bij elke melding van een legionellapatiënt na op welke manier hij of zij besmet kan zijn geraakt, soms worden hier ook monsters in huis voor afgenomen. Met deze bronopsporing wil de GGD voorkomen dat meer mensen ziek worden. Maar ondanks dit onderzoek blijft bij veel patiënten de bron van de besmetting onbekend .

Hoe vaak komt legionella voor?

De laatste jaren ligt het jaarlijks aantal meldingen van legionella die iemand in Nederland heeft gekregen op ongeveer 400-500 mensen. Het aantal meldingen van mensen die ziek zijn geworden na een reis in het buitenland ligt elk jaar rond de 100 -150  patiënten. Het werkelijke aantal ligt hoger omdat niet alle patiënten goed onderzocht kunnen worden. In de zomer zijn er over het algemeen meer patiënten dan in de winter en vochtige weersomstandigheden lijken ook invloed te hebben.