Aanleiding en motivatie

Een nudge verwijst naar ‘een aspect van de keuzearchitectuur dat het gedrag van mensen op een voorspelbare manier verandert, zonder opties te verbieden of te sturen met economische prikkels’. Nudging krijgt steeds meer aandacht als alternatieve manier om een gezonde leefstijl en gezondheid te bevorderen. Ondanks de groeiende aandacht voor nudging in publicaties en nationale discussies, ontbreekt een totaalplaatje van de huidige kennis over de effecten van nudging op een gezonde leefstijl en gezondheid.

Doel(en)

Het hoofddoel is om kennis en expertise te ontwikkelen over de mogelijkheden van nudging om een gezonde leefstijl en gezondheid te bevorderen. Om deze expertise te ontwikkelen, stellen we drie specifieke doelen:

1) een overzicht maken van de bewezen effectiviteit van nudges op leefstijl en gezondheid;
2) ‘best practices’ verzamelen van gezondheidsgerelateerde nudges die succesvol worden toegepast in andere landen, in ieder geval in Amerikaans of Engels gezondheidsbeleid;
3) een netwerk ontwikkelen van Nederlandse onderzoekers die zijn betrokken bij projecten over nudging en gezondheid.

Strategische en innovatieve aspecten

Een overzicht van de beschikbare kennis over de waarde van nudging voor de publieke gezondheid is nuttig voor beleidsmakers en andere actoren in de publieke gezondheid. Het past bij de missie en proactieve ambities van het RIVM als gezondheidsinstituut om dit op zich te nemen en een expert positie aan te nemen. Eén van de intenties uit de strategische agenda ‘RIVM 2020’ is om kennis vanuit de sociale wetenschappen te integreren in ons werk. Bovendien past het bij de rol van het Centrum Gezondheid en Maatschappij om kennis en expertise over nieuwe manieren van gezondheidsbevordering te verzamelen.

Geplande resultaten en producten en/of vaardigheden en eindtermen voor expertise

Eerst maken we een overzicht van de internationale wetenschappelijke literatuur, door ons te richten op overzichts- en metastudies. Vervolgens zullen we centrale internationale beleidsdocumenten doorzoeken om voorbeelden te verzamelen van succesvolle nudges in gezondheidsbeleid in andere landen. Tot slot zullen we ons Nederlandse netwerk opbouwen, en nudge-gerelateerde projecten en succesvolle nudges verzamelen. De resultaten en inzichten van al deze activiteiten zullen worden samengevat in een RIVM brief rapport.

Beoogd vervolg

Resultaten en inzichten uit dit project zullen gedeeld worden in nationale en internationale netwerken van onderzoekers die zich met nudging bezig houden. Bovendien zullen resultaten geïntegreerd worden in verschillende RIVM producten, in ieder geval de websites van het Volksgezondheidsdomein van het RIVM, de VTV Volksgezondheid Toekomst Verkenning (Volksgezondheid Toekomst Verkenning)-2018, de kennisbasis van het RIVM en mogelijk ook de Interventie-database van het Centrum Gezond Leven. Daarnaast zullen resultaten geïntegreerd worden in het NWO Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) project ‘Welzijnsverbetering door middel van ‘nudges’ (WINK).