De concentraties van fijn stof (PM10 (fijnstof)) zijn sinds het begin van de metingen in 1993 gedaald met 35% op de regionale meetstations en met 25-30% op de stedelijke meetstations. De Europese grenswaarde voor de daggemiddelde concentratie van fijn stof wordt alleen nog zeer plaatselijk overschreden, bijvoorbeeld langs drukke straten en snelwegen en in de buurt van op- en overslag bedrijven en grote stallen. De levensduurverkorting door fijn stof in de lucht wordt desondanks nog altijd geschat op twaalf maanden.
Luchtkwaliteit voor fijn stof voldoet vrijwel aan de Europese eisen
De achtergrondconcentraties van fijn stof (PM10) blijven in het overgrote deel van Nederland onder de grenswaarde, dat wil zeggen niet meer dan 35 dagen met een daggemiddelde concentratie boven 50 µg/m3 en een jaargemiddelde concentratie die niet hoger is dan 40 µg/m3. Alleen in verstedelijkte gebieden en in gebieden met veel agrarische activiteiten in het midden en zuiden van Nederland wordt plaatselijk deze grenswaarde overschreden. De concentratie fijn stof kan van jaar tot jaar sterk verschillen. In een jaar met bijvoorbeeld een lange droge periode kunnen de locaties met overschrijdingen veel talrijker zijn.
Sterke verbetering van de luchtkwaliteit voor fijn stof in de afgelopen 20 jaar
De metingen in de periode 1992-2010 laten een afname zien van 35% op de regionale stations en van 25-30% op de stedelijke stations. De gemeten trend komt overeen met de trend in de emissies in Nederland en Noordwest-Europa.
Veel stof komt uit het buitenland
Fijn stof (PM10) wordt gemiddeld voor 75-80 % door de mens veroorzaakt; voor de fijnere fractie van fijn stof (PM2,5) is dit zelfs 85-90 %. Op zwaar belaste locaties, zoals binnenstedelijke wegen, is het antropogene aandeel in PM10 nog groter dan 80 procent. Een groot deel van het fijn stof in de Nederlandse lucht komt uit het buitenland. Berekeningen met modellen wijzen uit dat gemiddeld twee derde van de fijnstofconcentratie kan worden toegeschreven aan buitenlandse bronnen.
Nederland binnen Europa middenmoter
Metingen laten zien dat in de meeste Europese landen ook overschrijdingen van de grenswaarde optreden. Nederland neemt hierbij een middenpositie in. De huidige luchtconcentratie van fijn stof veroorzaakt een aanzienlijke verkorting van de gemiddelde levensverwachting. Voor Nederland wordt deze levensduurverkorting geschat op twaalf maanden; gemiddeld voor de Europese Unie is dit tien maanden. Ook onder de grenswaarde treden gezondheidseffecten op.
Meer weten?
Download het achtergronddocument 'Luchtkwaliteit' (pdf, 3,9 Mb).