Mentale klachten onder jongeren blijven gelijk

Van de jongeren gaf 1 op de 3 aan in de laatste 4 weken mentale klachten te ervaren. Met 33% (zie grafiek) blijft het percentage jongeren met mentale klachten nu ongeveer gelijk.

Jongeren die eenzaam zijn hebben meer kans op mentale klachten. Dat geldt nog sterker voor jongeren die heel eenzaam zijn. Het gaat dan om zowel weinig contacten hebben (sociale eenzaamheid) als diepgaand contact missen (emotionele eenzaamheid). Er is ook een verband tussen zelfdodingsgedachten en mentale klachten. Verder vergroot stress de kans op een slechte mentale gezondheid. Alleen stress door corona houdt geen verband met mentale klachten. Ook lichamelijke klachten zoals prikkelbaarheid, duizeligheid, overgevoeligheid voor licht of geluid, geheugen- of concentratieproblemen, hoofdpijn en moeheid vergroten deze kans. Jongeren met meer vertrouwen in de toekomst hebben juist minder kans op mentale klachten.

Jongeren denken evenveel na over zelfdoding 

Jongeren kregen de vraag of zij er in de afgelopen 3 maanden serieus aan dachten om een eind aan hun leven te maken. 14% Van de jongeren gaf aan wel eens tot heel vaak aan serieus aan zelfdoding te hebben gedacht. Sinds december 2022 is dit percentage ongeveer 1% gedaald (zie grafiek). Net als in de vorige ronde kwamen jongeren wel nog vaker bij de huisarts vanwege zelfdodingsgedachten of -pogingen dan voor de pandemie.

Sommige groepen denken meer over zelfdoding na. Vooral jongeren die zich heel eenzaam voelen (sociaal en/of emotioneel) en jongeren met mentale klachten zijn vatbaar voor deze gedachten.

Eenzaamheid onder jongeren blijft gelijk

Van de jongeren voelde 45% zich in de afgelopen 4 weken enigszins tot sterk eenzaam. Dit percentage is sinds september 2022 nauwelijks veranderd (zie grafiek).

Eenzaamheid komt vaak samen voor met: mentale klachten en stress om de thuissituatie, wat anderen van hem/haar vinden, de coronaperiode en/of -maatregelen en eigen problemen. Ook is er een verband tussen zelfdodingsgedachten en eenzaamheid. Hiernaast vergroot vermoeidheid de kans op eenzaamheid. Andersom hebben jongeren met meer vertrouwen in de toekomst juist minder kans om zich eenzaam te voelen.

Kleine helft van de jongeren ervaart stress

Van de jongeren voelde 47% zich in de afgelopen 4 weken (zeer) vaak gestrest. Na de sterke stijging tussen december 2021 en maart 2022, blijft het aantal jongeren met gevoelens van stress al 4 rondes bijna hetzelfde (zie grafiek).

Sommige situaties zorgden voor meer stress dan andere. De meeste stress werd veroorzaakt door: school (29%), de combinatie van alles wat jongeren moeten doen (26%), de mening van anderen (15%) en eigen problemen (14%). De stress die jongeren ervaren door de coronasituatie daalde in een jaar tijd van 20% in maart 2022 naar 7% in juni 2023 (zie grafiek).

Eenzaamheid en stress hangen samen. Jongeren die ernstig sociaal en/of ernstig emotioneel eenzaam zijn, ervaren ook vaker stress. Jongeren hebben duidelijk meer kans op stress als ze mentale klachten hebben. Lichamelijke klachten die vaak samengaan met stress zijn: buik- of maagklachten, hoofdpijn, prikkelbaarheid, geheugen- of concentratieproblemen en moeheid. 

Jongeren maken zich zorgen om inflatie en woningmarkt 

Corona krijgt minder aandacht en er spelen andere onderwerpen waar mensen zich zorgen om maken. Daarom staat er sinds december 2022 een vraag in de vragenlijst over verschillende maatschappelijke ontwikkelingen. Daaruit blijkt dat jongeren vooral bang zijn dat inflatie (57%) en het tekort aan (betaalbare) woningen (53%) hen persoonlijk zullen raken. Gevolgd door hoge gas- en energieprijzen (45%) en de beslissingen die de overheid maakt (38%). Over mogelijke coronamaatregelen (12%) of een coronabesmetting van henzelf of een dierbare (7%) maken relatief weinig jongeren zich nog zorgen (zie grafiek).

Meer informatie over hoe het met jongeren gaat

Waarom zitten jongeren slecht in hun vel? Wat zou hen helpen om zich beter te voelen? In het vorige kwartaalonderzoek (maart 2023) konden jongeren antwoord geven op deze vragen. Vooral drukte en prestatiedruk zit jongeren dwars, waardoor ze veel behoefte hebben aan rust en acceptatie. De antwoorden op de open vragen staan beschreven op de pagina Mentale klachten uitgelegd door jongeren zelf.

Meer informatie over hoe mentale klachten van jongeren mogelijk gelinkt zijn aan de gebeurtenissen die zij meemaakten tijdens de coronaperiode staat op de pagina Ervaringen tijdens corona. Jongeren die aangaven dat ze behoefte hebben aan mentale hulp, kregen de vraag of ze die hulp ook hebben gevonden. Zie daarvoor de pagina Hulpbehoefte. Verder lijken veel van de lichamelijke klachten die jongeren rapporteren verband te houden met mentale klachten. Bekijk daarvoor de pagina Lichamelijke gezondheid.