PFAS is een verzamelnaam voor per- en polyfluoralkylstoffen. Deze groep chemische stoffen is door mensen gemaakt. Ze komen van nature dus niet voor in het milieu, maar door menselijk handelen zijn ze ondertussen overal in onze leefomgeving aanwezig. In ons voedsel, ons drinkwater, de lucht en ook in het water waarin wij zwemmen. Mensen kunnen in contact komen met PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen ) door inademen, huidcontact en inslikken. De hoeveelheid die iemand inademt, aanraakt of inslikt, bepaalt het risico op schadelijke gezondheidseffecten.
PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen ) hebben handige eigenschappen: ze zijn onder andere water-, vet- en vuilafstotend. Ze zitten in verschillende producten, waaronder smeermiddelen, voedselverpakkingsmaterialen, blusschuim, antiaanbaklagen van pannen, kleding, textiel en cosmetica.
Maar PFAS hebben ook vervelende eigenschappen: ze zijn niet of nauwelijks afbreekbaar in het milieu. Ze kunnen schadelijke effecten hebben op mensen en het milieu en zich daarin ophopen.
Bij zwemmen krijgen mensen PFAS voornamelijk binnen door inslikken van water. Het RIVM heeft gezondheidskundige advieswaarden opgesteld voor zwemwater. Deze waarden geven aan hoeveel PFAS in water mogen zitten zonder dat er nadelige gezondheidsrisico's zijn voor zwemmers.
Het RIVM heeft voor zwemwaterbeheerders ook een handreiking opgesteld waarmee zij een eerste inschatting kunnen maken van de risico’s van zwemwater waarin PFAS zijn aangetroffen. Hiervoor kunnen de zwemwaterbeheerders de gemeten PFAS-gehalten in het water vergelijken met de advieswaarden van het RIVM.
Volgens het RIVM krijgen Nederlanders te veel PFAS binnen, dus elk beetje extra is ongewenst. Dat betekent niet dat zwemmen gevaarlijk is. PFAS vormen meestal geen risico voor zwemmers als zij zich aan een paar simpele regels houden: slik zo min mogelijk water in en douche na het zwemmen. Als douchen niet kan, was dan in ieder geval je handen voordat je iets eet.