Als gevolg van de coronaperiode ervaren jongeren vooral nog de leer- en ontwikkelingsachterstand die ze opliepen. Onlineonderwijs en gemiste stages leidden tot vertraging en jongeren merken nog steeds dat ze belangrijke gebeurtenissen en levenservaring missen. Dat blijkt uit het kwartaalonderzoek van september 2023. Verder voelen jongeren zich minder gezond dan in juni 2023. De resultaten van dit onderzoek zijn onderdeel van het Gezondheidsonderzoek COVID-19.

Het Netwerk GOR publiceert op deze pagina elk kwartaal een samenvatting van de belangrijkste resultaten uit vragenlijstonderzoek en gegevens van huisartsen. Het doel is om de gemeenten, provincies en de nationale overheid informatie te geven die hen helpt om beleid te maken.

Samenvatting meetronde 9, september 2023

In september 2023 zijn alleen jongeren van 12 tot en met 25 jaar onderzocht. Hieronder vatten we de belangrijkste resultaten samen.

Jongeren hebben het gevoel dat ze achterlopen

Deze ronde kregen jongeren de vraag welke invloed de coronaperiode nu nog heeft op hun leven. In hun antwoorden beschrijven ze vaak leerachterstanden en het gevoel dat ze een belangrijk deel van hun leven hebben gemist. Jongeren hebben overgangsmomenten misgelopen die ze niet meer kunnen inhalen, maar die voor hun gevoel wel belangrijk zijn. Denk aan de groep 8-musical, diploma-uitreiking of de start van het studentenleven. Door schoolsluitingen en online onderwijs liep een deel van de jongeren een leerachterstand op die vaak nog niet (helemaal) is ingehaald. De druk die dit geeft, kan veel stress geven, regelmatig in combinatie met de hogere studieschuld die door de vertraging ontstaat. Daarnaast noemen jongeren dat het contact met vrienden tijdens de coronatijd is verwaterd en dat ze nog erg moeten wennen aan grote groepen. Ook vinden ze het lastig om met onbekenden te praten. Jongeren ervaren ook mentale gevolgen, zoals blijvende negatieve gevoelens, smetvrees en angst voor nieuwe maatregelen. Lees direct door over de antwoorden van jongeren op de pagina Impact coronatijd.

Gezondheid van jongeren verslechterd

Alle cijfers van de meting van september 2023 laten zien dat de gezondheid van jongeren is verslechterd. Meer jongeren ervaren hun gezondheid als matig of slecht en een groter percentage jongeren had mentale en/of lichamelijke klachten dan in het hele voorgaande jaar (4 metingen). Vergeleken met juni steeg eenzaamheid van 45% naar 49%. Het aantal jongeren dat serieus aan zelfdoding dacht in de 3 maanden voorafgaand aan de meting steeg van 14% naar 17%. Ook had 56% van de jongeren lichamelijke klachten, vergeleken met 52% in juni. Daarmee zijn zelfdodingsgedachten en lichamelijke klachten op hetzelfde niveau als in de piek van maart 2021, net na de laatste lockdown. De gezondheid van jongeren verslechterde dus, maar toch zochten en vonden jongeren minder hulp terwijl ze daar eigenlijk wel behoefte aan hadden. In lijn met de resultaten uit de vragenlijst laten de huisartsengegevens zien dat in juli-september het aantal contacten met de huisarts rondom zelfdoding (pogingen of gedachten) hoog bleef. Jongeren kwamen ook vaker bij de huisarts vanwege angstige of nerveuze gevoelens.

Aanpak kwartaalonderzoek jongeren 

Het kwartaalonderzoek bestaat uit gegevens van 2 bronnen: het vragenlijstonderzoek naar mentale en lichamelijke gezondheid en de huisartsengegevens. Tussen 15 september en 2 oktober 2023 vulden 5.079 jongeren (12-25 jaar) een vragenlijst in. De gegevens van huisartsen (Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn) gaan over kinderen en jongeren (0-24 jaar) in de periode van juli tot en met september 2023. Huisartsen houden bij met welke gezondheidsklachten en aandoeningen kinderen en jongeren in hun praktijk komen.

Komende en eerdere metingen 

Dit kwartaalonderzoek wordt sinds september 2021 elke 3 maanden gedaan. Bekijk oudere resultaten op de pagina Eerdere metingen. De volgende meetronde staat gepland voor december 2023.

Zie ook