Inleiding en motivatie

Infecties met Chlamydia bacteriën veroorzaken ernstige gezondheidsproblemen bij zowel mensen als dieren. Infecties van mensen met de zoönotische bacteriën C. psittaci chlamydia psittaci (chlamydia psittaci) en C. abortus chlamydia-abortus (chlamydia-abortus) (die zowel dieren als mensen kunnen infecteren) kunnen tot een levensbedreigende ziekte leiden als deze niet met de juiste antibiotica worden behandeld. C. pneumoniae en de seksueel overdraagbare C. trachomatis zijn de oorzaak van andere niet-zoönotische Chlamydia-infecties bij mensen. Een sluitende diagnose van zoönotische Chlamydia-infectie is moeilijk. Monsters voor de directe detectie van Chlamydia worden vaak te laat genomen, vooral tijdens uitbraken, of worden helemaal niet genomen. Dan is aantonen van antilichamen tegen Chlamydia de enige oplossing voor de diagnostiek. De nu beschikbare testen zijn onvoldoende specifiek om onderscheid te kunnen maken tussen antilichamen opgewekt tegen zoönotische en niet-zoönotische Chlamydia-infecties. Daardoor blijft de specifieke vraag naar de mate waarin C. psittaci doorgegeven wordt aan mensen en (ernstige) ziekte veroorzaakt onbeantwoord, tenzij er een geschikte test voor onderscheidende serologie voor C. psittaci beschikbaar komt. Het RIVM is toonaangevend in onderzoek naar infectieuze zoönotische uitbraken bij de mens. Daartoe hebben we met succes eerder een innovatief geminiaturiseerd platform ontwikkeld voor multiplex serologie, dat is het gelijktijdig aantonen van antilichamen opgewekt door verschillende infectieziekten.

Doel(en)

We willen de toepassing van het eiwittechnologie platform uitbreiden naar ziekten waarvoor specifieke diagnose van de infectie door middel van serologie ontbreekt. In dat kader gaan we in dit project C. psittaci-specifieke serologie ontwikkelen voor gebruik in menselijke populatiestudies en diagnostiek. In het project zullen de volgende vragen worden behandeld:

1. bestaan er Chlamydia antigenen waartegen een Chlamydia soort-specifieke menselijke antilichaam respons wordt opgewekt?;
2. resulteert gebruik van zulke antigenen op het eiwittechnologie platform in een multiplex soort-onderscheidende test door gelijktijdige analyse van menselijke antilichaam responsen tegen een breed scala van Chlamydia soorten?

Innovatieve aspecten

Een multiplex microchip gebaseerde benadering met in silico (op de computer) intelligente selectie van mogelijk succesvolle eiwitten is een nieuwe manier om het probleem van de onderscheidende specifieke serologie voor Chlamydia infecties op te lossen. De ontwikkelde microchip zal directe toepassing vinden in openbare gezondheid onderzoeken, zoals bevolkingsonderzoek, uitbraakonderzoek, risicobeoordelingen en besluitvorming over het controleren van zoönotische Chlamydia infecties. Het project geeft daarmee antwoord op de dringende oproep van de ministeries van Economische Zaken en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, voor het beschikbaar krijgen van C. psittaci-specifieke serologie voor bevolkingsonderzoek. Het project zal een breder toepassingsgebied voor RIVM taken hebben, omdat de algemene toepasbaarheid op andere onderzoeken wordt gewaarborgd door deze nieuwe aanpak van in silico intelligente selectie van eiwitten, gevolgd door een bevestiging van hun geschiktheid op een microchip.

Aanpak, externe partners, geplande resultaten en producten en verdienmodel

We werken samen met het Centraal Veterinair Instituut in Lelystad, die op een soortgelijke manier de C. psittaci diagnostiek voor dieren ontwikkelen. We werken ook samen met ziekenhuislaboratoria voor het verkrijgen van sera van patiënten met bevestigde Chlamydia infecties. Het beoogde product is een prototype eiwittechnologie gebaseerde multiplex bepaling voor het detecteren van Chlamydia soort-specifieke antilichaam responsen in mensen. Door middel van wetenschappelijke publicaties en presentaties op conferenties zal deze aanpak en zijn potentieel onder de aandacht van een breder publiek worden gebracht.

Beoogd vervolg

De gevalideerde test zal onder meer gebruikt gaan worden in onderzoek naar soort-specifieke serologische aanwijzingen voor infectie met C. psittaci, en andere zoönotische Chlamydia soorten, van mensen die in de buurt van pluimveebedrijven wonen. Succesvolle antigenen zullen gebruikt gaan worden om eenvoudige C. psittaci-specifieke serologische testen te ontwikkelen die gebruikt kunnen worden in klinisch diagnostische laboratoria.