Monitoren van de depositie

Sinds 2020 heeft het RIVM meerdere keren onderzocht wat er in het stof zit en waar dit vandaan komt. Het gaat om de hoeveelheid polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen )) en metalen. Er zijn verschillende dingen die invloed hebben op waar en hoeveel stof ergens neerkomt. Bijvoorbeeld windrichting, windsterkte en neerslag. Ook de hoeveelheid stof dat wordt uitgestoten door bronnen als Tata Steel heeft invloed.

Het eerste onderzoek in 2020 was aanleiding om de situatie te gaan monitoren. Door dit onderzoek te herhalen, kan het RIVM vaststellen of de situatie in de IJmond structureel verandert. Om trends vast te kunnen stellen is het belangrijk om dit onderzoek de komende jaren te blijven herhalen.

Resultaten door de jaren heen

Vergeleken met gebieden zonder industrie zitten er structureel (sterk) verhoogde hoeveelheden PAK en metalen in het stof in de omgeving van het Tata Steel-terrein, met name in Wijk aan Zee.

Verder waren de hoeveelheid PAK en de metalen aluminium, lood en zink tijdens de meting in 2024 in de meeste dorpen iets lager dan in 2020. De hoeveelheid ijzer is sinds 2020 flink gedaald. Het is niet duidelijk of de dalingen structureel zijn en wat de precieze oorzaak ervan is. 

Bekijk de rapporten via de links hieronder.

1. 2020 najaar
2. 2022 voorjaar
3. 2022 najaar
4. 2024 najaar

Resultaten depositiemeting najaar 2024

Het RIVM onderzocht in het najaar van 2024 voor de vierde keer hoeveel PAK en metalen in stof in de omgeving van Tata Steel op de grond neerdalen. Ook bij deze metingen zijn de hoeveelheden PAK en metalen in het neergedaalde stof hoger dan in gebieden in Nederland zonder industrie. In alle woonclusters was met name de depositie van PAK, ijzer, mangaan, chroom en vanadium op de meeste meetlocaties verhoogd ten opzichte van locaties zonder industrie.  

In Wijk aan Zee en op de meetlocatie Reyndersweg was de depositie van PAK en metalen vaak het hoogst. Deze locaties liggen het dichtst bij het Tata Steel-terrein. In Beverwijk, Velsen-Noord en IJmuiden was de depositie van PAK en metalen over het algemeen lager dan in Wijk aan Zee, maar nog altijd hoger dan in gebieden zonder industrie. Op de meetpunten in Heemskerk was de depositie van de PAK en metalen lager dan in de rest van de IJmond. Deze zijn het verst verwijderd van het terrein van Tata Steel.  

Wel was de hoeveelheid PAK en aluminium, lood en zink in het stof in de meeste dorpen iets lager dan in 2020. De hoeveelheid ijzer is sinds 2020 flink gedaald. Het is niet duidelijk of de dalingen structureel zijn en wat de precieze oorzaak ervan is.

Met dit onderzoek kunnen we geen uitspraak doen of de maatregelen die Tata Steel Nederland heeft genomen om de uitstoot te verminderen, effect hebben gehad op de afname of toename van de gemeten stoffen.   

Meerdere jaren blijven meten

Tata Steel is een zeer belangrijke bron van PAK en metalen in de leefomgeving, maar ook andere bronnen dragen bij. In 2023 is voor de IJmond in een groot onderzoek de beoordeling gemaakt van de gezondheidsrisico’s inclusief een beschouwing van de bronnen van PAK en  metalen in grof stof in de IJmond. 

Het RIVM handhaaft het advies om de neerslag van stof te blijven monitoren. Als aanvulling daarop kan gerichter worden gezocht wat de invloed is van verschillende factoren op depositie en waar het stof vandaan komt. 

Risicobeoordeling gezondheid uit 2020

In 2020 heeft het RIVM beoordeelt wat het risico is van de hoeveelheid gevonden PAK en metalen voor de gezondheid van spelende kinderen. Deze risicobeoordeling is in 2022 en 2024 niet opnieuw uitgevoerd. De conclusies uit het onderzoek van 2020 blijven ongewijzigd:

• De blootstelling aan de hoeveelheden lood en PAK in het stof in de IJmond is ongewenst voor de gezondheid van kinderen.
• Van de andere metalen wordt geen gezondheidsrisico verwacht.