Wijzigingsdatum 06-12-2023 | 16:23

Op deze pagina vindt u de actuele situatie van luchtweginfecties in Nederland.

Stand van zaken luchtweginfecties in Nederland

Status per 06-12-2023

Het aantal mensen in Nederland met luchtwegklachten neemt nog steeds toe. Dat is gebruikelijk in deze tijd van het jaar. Er gaan verschillende virussen rond die luchtwegklachten kunnen veroorzaken. Het gaat vooral om het RS respiratoir syncytieel (respiratoir syncytieel)-virus, het coronavirus SARS severe acute respiratory syndrome (severe acute respiratory syndrome)-CoV2, en het rhinovirus. Sinds augustus kwamen er geleidelijk aan meer patiënten met longontsteking bij de huisarts dan in eerdere jaren. Vooral de sterke stijging van longontstekingen bij kinderen in de leeftijd van 5-14 jaar valt nu op. De oorzaak van de longontstekingen is nog onduidelijk. Het RIVM gaat in samenwerking met Nivel huisartsen tijdelijk aanvullend onderzoek doen. 

Cijfers luchtwegvirussen afgelopen week
In de keel- en neusmonsters die afgelopen week (27 november t/m 3 december 2023) zijn afgenomen bij patiënten die de huisarts bezochten voor acute luchtwegklachten werd RS-virus het meest gevonden, gevolgd door rhinovirus en het coronvuris SARS-CoV coronavirus (coronavirus)-2. * In dezelfde week is het aandeel deelnemers aan Infectieradar met luchtwegklachten licht gestegen (van 9% naar 10%). Een deel van deze mensen nam een keel- en neusmonster af voor onderzoek bij het RIVM.  Een groot deel van de monsters die afgelopen week zijn ontvangen bevatte rhinovirus/enterovirus.** Ook werden SARS-CoV-2, RS-virus, en enkele andere luchtwegvirussen gevonden. Het aantal gemelde positieve monsters voor Mycoplasma pneumoniae in de Virologische Weekstaten is nog steeds verhoogd voor de tijd van het jaar en afgelopen week nog verder gestegen. Ook het aantal gemelde positieve monsters voor influenzavirus type A in de Virologische Weekstaten is afgelopen week gestegen. 

Voor meer informatie over de stand van zaken van de verschillende virussen, kijk op de influenzavirus, RS-virus of coronavirus webpagina.

* Enterovirus uitslagen volgen met een vertraging van twee weken, in verband met extra uit te voeren testen.

** De laboratoriumtest die gebruikt wordt bij infectieradar maakt geen onderscheid tussen rhinovirus en enterovirus. Uit ander onderzoek met deze test weten we dat het merendeel rhinovirus is en een klein deel enterovirus. De laboratoriumtest die gebruikt wordt bij de huisartsen surveillance maakt dit onderscheid wel. 

Lees meer over

Infectieradar

Sla de grafiek Percentage deelnemers Infectieradar met klachten van acute luchtweginfectie over en ga naar de datatabel

Data van het seizoen 2020/2021 is beschikbaar vanaf week 45.

In week 41 en 42 2021 en week 30 2022 heeft het RIVM niet alle gegevens ontvangen door een storing. Hierdoor is de grafiek in deze periodes onderbroken. 

Infectieradar deelnemers hebben klachten van een acute luchtweginfectie als ze hoesten, keelpijn hebben, kortademig zijn, een loopneus of een verstopte neus hebben doorgegeven.

Infectieradar zelftestonderzoek

Sla de grafiek Monsters afgenomen bij deelnemers met klachten passend bij een acute luchtweginfectie over en ga naar de datatabel

Bron grafiek: Infectieradar RIVM. De monsters zijn van deelnemers met een negatieve corona zelftest. 

Het RIVM vraagt deelnemers aan het Infectieradar zelftestonderzoek een corona zelftest te doen als zij klachten hebben die passen bij corona of bij een andere luchtweginfectie, zoals hoesten, keelpijn, kortademigheid, een loopneus of een verstopte neus. Een deel van deze mensen wordt gevraagd om ook een neus- en keelmonster op te sturen naar het RIVM. Het RIVM onderzoekt of dit monster het coronavirus, een griepvirus of een verkoudheidsvirus bevat. Het merendeel van deze mensen met klachten heeft hiervoor niet de huisarts bezocht.

Let op: de lijn in de grafiek is het totale aantal geteste monsters. Iemand kan meerdere infecties tegelijk hebben. Hierdoor kunnen de gestapelde percentages in de grafiek een hoger percentage monsters positief aangeven, dan in werkelijkheid het geval is. Nog niet alle monsters die de afgelopen week zijn opgestuurd zijn al getest. Deze uitslagen zullen volgende week worden aangevuld.

Nivel-peilstations

Sla de grafiek Monsters afgenomen bij mensen met acute luchtweginfectie over en ga naar de datatabel

Bron grafiek: RIVM en Peilstations participerend in Nivel Zorgregistraties eerste lijn. 

Bij een steekproef van de personen die de huisarts bezoeken met een luchtweginfectie worden monsters afgenomen voor de landelijke respiratoire surveillance. Dit wordt gedaan door huisartsenpraktijken die deelnemen aan de Peilstations van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn. Zo’n 140 huisartsenpraktijken bemonsteren wekelijks een aantal mensen met een acute luchtweginfectie. Bij een deel van deze personen is de luchtweginfectie een griepachtig ziektebeeld. Iemand heeft een griepachtig ziektebeeld als de klachten plotseling opkomen, koorts heeft en één van de volgende klachten heeft: hoesten, neusverkoudheid, rauwe keel, hoofdpijn, spierpijn, of pijn op de borst. De resultaten van deze personen met een griepachtig ziektebeeld zijn op de griepwebpagina te vinden.

Let op: de lijn in de grafiek is het totale aantal geteste monsters. Iemand kan meerdere infecties tegelijk hebben. Hierdoor kunnen de gestapelde percentages in de grafiek een hoger percentage monsters positief aangeven, dan in werkelijkheid het geval is.