Inleiding en motivatie

Omdat de vaccinsamenstelling en circulerende virussen elk griepseizoen weer anders kunnen zijn, is het belangrijk om zo snel mogelijk na de start van de griepepidemie vast te stellen of het gebruikte vaccin effectief is in het voorkomen van influenza en complicaties van influenza. Bij het beantwoorden van deze vraag spelen veel methodologische problemen. Het RIVM neemt al enige jaren deel aan een Europees netwerk dat valide en robuuste methoden ontwikkelt om de vaccineffectiviteit te kunnen schatten. Het RIVM is ook partner in een door de Europese Commissie gefinancierd Horizon2020-project, genaamd I-MOVE-plus. I-MOVE-plus heeft als doel de effectiviteit van influenzavaccinatie en pneumokokkenvaccinatie bij ouderen te meten, zowel bij patiënten in de huisartsenpraktijk als bij patiënten die opgenomen zijn in het ziekenhuis. Het project is 1 mei 2015 van start gegaan.

Doel(en) en onderzoeksvragen

Een hoofddoel van het I-MOVE-plus project is het bepalen van de influenza-vaccineffectiviteit (VE vaccineffectiviteit (vaccineffectiviteit)) onder de oudere bevolking in Nederland en het beschikbaar stellen van de data voor poolen in Europees verband. Het huidige SPR Strategisch Programma RIVM (Strategisch Programma RIVM ) project dient als cofinanciering voor een belangrijk onderdeel van I-MOVE-plus, namelijk het nieuw opzetten van een systeem om de VE te bepalen tegen ernstig verlopende luchtweginfecties, waarvoor opname in het ziekenhuis noodzakelijk is.

Aanpak en methoden

In twee ziekenhuizen in Nederland worden alle patiënten die met een ernstige acute luchtweginfectie worden opgenomen getest op influenza virus. De resultaten worden gedeeld met die van ruim 20 andere ziekenhuizen in verschillende Europese landen zodat de VE betrouwbaar geschat kan worden. Ook worden oudere patiënten getest op pneumokokken infectie om na te kunnen gaan wat de effecten zijn van het vaccineren van kinderen.

Verwachte resultaten

De vaccineffectiviteit wordt vaak pas na het influenzaseizoen geschat op basis van gegevens van huisartsen. Binnen I-MOVE-plus worden gevalideerde methoden ontwikkeld voor het op Europees niveau real-time schatten van vaccineffectiviteit tegen ernstige influenza, onder patiënten die in het ziekenhuis zijn opgenomen wegens ‘severe acute respiratory infections’ (SARI severe acute respiratory infections (severe acute respiratory infections)). Hier versterkt het I-MOVE-plus project het SPR-project SARI, waarin een SARI-surveillance systeem voor Nederland wordt ontwikkeld.

Geplande producten

Betrouwbare schattingen van de influenza VE tijdens en na afloop van de influenza seizoenen 2015/2016, 2016/2017 en 2017/2018. Uiteindelijk een toekomstbestendig SARI surveillance systeem waarin patiënten routinematig getest worden op influenza virus infectie en de VE jaarlijks kan worden bepaald.