CPE (Carbapenemase-producerende Enterobacterales )-bacteriën kunnen een enzym produceren dat bepaalde antibiotica afbreekt. Bijvoorbeeld amoxicilline, ceftazidim en meropenem. Bij de mens vinden we deze CPE-bacteriën vooral terug in de darmen. Tot deze groep bacteriën die resistent zijn tegen deze middelen horen ook CPPA (Carbapenemase-producerende Pseudomonas aeruginosa ) en CRAB (Carbapenem-resistente Acinetobacter baumanii-calcoaceticus complex ). Deze drie typen bacteriën zijn onderdeel van de bijzonder resistente micro-organismen (BRMO).
Wat is CPE (Carbapenemase-producerende Enterobacterales )/CPPA (Carbapenemase-producerende Pseudomonas aeruginosa )/CRAB (Carbapenem-resistente Acinetobacter baumanii-calcoaceticus complex )?
CPE en CPPA zijn groepen bacteriën die een enzym (een carbapenemase) kunnen produceren dat bepaalde veelgebruikte antibiotica afbreekt. Daardoor kunnen deze antibiotica niet meer goed werken. Bij CRAB werken deze antibiotica ook niet meer. Dat komt vaak door het carbapenemase, maar dit kan ook andere oorzaken hebben.
Bij de mens vinden we de CPE-bacteriën vooral terug in de darmen. CPPA- en CRAB-bacteriën komen voor in de darmen, maar ook in de luchtwegen of de huid.
Hoe krijg ik CPE (Carbapenemase-producerende Enterobacterales )/CPPA (Carbapenemase-producerende Pseudomonas aeruginosa )/CRAB (Carbapenem-resistente Acinetobacter baumanii-calcoaceticus complex )?
CPE/CPPA/CRAB-bacteriën kunnen overgedragen worden door direct contact (met name de handen) of indirect contact bijvoorbeeld via bepaalde voorwerpen of oppervlakken. Voorbeelden zijn de toiletbril, gootsteen, medische hulpmiddelen of een deurklink.
CRAB en CPPA-bacteriën kunnen ook worden overgedragen via besmette druppeltjes die in de lucht vrijkomen bij bijvoorbeeld hoesten en/of spreken.
CPE/CPPA/CRAB-bacteriën komen vooral voor in ziekenhuizen, vooral in het buitenland. Als je opgenomen bent geweest in een buitenlands ziekenhuis heb je dus een aanzienlijke kans dat je zo'n bacterie bij je draagt. Ook als je er geen last van hebt.
Hoe voorkom ik CPE (Carbapenemase-producerende Enterobacterales )/CPPA (Carbapenemase-producerende Pseudomonas aeruginosa )/CRAB (Carbapenem-resistente Acinetobacter baumanii-calcoaceticus complex )?
Het is voldoende om de gewone hygiëne toe te passen. Denk bijvoorbeeld aan handen wassen met water en zeep na ieder toiletbezoek en voor je gaat eten of eten klaarmaakt. Dit geldt ook als je drager bent van CPE/CPPA/CRAB.
In de gezondheidszorg in Nederland doen we veel om verspreiding van CPE/CPPA/CRAB te voorkomen. Patiënten met CPE/CPPA/CRAB verplegen en behandelen we bijvoorbeeld apart. Dat doen we om te voorkomen dat andere (kwetsbare) patiënten ook drager worden van deze bacterie. In een aantal situaties testen we mensen die in een Nederlands ziekenhuis worden opgenomen om te zien of zij drager zijn van CPE/CPPA/CRAB. Bijvoorbeeld als ze kort voor opname in het buitenland in een ziekenhuis zijn geweest.
Is CPE (Carbapenemase-producerende Enterobacterales )/CPPA (Carbapenemase-producerende Pseudomonas aeruginosa )/CRAB (Carbapenem-resistente Acinetobacter baumanii-calcoaceticus complex ) te behandelen?
Als een CPE/CPPA/CRAB-bacterie een ontsteking (infectie) veroorzaakt, is deze moeilijker te behandelen, omdat sommige veelgebruikte antibiotica niet meer werken. Hoe moeilijk dit is hangt af van het ziektebeeld en voor welke antibiotica de bacterie allemaal nog meer resistent is.
Vaak zijn er nog wel alternatieve antibiotica te gebruiken. Het kan dan soms nodig zijn dat je voor behandeling wordt opgenomen in het ziekenhuis. Dat hangt mede af van of je de antibiotica zelf kan innemen, of dat de dokter dit moet toedienen via een infuus.
Dragerschap en infectie van CPE (Carbapenemase-producerende Enterobacterales )/CPPA (Carbapenemase-producerende Pseudomonas aeruginosa )/CRAB (Carbapenem-resistente Acinetobacter baumanii-calcoaceticus complex )
Je kunt een CPE/CPPA/CRAB-bacterie bij je dragen zonder ziek te worden. Dit noemen we dragerschap. Wanneer je drager bent van zo'n bacterie, word je daarvoor niet behandeld. Je bent namelijk niet ziek van de bacterie. Een groot deel van de patiënten met een resistente bacterie is lange tijd drager van deze bacterie, soms wel meer dan een jaar, maar raakt deze vanzelf weer kwijt. Als je lichamelijke klachten krijgt doordat zo'n bacterie een ontsteking veroorzaakt spreekt men van een infectie.
Je hoeft zelf niet extra schoon te maken als je drager bent van een CPE/CPPA/CRAB-bacterie. Wel is het belangrijk om je handen te wassen met water en zeep na ieder toiletbezoek en voor je gaat eten of eten klaarmaakt. Hier lees je wanneer en hoe je je handen moet wassen.
Wel is het belangrijk dat als je bij een zorgverlener komt, je vertelt dat je een bacterie hebt die mogelijk resistent is tegen de standaard gebruikte antibiotica. Zorgverleners kunnen dan maatregelen nemen.
Hoe vaak komt CPE (Carbapenemase-producerende Enterobacterales )/CPPA (Carbapenemase-producerende Pseudomonas aeruginosa )/CRAB (Carbapenem-resistente Acinetobacter baumanii-calcoaceticus complex ) voor in Nederland?
In Nederland komen CPE/CPPA/CRAB bacteriën relatief weinig voor. In de meeste andere landen in Europa en wereldwijd komt deze veel vaker voor dan in Nederland. Ziekenhuizen zijn verplicht om dragerschap of een infectie met de CPE-bacterie aan de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) te melden.