Het respiratoir syncytieel (RS)-virus is een virus dat luchtweginfecties veroorzaakt. De meeste volwassenen worden alleen verkouden door het virus. Maar sommige mensen kunnen er ernstig ziek van worden. Mensen met een groter risico op ernstige ziekte door het RS-virus (Respiratoir Syncytieel-virus ) kunnen zich op eigen verzoek laten vaccineren. Op deze pagina leest u daar meer over.
Let op: deze pagina gaat over RS (respiratoir syncytieel)-virusvaccinatie voor volwassenen. Baby’s kunnen sinds 1 september 2025 een prik tegen het RS-virus krijgen via het Rijksvaccinatieprogramma.
In 2025 heeft de Gezondheidsraad een advies uitgebracht over het vaccineren van ouderen en risicogroepen tegen het RS-virus. Daarin staat dat het vaccineren van mensen van 75 jaar en ouder en risicogroepen vanaf 60 jaar nuttig kan zijn om een ernstige luchtweginfectie te voorkomen. En dat de vaccins goed werken en veilig zijn. Maar ook dat nog niet bekend is hoelang de vaccinatie tegen het RS-virus beschermt. En dat de kosten nu te hoog zijn om het aan iedereen in de doelgroep aan te bieden. Daarom kunnen mensen in Nederland de vaccinatie op dit moment alleen krijgen als zij hier zelf voor betalen.
Voor welke volwassenen kan een vaccinatie tegen RS-virus nuttig zijn?
Bij de meeste volwassenen lijkt een infectie met het RS-virus op een verkoudheid. De klachten gaan dan binnen één tot twee weken weer over.
Sommige mensen worden ernstiger ziek van het RS-virus. Zij kunnen kortademig worden, griepachtige klachten of een longontsteking krijgen en soms zelfs overlijden. Mensen die hier meer kans op hebben, zijn:
- Mensen van 75 jaar of ouder
- Mensen, vooral van 60 jaar of ouder, met een chronische aandoening, zoals:
- COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease (chronische bronchitis of longemfyseem) )
- astma
- hartfalen
- coronaire hartziekte
- diabetes
- morbide obesitas (met een BMI (Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht.) van 40 of hoger)
- nierziekte
- leverziekte
- een niet goed werkend immuunsysteem, bijvoorbeeld na een stamceltransplantatie of orgaantransplantatie
- Mensen van 60 jaar of ouder die in een verpleeghuis wonen
Vaccinatie tegen RS-virus voor zwangeren
Zwangeren kunnen ervoor kiezen om zichzelf tijdens de zwangerschap te laten vaccineren. Hun afweerstoffen komen dan bij de ongeboren baby en beschermen de baby in de eerste maanden na de geboorte. Zwangeren moeten deze vaccinatie zelf betalen. De prik tegen het RS-virus voor baby’s, ná de geboorte, zit in het Rijksvaccinatieprogramma en is gratis.
Hoe goed werkt het vaccin tegen RS-virus?
Er zijn in Nederland drie vaccins tegen RS-virus geregistreerd. Alle drie de vaccins zijn veilig en werken goed. Ze beschermen na één prik goed tegen het RS-virus voor twee tot drie RS-virusseizoenen. Een RS-virusseizoen loopt van november tot en met maart. Dan komt het virus het meeste voor.
Bij mensen van 60 jaar of ouder met een goed werkende afweer voorkomt vaccinatie ongeveer acht van de tien ziekenhuisopnames en overlijdens door RS-virus. Bij mensen van 60 jaar of ouder met een minder goede afweer voorkomt het vaccin zeven van de tien ziekenhuisopnames.
Uit onderzoek blijkt dat de bescherming van de RS-virusvaccinatie minder wordt in het tweede seizoen. Dit betekent dat de vaccinatie waarschijnlijk na een paar jaar herhaald moet worden. Wanneer dat precies moet, is nu nog niet goed bekend.
Wat zijn mogelijke bijwerkingen van vaccinatie tegen RS-virus?
De bijwerkingen van vaccinatie tegen RS-virus zijn mild. Mogelijke bijwerkingen zijn vermoeidheid, hoofdpijn en spierpijn. Deze klachten verdwijnen meestal binnen één of twee dagen. Lees voor meer informatie de bijsluiters van de vaccins.
Wordt vaccinatie tegen RS-virus vergoed?
De vaccinatie tegen RS-virus voor volwassenen wordt niet vergoed. Als u de prik wilt, moet u deze zelf betalen.
Waar kan ik een vaccinatie tegen RS-virus krijgen?
Wilt u na overleg met uw huisarts of vaccinatiebureau een vaccinatie tegen RS-virus? Dan kan dit via de huisarts, GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) of vaccinatiebureau.