Rioolwateronderzoek kan een goed beeld geven van medicijngebruik onder de bevolking én van de illegale markt in medicijnen. Ook is met rioolwater na te gaan hoeveel medicijnresten in het milieu terechtkomen.
Het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ) vroeg in 2013 aan het RIVM om een schatting te maken van de illegale markt in Viagra-pillen. Het RIVM gebruikte rioolwateranalyses om een antwoord op deze vraag te vinden. Via apotheken was bekend hoeveel er legaal was verkocht. In het rioolwater is gemeten hoeveel er daadwerkelijk werd gebruikt.
Inzicht in illegale markt
Het rioolwater liet zien dat er veel meer Viagra werd gebruikt dan wat er in apotheken werd verkocht. Dit verschil komt door Viagra die is verkregen op de illegale markt. In 2013 bedroeg de illegale markt voor Viagra ongeveer 65% van het totale gebruik.1 In 2017 was dat gestegen tot bijna 80% (zie figuur hieronder).
Zo kan rioolwateronderzoek dus meer inzicht geven in de illegale markt van een bepaald medicijn. Waarna zo nodig maatregelen kunnen worden genomen. Het RIVM voert regelmatig dit soort metingen uit op diverse andere geneesmiddelen. Vaak gebeurt dit op basis van de actualiteit.
Maar er wordt niet alleen gemeten om zicht te krijgen op de illegale markt. De medicijnresten in rioolwater geven ook informatie over hoe medicijnen afbreken in het lichaam van de gebruikers. Daarnaast willen we weten hoeveel medicijnresten uiteindelijk in het milieu terechtkomen. Ook dat is te bepalen aan de hand van het rioolwateronderzoek.
1. Venhuis BJ, de Voogt P, Emke E, Causanilles A, Keizers PHJ. Success of rogue online pharmacies: sewage study of sildenafil in the Netherlands. Br Med J 2014; 349: g4317.