UItleg

De droge depositie van ammoniak (NH₃) meet het RIVM met een COTAG-mast in vijf Natura 2000-gebieden. Bij droge depositie nemen planten en de bodem de ammoniak direct  uit de lucht op. Luchtwervelingen zorgen ervoor dat de ammoniak naar de grond beweegt en zich goed mengt (turbulentie).

De COTAG maakt gebruikt van de gradiëntmethode. In deze methode is de hoeveelheid droge depositie een combinatie van het  concentratieverschil van NH₃ op twee hoogten en de hoeveelheid turbulentie. Bovenop de COTAG-mast staat een windmeter. Deze meet de turbulentie in de lucht. Aan de mast hangen twee kasten op verschillende hoogten die de ammoniakconcentratie meten.

De COTAG meet onder twee turbulente omstandigheden: onstabiel en neutraal. Onder onstabiele omstandigheden is de meeste turbulentie. Opstijgende bellen warme lucht zorgen voor een gemakkelijke uitwisseling met het aardoppervlak. De atmosfeer is vooral onstabiel tijdens warme zomerse zonnige dagen. Onder neutrale omstandigheden zorgt de wind voor turbulentie. Onder omstandigheden met zeer weinig turbulentie (stabiel) en zeer veel turbulentie (zeer onstabiel) staat de COTAG uit. Tijdens stabiele omstandigheden is er zeer weinig menging van de lucht en is het moeilijk de menging van de lucht goed te meten. De droge depositie van ammoniak is dan ook klein. Maar ook onder zeer onstabiele omstandigheden staat het COTAG-systeem in de “uitstand”. In dat geval is er wel menging, maar is het NH₃-verschil zo klein dat het niet goed meetbaar is. Hierdoor meet de COTAG een deel van de droge depositie niet.

In 2023 hebben we de methode om tot de totale droge depositie van ammoniak te komen verbeterd. Sindsdien vullen we de tijden dat de COTAG niet meet, op met de waarde van de naburige turbulentieklasse. De stabiele omstandigheden schatten we af met de meetwaarde van neutraal. De zeer onstabiele omstandigheden met de meetwaarde van onstabiel. Meer informatie over de COTAG-methode staat in dit rapport.

De verbeterde methode heeft als voordeel dat we nu per maand en jaar één waarde voor de depositie hebben. Dit verschilt met hoe het RIVM depositie eerder rapporteerde: met een bandbreedte met een onder- en bovengrens. Voor de meeste maanden ligt de nieuwe droge depositie waarde tussen deze twee grenzen in.

De depositiegetallen zijn in [(kg kilogram (kilogram) N)/ha]. 1,0 [(kg N)/ha] is hetzelfde als 1,2 [(kg NH3)/ha] en 71,4 [mol/ha].

Jaarcijfers resultaten COTAG

Sla de grafiek Droge depositie NH₃ over en ga naar de datatabel

Hiernaast staan de jaarcijfers van de droge depositie van ammoniak gemeten met de COTAG. We analyseren alleen de jaren met meer dan 75% data. 

We zien dat de hoeveelheid depositie in Bargerveen hoger is dan in de Oostelijke Vechtplassen en de Hoge Veluwe. Ook zien we dat de depositie toenam in Bargerveen de afgelopen jaren. De tijdreeksen van de Oostelijke Vechtplassen en de Hoge Veluwe zijn nog te kort om zinvolle uitspraken te doen over de ontwikkeling van de droge NH₃-depositie in de tijd. 

Jaarcijfers resultaten NH₃-concentratie

Sla de grafiek Concentratie NH₃ over en ga naar de datatabel

Hiernaast staan ook de gemiddelde NH3-concentraties gemeten met de COTAG op ongeveer 0,8 m hoogte (de onderste meetbox). Ook hier laten we alleen de jaren zien met meer dan 75% data.