Met arbeidsomstandigheden worden alle omstandigheden tijdens werktijd bedoeld. Dat wil zeggen: op en tijdens het werk, dus ook thuiswerken of als iemand voor het werk onderweg is. Op de website VZinfo zetten we cijfers, oorzaken en gevolgen van arbeidsomstandigheden op een rij.
Goede arbeidsomstandigheden voorkomen zieke werkenden
Goede arbeidsomstandigheden kunnen (deels) voorkomen dat mensen door hun werk ziek worden of arbeidsongeschikt raken. Goede arbeidsomstandigheden zijn bijvoorbeeld:
- daglicht en uitzicht uit een raam naar buiten
- een juiste opstelling van machines en computers
- goed gereedschap
- goede verhoudingen met leidinggevenden en collega’s
Slechte arbeidsomstandigheden kunnen leiden tot ziekte
Arbeidsomstandigheden kunnen de gezondheid ook negatief beïnvloeden. Een flink deel van de werknemers loopt op de werkvloer risico’s op ongevallen of ziekten. Denk aan chemicaliën, fysieke (over)belasting en lawaai, stress door een te hoge werkdruk, agressie van klanten of collega's en door het niet goed (kunnen) afstemmen van het werk op thuis. Met mogelijke gezondheidsklachten, beroepsziekten, ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en veel gebruik van medische voorzieningen tot gevolg. Het RIVM schat de ziektelast door slechte arbeidsomstandigheden op bijna 5% van de totale ziektelast in Nederland.
Lichamelijke belasting, werkomgeving, psychosociaal belastende arbeidsrisico’s
Arbeidsomstandigheden zijn onder te verdelen in lichamelijke belasting, werkomgeving en psychosociaal belastende factoren. Lichamelijke belasting is bijvoorbeeld het verplaatsen van producten (tillen, dragen, duwen, trekken), veel beeldschermwerk of langdurig zitten. Bij arbeidsbelasting door de werkomgeving kun je denken aan koude, vochtige werkplekken, weinig daglicht, veel lawaai, stoffen en werken in de nacht. Werkdruk, ongewenst gedrag van collega’s, leidinggevenden of klanten zijn voorbeelden van zogeheten psychosociaal belastende arbeidsrisico’s. Het RIVM laat zien hoe vaak werkenden te maken hebben met deze arbeidsrisico’s. Of welke beroepen vooral blootgesteld zijn.
Oorzaken van psychosociale arbeidsbelasting
Werkdruk, ongewenst gedrag en ingrijpende gebeurtenissen op het werk noemen we psychosociale arbeidsbelasting (PSA (Prostaat Specifiek Antigeen)). Het RIVM heeft de achterliggende oorzaken van PSA in kaart gebracht. PSA ontstaat door factoren op het werk. Maar er zijn ook altijd andere risico’s buiten het werk. Het maakt uit hoe je bent, werkt, denkt en doet. Een hoge werkdruk hoeft niet te leiden tot lichamelijke en psychische klachten. Welke risico’s, hoeveel risico’s en hoe je met deze risico’s om kunt gaan, bepalen samen of je wel of geen last krijgt van PSA en stress.