Mazelen is één van de meest besmettelijke ziekten die er bestaan. Het wordt veroorzaakt door het mazelenvirus. Je kunt mazelen oplopen als je geen mazelen gehad hebt en niet tegen mazelen bent ingeënt. Kinderen kunnen een inenting krijgen tegen mazelen. Daardoor komt de ziekte in Nederland niet veel meer voor.
Hoe herken ik mazelen?
Mazelen begint plotseling. De klachten kunnen zijn:
- koorts
- zich ziek voelen
- neusverkoudheid
- hoesten
- ontstoken ogen (iemand kan niet goed tegen licht)
- kleine witte vlekjes in de mond (bij 1 op de 3 patiënten)
Na 3 tot 7 dagen ontstaan er rode vlekjes. Eerst achter de oren, daarna over het hele lichaam. Deze vlekjes voelen ruw als schuurpapier.
Bij mazelen kan soms ook middenoorontsteking voorkomen. In ernstige gevallen krijgt iemand longontsteking of hersenontsteking. Heel soms veroorzaakt mazelen een hersenontsteking die pas jaren na de mazelen begint. Deze late vorm van hersenontsteking is dodelijk.
Bekijk onze video's over mazelen
Welke mensen kunnen erg ziek worden van mazelen?
Sommige mensen hebben een grotere kans op ernstige klachten:
- Hele jonge kinderen. Vooral jonge baby’s van moeders die niet gevaccineerd zijn en nooit mazelen hebben gehad. Zij hebben een verhoogde kans op ernstige ziekte en overlijden.
- Volwassenen: hoe ouder iemand is, hoe groter de kans op ziekenhuisopname.
- Kinderen met een ernstig verminderde afweer. Zij lopen risico op een zeer ernstige, mogelijke dodelijke infectie.
- Zwangeren die niet gevaccineerd zijn en nooit mazelen hebben gehad. Mazelen veroorzaakt bij het kind geen aangeboren afwijkingen. Maar het kan in zeldzame gevallen tot een miskraam of vroeggeboorte leiden.
De kans om te overlijden aan mazelen is in Nederland ongeveer 1 op de 10.000 gevallen. In ontwikkelingslanden overlijden elke dag zo’n 250 kinderen aan mazelen.
Als mazelenpatiënten weer beter zijn, zijn ze nog maanden tot jaren vatbaarder voor andere infectieziektes.
Hoe krijg ik mazelen?
Het mazelenvirus zit in de keel van iemand die besmet is. Als iemand met mazelen hoest of niest, komen kleine druppeltjes met het virus in de lucht. Mensen kunnen deze druppeltjes inademen en besmet raken.
Mensen kunnen elkaar besmetten zodra de eerste klachten beginnen. Ze blijven besmettelijk tot en met 4 dagen na de eerste vlekjes.
Mazelen is één van de meest besmettelijke ziekten die er bestaan. Het is veel besmettelijker dan bijvoorbeeld griep. De tijd tussen het besmet raken en ziek worden is 7 tot 14 dagen. Meestal rond de 10 dagen.
Hoe voorkom ik mazelen?
Er bestaat een inenting tegen mazelen: de BMR-vaccinatie. Deze inenting wordt aangeboden aan kinderen van 14 maanden en 9 jaar en beschermt ook tegen bof en rodehond. Deze vaccinatie zit al sinds 1976 in het Rijksvaccinatieprogramma.
Kinderen die niet gevaccineerd zijn tegen mazelen kunnen tot hun 18e verjaardag de BMR (bof, mazelen,rodehond)-vaccinaties inhalen. Maak daarvoor een afspraak met de Jeugdgezondheidszorg.
Volwassenen die geen mazelen gehad hebben en niet tegen mazelen zijn ingeënt, kunnen zich (op eigen kosten) laten vaccineren. Neem daarvoor contact op met GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) of vaccinatiecentrum.
Iemand die mazelen heeft gehad, kan de ziekte niet opnieuw krijgen. Soms krijgt iemand die is ingeënt toch mazelen. Deze persoon wordt meestal minder ziek.
Is mazelen te behandelen?
Er is geen behandeling tegen mazelen. Het lichaam moet het virus zelf opruimen. De meeste mensen voelen zich na 7 tot 10 dagen weer beter. Sommige patiënten worden ernstiger ziek. Bel de huisarts als u denkt dat u of uw kind mazelen heeft.
Hoe vaak komt mazelen voor in Nederland?
Sinds 1976 zit een vaccinatie tegen mazelen in het Rijksvaccinatieprogramma. Vóór de invoering hiervan kreeg bijna iedereen als kind mazelen. Er waren ieder jaar honderdduizenden mazelenpatiënten in Nederland.
Sinds kinderen een inenting tegen mazelen krijgen, komt de ziekte veel minder voor. Meestal zijn er 10 tot 20 patiënten per jaar. Vaak zijn zij in een land geweest waar mazelen meer voorkomt. Eens in de 10 tot 15 jaar is er een epidemie. Mazelen verspreidt zich dan vooral in gebieden waar minder mensen gevaccineerd zijn. De laatste mazelenuitbraak in Nederland was in 2013/2014. Toen werden ruim 180 mazelenpatiënten opgenomen in het ziekenhuis. Een 17-jarig meisje overleed aan de gevolgen van mazelen. Het RIVM houdt de verspreiding van mazelen goed in de gaten en meldt de actuele situatie op de website.
Kan iemand met mazelen naar een kinderopvang, school of werk?
Nee, iemand met mazelen kan niet naar de kinderopvang, school of werk. Als u denkt dat uw kind mazelen heeft, houd het dan thuis en bel de huisarts.
Als uw huisarts zegt dat uw kind mazelen heeft, vertel het dan aan de pedagogisch medewerker of de leerkracht. Zij kunnen in overleg met de GGD andere ouders informeren.
Als u als volwassene denkt dat u mazelen heeft, blijf dan thuis en bel uw huisarts. Als de huisarts zegt dat u mazelen heeft, overleg dan met de GGD/bedrijfsarts of met uw werkgever voor u weer gaat werken.
Video: wat is mazelen
Mazelen is een zeer besmettelijke vlekjesziekte.
Je krijgt de ziekte van iemand die besmet is met het mazelenvirus.
Dit virus zit in de neus en de keel.
Door hoesten, niezen en praten kan het virus zich via de lucht verspreiden.
Mazelen begint met koorts, snotteren en hoesten.
Na drie tot zeven dagen komen er vlekjes achter je oren en later over je hele lichaam.
Je krijgt koorts en je kunt flink ziek worden.
Gelukkig geneest mazelen meestal vanzelf en zijn medicijnen niet nodig.
Word je toch ernstiger ziek, dan kun je een long- of hersenontsteking krijgen.
Hier kun je zelfs aan dood gaan.
In Nederland zijn de meeste kinderen ingeënt tegen mazelen.
Zij krijgen twee prikken, met 14 maanden en met negen jaar.
Meer weten? Kijk op www.rijksvaccinatieprogramma.nl
Video: patiënt met mazelen
In deze video wordt u door een huisarts uitgelegd wat de mazelen is, hoe u het kan voorkomen en wat u moet doen als u deze ziekte heeft.
