Sommige infecties kunnen ontstaan door bacteriën, zoals een blaasontsteking of longontsteking. Infecties veroorzaakt door bacteriën zijn te bestrijden met antibiotica. Een bacterie kan ongevoelig worden voor antibiotica. Dit heet resistent. 

Wat is antibioticaresistentie of antimicrobiële resistentie

Antibiotica zijn medicijnen die gebruikt worden als je een infectie hebt door een bacterie. Bacteriën kunnen ongevoelig (resistent) worden voor antibiotica. De antibiotica kunnen de bacteriën dan niet doden of afremmen. Antibiotica werken dan dus niet meer. Dit heet antibioticaresistentie. We spreken ook wel van antimicrobiële resistentie (AMR Antimicrobial Resistance (Antimicrobial Resistance)). De resistentie zorgt ervoor dat infecties moeilijker te behandelen zijn. 

Hoe ontstaat antibioticaresistentie? 

Bij een infectie kunnen al vanaf het begin enkele resistente bacteriën aanwezig zijn. Doordat deze resistente bacteriën niet geremd of gedood worden door het gebruik van veel gebruikte antibiotica krijgen ze de kans om zich te vermenigvuldigen. Resistentie tegen antibiotica ontstaat onder andere door langdurig of vaker gebruik van hetzelfde type antibioticum. Als een antibioticum te vaak wordt gebruikt, gaan de bacteriën zichzelf beschermen tegen het geneesmiddel. Ook bij verkeerd gebruik kunnen resistente bacteriën ontstaan. Bijvoorbeeld als antibiotica worden gebruikt als het eigenlijk niet nodig is. Op de pagina met vragen en antwoorden vind je meer informatie over verstandig gebruik van antibiotica.

Video: Hoe ontstaat resistentie tegen antibiotica?

(Beeldtitel: Hoe ontstaat resistentie tegen antibiotica? Een animatie. Voice-over:)

STILTE

RUSTIGE MUZIEK

VOICE-OVER: Bacteriën zijn hele kleine organismen die zich vaak snel vermenigvuldigen.

Ieder mens draagt goede en slechte bacteriën bij zich.

Zijn er veel slechte bacteriën, dan kan een infectie ontstaan en daar kun je ziek van worden.

Bij een infectie zijn de bacteriën te bestrijden met antibiotica.

Antibiotica doden de bacteriën of remmen ze in de groei.

Hierdoor krijgt het lichaam de kans zich te herstellen.

Soms zijn enkele bacteriën niet gevoelig voor een antibioticum.

Ze zijn dan resistent.

De resistente bacteriën hebben zichzelf beschermd tegen het antibioticum.

Doordat de gevoelige bacteriën wel zijn bestreden door antibiotica ontstaat ruimte voor de resistente bacteriën om zich te vermenigvuldigen.

De infectie wordt dan veroorzaakt door de resistente bacteriën.

Deze infectie is moeilijker te behandelen omdat de gebruikelijke antibiotica niet meer werken en artsen moeten kiezen voor antibiotica waar minder ervaring mee is of die meer bijwerkingen hebben.

Door te veel of verkeerd gebruik van antibiotica neemt de kans toe dat de bacteriën resistent worden.

Daarom is het belangrijk om goed af te wegen of het gebruik van antibiotica nodig is.

Zo blijft behandeling van infecties ook in de toekomst mogelijk.

(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast de tekst: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Beeldtekst: www.rivm.nl/antibiotica.)

DE RUSTIGE MUZIEK STOPT

Antimicrobiële resistentie 

Naast bacteriën reageren andere micro-organismen ook niet altijd goed meer op behandeling met medicijnen. Andere micro-organismen zijn bijvoorbeeld schimmels, virussen en parasieten. We spreken dan ook steeds meer van antimicrobiële resistentie. 

Bijzonder resistente micro-organismen (BRMO bijzonder resistente micro-organismen (bijzonder resistente micro-organismen))

Steeds vaker zijn bacteriën resistent tegen antibiotica die veel gebruikt worden. Deze antibiotica noemen we ook wel eerste keus of eerste voorkeur antibiotica. Bacteriën die resistent zijn tegen vaak gebruikte antibiotica of tegen meerdere groepen antibiotica noemen we bijzonder resistente micro-organismen (BRMO). Kijk op de pagina over BRMO voor meer informatie.

Wat doet het RIVM tegen antibioticaresistentie?

Het RIVM verzamelt en analyseert gegevens over het voorkomen van antibioticaresistentie. Waar nodig en mogelijk kunnen maatregelen genomen worden om antibioticaresistentie te verminderen of bestrijden. Dit verzamelen, analyseren en adviseren noemen we surveillance. Ook draagt het RIVM bij aan vernieuwing van methodes en onderzoek naar antibioticaresistentie. Meer informatie over de rol van het RIVM lees je op de Engelse pagina Role of RIVM. Nederland wil antibioticaresistentie terugdringen met de One Health aanpak. Meer informatie vind je op de pagina Internationale samenwerking antibioticaresistentie

Nieuws

Meer nieuws