Bisfenol A (afgekort BPA (Bisphenol A), naar de Engelse term Bisphenol A) is een chemische stof die veel voorkomt in producten die bepaalde soorten plastics bevatten. Denk aan bouwmaterialen, elektronica, verpakkingen voor eten en drinken, implantaten, infuusapparatuur en speelgoed. Daarnaast kan bisfenol A een basis zijn voor verven en lijmen. Via afvalwater van fabrieken of huishoudens kan bisfenol A ook in oppervlaktewater terechtkomen.
Het RIVM doet onderzoek naar de veiligheid van chemische stoffen, waaronder bisfenol A. Daarnaast onderzoekt het RIVM de veiligheid van stoffen die een alternatief kunnen zijn voor bisfenol A. Ook adviseert het ministeries over de veiligheid van stoffen en hoe deze veiligheid bepaald kan worden.
Verlaging gezondheidskundige grenswaarde
Nieuwe inzichten laten zien dat bisfenol A mogelijk al bij lagere hoeveelheden schadelijk voor de gezondheid van de mens is dan eerder gedacht. Daarom stelde de Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA (Europese Voedselveiligheidsautoriteit)) de gezondheidskundige grenswaarde in 2023 met een factor van 20.000 naar beneden bij tot een waarde van 0.2 ng/kg (kilogram) lichaamsgewicht per dag. Deze waarde geeft aan hoeveel iemand van een stof mag binnenkrijgen zonder dat dit schadelijke gevolgen heeft voor de gezondheid. De hoeveelheid die iemand van een stof binnenkrijgt noemen we de blootstelling.
De Europese Commissie (EC (European Commission)) heeft diverse maatregelen genomen om de blootstelling aan BPA (Bisphenol A) te verlagen. Zo zorgden wetswijzigingen voor een verbod op het gebruik van bisfenol A in kassabonnetjes of babyflesjes. Het gebruik van bisfenol A en sommige andere bisfenolen in voedselcontactmaterialen wordt de komende jaren afgebouwd. Dit betekent dat bisfenol A de komende jaren nog wel in voedselverpakkingsmaterialen kan zitten.
Alternatieven voor bisfenol A in voedselcontactmaterialen
Door het ontwikkelen van alternatieve stoffen die dezelfde functies als bisfenol A kunnen vervullen, kan het gebruik van bisfenol A worden beperkt. Het is wel belangrijk dat de vervangers veilig zijn voor de mens. Meer informatie hierover op de pagina over alternatieve stoffen.
Publicaties door RIVM over bisfenol A:
- Bisphenol A : Part 1. Facts and figures on human and environmental health issues and regulatory perspectives | RIVM
- Bisphenol A : Part 2. Recommendations for risk management | RIVM
- Assessment of recent developmental immunotoxicity studies with bisphenol A in the context of the 2015 EFSA t-TDI
Publicaties door RIVM over alternatieven voor bisfenol A:
- Biobased alternatieven voor hormoon verstorende stof in kassabonnen | RIVM
- Substitution of bisphenol A: a review of the carcinogenicity, reproductive toxicity, and endocrine disruption potential of alternative substances
- A prioritization strategy for functional alternatives to bisphenol A in food contact materials
- Alternative food contact materials on the Dutch market after implementation of the Single Use Plastic Directive and prioritisation of potential migrating chemical substances | RIVM
