In het derde kwartaal van 2024 kwamen 75% meer jongeren (0-24 jaar) in contact met de huisarts vanwege zelfdodingsgedachten en -pogingen dan voor de pandemie in 2019. Het verschil is groter dan in het vorige kwartaal (toename van 75% vs. 45%). Tegelijkertijd is het percentage jongeren dat in de vragenlijst aangeeft zelfdodingsgedachten te hebben in september ongeveer hetzelfde als drie en zes maanden eerder. Ook was de gemiddelde mentale gezondheid van jongeren stabiel en hadden minder jongeren last van lichamelijke klachten. Dit blijkt uit het dertiende kwartaalonderzoek. De resultaten van dit onderzoek horen bij het Gezondheidsonderzoek covid-19.
Het Netwerk GOR publiceert op deze pagina elk kwartaal een samenvatting van de belangrijkste resultaten uit vragenlijstonderzoek en gegevens van huisartsenhuisartsen over jongeren. De gegevens over volwassenen worden elk half jaar gepubliceerd. Het doel is om de gemeenten, provincies en de landelijke overheid informatie te geven die hen helpt om beleid te maken. Zodat ze beter voorbereid zijn op een volgende pandemie en de effecten van de coronapandemie kunnen verminderen.
Samenvatting meetronde 13, september 2024
Hoogste aantal contacten met huisarts rondom zelfdoding tot nu toe gemeten
In het derde kwartaal van 2024 kwamen jongeren van 0-24 jaar 75% vaker in contact met de huisarts vanwege zelfdodingsgedachten en -pogingen dan voor de coronapandemie in 2019. Het gaat bij deze cijfers om zelfdodingspogingen met en zonder fatale afloop en suïcidale gedachten. In totaal zijn de aantallen laag, maar dit was het hoogste aantal contacten met de huisarts hiervoor die tot nu toe zijn gemeten, hoger zelfs dan de piek in de laatste maanden van 2021. Tegelijkertijd gaven in de vragenlijst van september evenveel jongeren aan zelfdodingsgedachten te hebben als drie en zes maanden eerder (13%), hoewel dit ook nog steeds fors meer is dan bij de eerste meting in september 2021 (8%).
Mentaal welbevinden stabiel
Andere mentale klachten, zoals depressieve of angstige gevoelens, laten geen grote toename in huisartsbezoeken zien. Uit de vragenlijst blijkt ook dat het mentaal welbevinden van jongeren (12-25 jaar) de afgelopen negen maanden hetzelfde bleef, met een gemiddelde score van 68 op een schaal van 0 tot 100. Het welbevinden lijkt sinds september 2022 stabiel, al is het wel op een lager niveau dan in 2021.
Invloed van mediaberichten
Nieuw deze ronde was een vraag naar de invloed die jongeren ervaren van de berichten in de media over de mentale gezondheid van jongeren. Het grootste deel van de jongeren (85%) geeft aan dat de invloed van deze berichten op hoe ze zich voelen neutraal is, terwijl 9% zich er beter en 7% slechter door voelt.
Jongeren praten nog over de coronapandemie
Een kwart van de jongeren geeft aan nog wel eens te praten over de coronapandemie of de gevolgen daarvan. Jongeren praten meestal over hoe het was, de maatregelen en hoe gek, vervelend of saai ze het vonden, maar ook wat ze er fijn aan vonden. Het gaat vaak over welke ervaringen ze hebben gemist, hoe ze zich voelden en welke impact die tijd had op hun studie of schoolprestaties, mentale gezondheid, sociale contacten en sociale ontwikkeling. Daarnaast vergelijken ze hoe ziek ze waren van corona of hebben ze het over de post-covid van zichzelf of anderen. Soms bespreken ze hoe anders het nu is en hoe lang geleden het lijkt. Tenslotte gaan sommige gesprekken over of er nog een pandemie komt en hoe die aangepakt moet worden.
Meer zorgen om corona
Meer jongeren geven deze ronde aan zich zorgen te maken om een coronabesmetting of dat er weer coronamaatregelen komen vergeleken met juni 2024. Om een coronabesmetting maakt 16% zich zorgen ten opzichte van 12% drie maanden geleden. Bij coronamaatregelen gaat dit om 15% vergeleken met 13% in juni.
Aanpak kwartaalonderzoek jongeren
Het kwartaalonderzoek bestaat uit gegevens van twee bronnen: het vragenlijstonderzoek naar mentale en lichamelijke gezondheid en de huisartsengegevens. Tussen 19 september en 4 oktober 2024 vulden 5.360 jongeren tussen 12 en 25 jaar een vragenlijst in. Sommige groepen jongeren hebben duidelijk meer kans op bepaalde negatieve gezondheidsuitkomsten en hulpbehoefte dan anderen. Welke groepen dit zijn lees je in de tabel bij Uitkomsten regressieanalyses. De gegevens van huisartsen (Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn) gaan over kinderen en jongeren van 0 tot 24 jaar en over de periode van juni tot en met september 2024. Huisartsen houden bij met welke gezondheidsklachten en aandoeningen mensen in hun praktijk komen.
Komende en eerdere metingen
Dit kwartaalonderzoek wordt sinds september 2021 elke drie maanden gedaan. Bekijk oudere resultaten op de pagina Eerdere metingen. De volgende meting onder jongeren is in december 2024.