Een vervalst geneesmiddel is volgens artikel 1 van de Geneesmiddelenwet een geneesmiddel dat opzettelijk verkeerde informatie geeft over de identiteit (verpakking, etikettering, naam of samenstelling), oorsprong (fabrikant, land van vervaardiging, land van oorsprong of houder van de handelsvergunning) of geschiedenis (registers of documenten met betrekking tot de verspreiding). 

Gevaren voor de gezondheid

Er zijn verschillende gevaren bij het gebruik van vervalste geneesmiddelen. Sommige producten bevatten teveel of te weinig van de werkzame stoffen. Te weinig werkzame stof (onderdosering) kan ertoe leiden dat een product minder goed of niet werkt. Op grotere schaal kan onderdosering bij antibiotica bijvoorbeeld antibioticaresistentie in de hand werken. Teveel van een werkzame stof (overdosering) verhoogt de kans op bijwerkingen. Werkzame stoffen worden soms ook vervangen door goedkopere werkzame stoffen die net anders werken. Verder is niet zeker of de producten vervuilingen bevatten en of ze steriel zijn. Het is ook gevaarlijk om zonder overleg met arts of apotheker receptplichtige geneesmiddelen in te nemen. 

Wie doet wat?

In Nederland en Europa geven het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (College ter Beoordeling van Geneesmiddelen)) en het European Medicines Agency (EMA European Medicines Agency (European Medicines Agency)) de handelsvergunning af. Vervalste geneesmiddelen zijn vaak illegaal gemaakt of geïmporteerd en worden vooral buiten arts en apotheek om verhandeld. De IGJ Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd) kan vervalste producten in beslag nemen en treedt tegen de producten op wanneer deze bekend zijn. Het RIVM doet laboratoriumonderzoek aan verdachte geneesmiddelen en onderzoekt de ernst en omvang van het probleem. 

Melden

Meldingen over mogelijk vervalste geneesmiddelen kunnen worden gedaan bij de IGJ, het Bijwerkingencentrum Lareb Landelijke Registratie Evaluatie Bijwerkingen (Landelijke Registratie Evaluatie Bijwerkingen), het Landelijk Meldpunt Zorg, de NVWA Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit), de Dopingautoriteit, het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum, en bij het RIVM. RIVM stelt voor de stakeholders regelmatig een overzicht op van de verzamelde meldingen.