Sinds begin januari 2021 zijn er vaccins tegen het coronavirus beschikbaar in Nederland. Inmiddels heeft iedereen die dat wil de kans gehad om zich te laten vaccineren (ook kinderen vanaf 5 jaar) of een boosterprik te halen en worden kwetsbare mensen uitgenodigd voor een herhaalprik. Deelnemers aan het vragenlijstonderzoek is gevraagd of zij zich hebben laten vaccineren tegen het coronavirus of dat nog van plan zijn, en hoe ze denken over vaccinatie tegen het coronavirus.

  • De resultaten komen uit een cohortstudie. Dit betekent dat we mensen volgen over de tijd. Sommige mensen blijven meedoen, anderen stoppen, en weer anderen stromen later in. Dit type onderzoek is geschikt om patronen over de tijd te bestuderen (bijvoorbeeld ‘er is een toename in vertrouwen van 15 procentpunt’) en vergelijkingen te maken binnen personen (‘Draagvlak voor 1,5 meter afstand houden is 5 procentpunt lager dan voor regelmatig handen wassen’).
  • Het cohort is demografisch niet representatief voor de Nederlandse bevolking (zie toelichting). Cijfers op één tijdstip, zoals ‘de vaccinatiegraad’ in juli 2021, kunnen afwijken van onderzoeken die op dat moment een representatief sample hebben geworven en gewogen. We beoordelen deze afwijkingen elke ronde t.o.v. de cijfers op het Coronadashboard en die blijken beperkt (0 - 10 procentpunt). Waar deze verschillen wel duidelijk aanwezig zijn, geven we dit aan.
  • De (booster)vaccinatiegraad onder de deelnemers aan dit vragenlijst onderzoek is hoger dan de geregistreerde (booster) vaccinatiegraad. De onderstaande gegevens zijn dus niet geschikt om de landelijke vaccinatiebereidheid op dit moment te duiden.

In meetronde 19 heeft 96% van de deelnemers de basisvaccinatie tegen het coronavirus gehad. 18 deelnemers zijn nog van plan een basisvaccinatie te halen. 4% wil zich niet laten vaccineren.  Onder de deelnemers die al een basisvaccinatie hebben gehad of die nog willen nemen is de bereidheid voor een boostervaccinatie gelijk gebleven met 94%. 88% heeft de boostervaccinatie gekregen, 2% twijfelt nog en 3% van de deelnemers wil geen booster.

Deelnemers die sinds de vorige meetronde een boostervaccinatie hebben gehad of deze nog willen halen, geven hiervoor als belangrijkste redenen het beschermen van zichzelf (80%) en hun omgeving (66%) tegen corona, en het leveren van een bijdrage aan het bestrijden van de coronacrisis (56%). Deelnemers die niet bereid zijn een booster te nemen benoemen als belangrijkste redenen dat ze niet bezig willen blijven met vaccinaties tegen het coronavirus (67%), de (booster)vaccinaties niet de oplossing zijn voor het einde van de coronacrisis (50%) en dat men zich onder druk gezet voelt door de overheid (45%). Voor deelnemers die nog twijfelen zijn de belangrijkste redenen dat ze niet bezig willen blijven met vaccinaties tegen het coronavirus (49%) en dat zij al corona hebben gehad en de boostervaccinatie daarom niet nodig vinden (48%). Het behouden van het coronatoegangsbewijs zou voor hen de voornaamste reden zijn om de booster wel te nemen (53%).

De Gezondheidsraad heeft geadviseerd om kwetsbare groepen een tweede boostervaccinatie tegen het coronavirus aan te bieden. Hierbij gaat het om mensen van 70 jaar en ouder, bewoners van verpleeghuizen, volwassenen met het syndroom van Down en volwassenen met een ernstige afweerstoornis. In deze meetronde zijn kwetsbare deelnemers (70-plussers en volwassenen met een chronische aandoening en/of ernstige afweerstoornis) gevraagd naar hun bereidheid voor een herhaalprik. 87% van de deelnemers van 70 jaar of ouder is bereid een herhaalprik te nemen; bij deelnemers met een ernstige afweerstoornis is de bereidheid 82% en bij deelnemers met een andere medische aandoening 80% (deze laatste groep komt mogelijk niet volledig in aanmerking voor de herhaalprik). 

Alle jongeren van 12 t/m 17 jaar kunnen zich sinds 2 juli 2021 tegen het coronavirus laten vaccineren als zij dat willen. Sinds eind januari 2022 zijn ook alle kinderen van 5 t/m 11 jaar uitgenodigd voor een vaccinatie. 

Aan alle deelnemers met kinderen onder de 18 jaar is gevraagd naar de bereidheid om hun kind te laten vaccineren. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in ouders met kinderen van 5-11 jaar, 12-15 jaar en 16-17 jaar.

Van de deelnemers met kinderen in de leeftijdsgroep 12-15 jaar geeft 85% aan dat zijn of haar kind is gevaccineerd of is hiertoe bereid. Van de deelnemers met kinderen van 16-17 jaar rapporteert 91% dat zijn of haar kind is gevaccineerd of hiertoe bereid is. Daarbij moet opgemerkt worden dat kinderen vanaf 16 jaar zelfbeschikkingsrecht hebben en dus zelf mogen besluiten of zij zich willen laten vaccineren. Kinderen tussen de 12 en 15 jaar beslissen samen met hun ouders over vaccinatie.

Voor de 5-11-jarigen beslissen de ouders. Van de deelnemers met kinderen in deze leeftijdsgroep heeft 22% zijn of haar kind laten vaccineren, 7% is dit nog van plan. Dit is een daling van 5 procentpunt in vaccinatiebereidheid ten opzichte van de vorige meetronde (einde januari). 22% van de deelnemers twijfelt nog en 48% is niet bereid zijn of haar kind te laten vaccineren. De vaccinatiebereidheid voor 5-11 jarige kinderen ligt een stuk lager dan in de andere leeftijdsgroepen. Ouders van kinderen in de leeftijd van 5-11 jaar die niet bereid zijn of nog twijfelen, werd gevraagd waarom. De twee meest genoemde redenen zijn dat ze een vaccinatie niet nodig vinden omdat hun kind al besmet is geweest met corona (58%) en hun kind niet erg ziek zal worden van corona (57%).

Ten opzichte van de vorige meetronde is zowel de ingeschatte kans op besmetting van kinderen als de ernst daarvan gedaald. Deelnemers schatten de kans dat hun kind de komende maanden besmet raakt met het coronavirus laag in. Van de ouders met kinderen tussen de 5-11 jaar schat 38% in dat dit kan gebeuren, een daling van 27 procentpunt ten opzichte van de vorige meetronde. Bij ouders met kinderen van 12 jaar en ouder is die schatting 40%, een daling van 21 procentpunt met de vorige meetronde. Tegelijkertijd zouden deelnemers het relatief niet (heel) erg vinden als hun kind besmet zou raken. Van de deelnemende ouders van kinderen van 5-11 jaar zou 16% het (heel) erg vinden, tegenover 23% van de ouders van kinderen van 12 jaar en ouder. Ten opzichte van de vorige meetronde is dat een daling van respectievelijk 7 en 9 procentpunt. 
 

De vragenlijst van meetronde 19 is afgenomen tussen 9 en 13 maart 2022. Sinds de vorige meetronde (19-23 januari 2022) zijn veel maatregelen stapsgewijs versoepeld of komen te vervallen. Eind januari gingen de meeste locaties onder voorwaarden weer open en werden de quarantaineregels versoepeld. In februari ging alles open. Het advies voor bezoek thuis, de mondkapjesplicht in publieke binnenruimtes en op drukke plekken buiten, het coronatoegangsbewijs en de afstandsplicht vervielen (afstand houden wordt nog wel geadviseerd). Ook kon er vanaf toen weer voor de helft van de tijd op kantoor gewerkt worden. De veranderingen in maatregelen zijn terug te vinden in de tijdlijn van coronamaatregelen.

Meetrondes

Ronde 1: 17-24 april 2020 | Ronde 2: 7-12 mei 2020 | Ronde 3: 27 mei - 1 juni 2020 | Ronde 4: 17-21 juni 2020 | Ronde 5: 8-12 juli 2020 | Ronde 6: 19-23 augustus 2020 | Ronde 7: 30 september - 4 oktober 2020 | Ronde 8: 11-15 november 2020 | Ronde 9: 30 december 2020 - 3 januari 2021 | Ronde 10: 10-14 februari 2021 | Ronde 11: 24-28 maart 2021 | Ronde 12: 5-9 mei 2021 | Ronde 13: 16-20 juni 2021 | Ronde 14: 28 juli - 1 augustus 2021 | Ronde 15: 8-12 september 2021 | Ronde 16: 20-24 oktober 2021 | Ronde 17: 24-28 november 2021 | Ronde 18: 19-23 januari 2022 | Ronde 19: 9-13 maart 2022