Sinds maart 2020 onderzoekt het RIVM hoeveel draagvlak er is voor de maatregelen die vanwege de coronapandemie gelden. In welke mate staan mensen achter de gedragsregels, ook nu de meeste maatregelen zijn losgelaten of veranderd zijn in adviezen? Op deze pagina staan de resultaten van de 19e ronde van het vragenlijstonderzoek op het thema 'draagvlak voor de gedragsadviezen'. 

  • De resultaten komen uit een cohortstudie. Dit betekent dat we mensen volgen over de tijd. Sommige mensen blijven meedoen, anderen stoppen, en weer anderen stromen later in. Dit type onderzoek is geschikt om patronen over de tijd te bestuderen (bijvoorbeeld ‘er is een toename in vertrouwen van 15 procentpunt’) en vergelijkingen te maken binnen personen (‘Draagvlak voor 1,5 meter afstand houden is 5 procentpunt lager dan voor regelmatig handen wassen’).
  • Het cohort is demografisch niet representatief voor de Nederlandse bevolking (zie toelichting). Cijfers op één tijdstip, zoals ‘de vaccinatiegraad’ in juli 2021, kunnen afwijken van onderzoeken die op dat moment een representatief sample hebben geworven en gewogen. We beoordelen deze afwijkingen elke ronde t.o.v. de cijfers op het Coronadashboard en die blijken beperkt (0 - 10 procentpunt). Waar deze verschillen wel duidelijk aanwezig zijn, geven we dit aan.

Het draagvlak is het hoogst voor het zorgen voor voldoende frisse lucht in de woning. 90% van de deelnemers is het hier (helemaal) mee eens. Hoesten/niezen in de elleboog volgt daarop met 88% van de deelnemers die hier (helemaal) achter staat. Andere gedragsadviezen met een hoog draagvlak zijn een papieren zakdoekje gebruiken (83%) en testen bij klachten (77%). Het draagvlak is het laagst voor het doen van een zelftest om op bezoek te gaan of een drukke plek te bezoeken (47%).

Het draagvlak voor in quarantaine gaan bij een positief geteste huisgenoot is 74% en na nauw contact met een besmet persoon (geen huisgenoot) 66%. Deze twee maatregelen gelden niet voor iedereen. Mensen die de booster hebben gekregen of mensen die na 1 januari 2022 een positieve coronatest hadden, hoeven niet in quarantaine na nauw contact met een besmet persoon. Het draagvlak onder deelnemers voor wie de quarantaineregels wel gelden is fors lager dan onder de mensen voor wie deze niet gelden. Zo is het draagvlak voor in quarantaine gaan bij een positief geteste huisgenoot 47% voor wie deze maatregel wel geldt en 78% voor wie dit niet geldt (cijfers niet in de figuur). Het draagvlak voor in quarantaine gaan na nauw contact met een besmet persoon is 37% voor wie deze maatregel wel geldt en 70% voor wie dit niet geldt. 

Voor veranderingen in draagvlak over de tijd is gekeken naar de deelnemers die aan minimaal twee meetrondes hebben meegedaan. Ten opzichte van de vorige meetronde is het draagvlak voor alle adviezen (behoorlijk) afgenomen. Het draagvlak is het meest afgenomen voor anderhalve meter afstand houden (22 procentpunt), mondkapje in het openbaar vervoer (13 procentpunt) en geen handen schudden (11 procentpunt). Voor het zorgen voor voldoende frisse lucht in de woning, handen wassen en hoesten/niezen in de elleboog is het draagvlak stabiel gebleven. 

In de vragenlijst is het draagvlak voor de gedragsadviezen ook uitgevraagd voor de situatie als de adviezen nog zes maanden zouden duren. Dit kan een indicatie zijn voor de mate waarin mensen zichzelf de adviezen zien volhouden als deze langer zouden duren. Het draagvlak over 6 maanden is het hoogst voor hygiëne-adviezen: voldoende frisse lucht in de woning (88%), hoesten/niezen in de elleboog (85%) en papieren zakdoekjes gebruiken (81%). Het draagvlak is het laagst voor het doen van een zelftest om op bezoek te gaan of een drukke plek te bezoeken (41%). 

In de huidige meetronde neemt voor alle adviezen het draagvlak (behoorlijk) af als ze nog langer gaan duren. De afname ten opzichte van het draagvlak voor de adviezen zoals ze nu gelden is het sterkst voor een mondkapje in het openbaar vervoer (12 procentpunt), gevolgd door testen bij klachten (11 procentpunt) en in quarantaine gaan bij klachten (10 procentpunt). 

De vragenlijst van meetronde 19 is afgenomen tussen 9 en 13 maart 2022. Sinds de vorige meetronde (19-23 januari 2022) zijn veel maatregelen stapsgewijs versoepeld of komen te vervallen. Eind januari gingen de meeste locaties onder voorwaarden weer open en werden de quarantaineregels versoepeld. In februari ging alles open. Het advies voor bezoek thuis, de mondkapjesplicht in publieke binnenruimtes en op drukke plekken buiten, het coronatoegangsbewijs en de afstandsplicht vervielen (afstand houden wordt nog wel geadviseerd). Ook kon er vanaf toen weer voor de helft van de tijd op kantoor gewerkt worden. De veranderingen in maatregelen zijn terug te vinden in de tijdlijn van coronamaatregelen.

Meetrondes

Ronde 1: 17-24 april 2020 | Ronde 2: 7-12 mei 2020 | Ronde 3: 27 mei - 1 juni 2020 | Ronde 4: 17-21 juni 2020 | Ronde 5: 8-12 juli 2020 | Ronde 6: 19-23 augustus 2020 | Ronde 7: 30 september - 4 oktober 2020 | Ronde 8: 11-15 november 2020 | Ronde 9: 30 december 2020 - 3 januari 2021 | Ronde 10: 10-14 februari 2021 | Ronde 11: 24-28 maart 2021 | Ronde 12: 5-9 mei 2021 | Ronde 13: 16-20 juni 2021 | Ronde 14: 28 juli - 1 augustus 2021 | Ronde 15: 8-12 september 2021 | Ronde 16: 20-24 oktober 2021 | Ronde 17: 24-28 november 2021 | Ronde 18: 19-23 januari 2022 | Ronde 19: 9-13 maart 2022