Met het onderzoek dat het RIVM uitvoerde in het kader van het VWS-programma Langer Thuis is in 2020 en 2021 in kaart gebracht waar in Nederland al in deze netwerken wordt samengewerkt, wat hun kenmerken zijn en welke ervaringen professionals en ouderen hebben met de samenwerking.  De resultaten zijn verwerkt in verschillende factsheets en een interactieve kaart die laat zien waar de netwerken ouderenzorg zich in Nederland bevinden en wat hun kenmerken zijn.

Inventarisatie van netwerken

De netwerken zitten verspreid over heel Nederland. Ze zijn actief in wijken of gemeenten. Soms in meerdere gemeenten tegelijk (Factsheet 3 mei 2021).  Vooral professionals en organisaties uit het medisch en sociaal domein werken hierin samen. Dat gebeurt op zowel het bestuurlijke als het uitvoerende niveau. Het aanbod van activiteiten voor ouderen en professionals is groot en divers. Tijdens de coronapandemie hebben netwerken de activiteiten uitgebreid of aangepast om ouderen en professionals zo goed mogelijk te ondersteunen. Structurele financiering vormt nog een van de uitdagingen waar de netwerken voor staan. 

Ervaringen van professionals, cliënten en mantelzorgers

Uit interviews blijkt dat professionals positief zijn over de samenwerking binnen de netwerken, zowel wat betreft de uitvoering als de beleving van hun werk (Factsheet 2 februari 2021).  Zo hebben professionals door informatie met elkaar te delen de (thuis-)situatie van ouderen beter in beeld en is er meer oog voor hun welzijn. In 2021 zijn ouderen en mantelzorgers geïnterviewd over de zorg en ondersteuning die zij ontvangen van de netwerken integrale ouderenzorg. Hieruit blijkt dat zowel ouderen als mantelzorgers veel baat hebben bij het hebben van een duidelijk aanspreekpunt en een goede informatie-uitwisseling en contact tussen verschillende zorgverleners. Dit is niet alleen handig en efficiënt voor ouderen en mantelzorgers, het geeft hen ook een veilig en gerust gevoel als ze merken dat er een goede onderlinge samenwerking tussen verschillende zorgpartijen is (Factsheet januari 2022).

Rolverdeling, verbinding en cliëntvertegenwoordiging

In 2022 heeft het RIVM verdiepend onderzoek gedaan naar de rolverdeling, verbinding en cliëntvertegenwoordiging binnen netwerken in de regio’s Drenthe, Zoetermeer en de Mijnstreek. Hieruit blijkt dat een tussenlaag en linking pins voor een goede verbinding zorgt tussen het bestuurlijke en uitvoerende niveau binnen netwerken integrale ouderenzorg. Hierdoor komt belangrijke informatie bij het juiste niveau terecht, worden knelpunten vroegtijdig gesignaleerd en geagendeerd en worden bestuurlijke doelen en besluiten naar de praktijk vertaald. Daarnaast blijkt het structureel betrekken van cliëntvertegenwoordigers op verschillende niveaus in het netwerk belangrijk om het cliëntenperspectief nergens uit het oog te verliezen. Tenslotte blijkt dat het zorgen voor een goede cliëntvertegenwoordiging en het betrekken van professionals op de werkvloer veel inzet vereist vanuit de netwerken, waarvoor middelen gealloceerd moeten worden.

Interactieve kaart

In onderstaande kaart zijn netwerken integrale ouderenzorg uit de inventarisatie van 2020 en 2021 met een stip weergegeven. Deze stip is geplaatst in het geografische middelpunt van het werkgebied van het netwerk, of op de opgegeven standplaats. Via de knop ‘opties’ kunt u netwerken filteren op basis van een aantal kenmerken.  In totaal hebben 74 netwerken in beide jaren meegedaan.

Vragen of suggesties? Laat het ons dan weten via: netwerken.ouderenzorg@rivm.nl.