Inleiding en motivatie

Inzicht in (trends in) het voorkomen en de ziektelast van respiratoire ziekte en pathogenen is noodzakelijk voor bestrijding en preventie van acute respiratoire infecties (ARI acute respiratoire infectie (acute respiratoire infectie)). Al sinds 1970 levert de surveillance van influenza-achtig ziektebeeld (IAZ influenza-achtig ziektebeeld (influenza-achtig ziektebeeld)) robuuste data over het aantal patiënten dat hun huisarts bezoekt vanwege een IAZ. Echter, het klinisch ziektebeeld van IAZ en andere ARI loopt uiteen van milde ziekte waarvoor geen medische hulp nodig is tot ziekenhuisopname en zelfs sterfte. De ontbrekende schakel in de respiratoire surveillance piramide is kennis over het voorkomen van ernstige luchtweginfecties waarvoor ziekenhuisopname noodzakelijk is. Surveillance van deze zgn zogenaamde (zogenaamde). ‘Severe Acute Respiratory Infections’ (SARI severe acute respiratory infections (severe acute respiratory infections)) is belangrijk voor het detecteren, begrijpen en reageren op respiratoire epidemieën en uitbraken, maar wordt momenteel binnen ziekenhuizen slechts zeer beperkt uitgevoerd. In dit SPR Strategisch Programma RIVM (Strategisch Programma RIVM )-project ontwikkelen we een specifiek real-time SARI surveillance systeem dat fundamentele informatie levert over het voorkomen van SARI, die kan worden 1) vertaald naar (beleids)maatregelen ten behoeve van de volksgezondheid; 2) gebruikt voor de evaluatie van deze maatregelen; en 3) gebruikt voor het schatten van de ziektelast van luchtweginfecties en het beantwoorden van wetenschappelijk onderzoeksvragen in zowel epidemiologische als wiskundige modellering studies.

Doel(en) en onderzoeksvragen

Het algemene doel van ons project is het opzetten van een ‘pilot sentinel surveillance systeem’ voor SARI patiënten waarvoor ziekenhuisopname noodzakelijk is. We zullen, samen met de deelnemende ziekenhuizen, onderzoeken hoe dit op praktische wijze het beste te realiseren is;

• inventariseren welk ziekenhuisgegevens en -informatie het meest geschikt zijn voor een specifiek real-time SARI surveillance systeem;
• onderzoeken hoe deze gegevens op efficiënte wijze verzameld kunnen worden;
• onderzoeken of toevoegen van microbiologische testuitslagen aan de surveillance haalbaar is.

Aanpak en methoden

De SARI surveillance zal in eerste instantie worden onderzocht, opgezet en uitgevoerd in twee ziekenhuizen: het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC Leids Universitair Medisch Centrum (Leids Universitair Medisch Centrum)) te Leiden en het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ Jeroen Bosch Ziekenhuis (Jeroen Bosch Ziekenhuis)) te Den Bosch. Binnen het LUMC zal de SARI surveillance worden ingebed in een geautomatiseerd cluster detectie systeem (Integrated Crisis Alert en Response System-ICARES), dat onlangs in de regio Leiden geïmplementeerd is. In het JBZ moet de SARI surveillance, dat wil zeggen. het expliciet registreren van patiënten die voldoen aan de specifieke SARI-casusdefinitie, nog volledig opgezet worden. Binnen ICARES zal real-time (op dagelijkse basis) een beperkte dataset beschikbaar zijn van patiënten die vanwege van respiratoire aandoeningen in het ziekenhuis opgenomen worden. Binnen het JBZ zal naast deze beperkte data aanvullende informatie verzameld worden, zoals gegevens over onderliggende aandoeningen, de ernst van de longontsteking en de influenza- en pneumokokkenvaccinatie-status. Wanneer de additionele gegevens een nuttige aanvulling op de SARI surveillance blijken, zullen we onderzoeken of deze gegevens ook uit het elektronisch patiëntendossier in het LUMC te halen zijn. Tevens zullen we onderzoeken of het mogelijk is microbiologische testuitslagen, van zowel routinematig uitgevoerde als additionele laboratoriumtesten, toe te voegen aan de SARI surveillance om zo informatie te verkrijgen over ziekteverwekkers en circulerende pathogenen.

Verwachte resultaten

Aan het eind van dit project verwachten we in twee ziekenhuizen een specifiek SARI surveillance systeem ontwikkeld en ingevoerd te hebben, met als streven dit vanaf 2019 uit te breiden naar andere ziekenhuizen. Het eindresultaat is een geïntegreerd respiratoir surveillance systeem dat het volledige spectrum van luchtweginfecties dekt en een bijdrage levert aan beleidsbeslissingen.

Geplande producten

Protocol voor de implementatie van een landelijk continue SARI surveillance systeem; Wekelijkse publicatie van resultaten van het geïntegreerde respiratoire surveillance systeem op RIVM-website; Wetenschappelijke publicaties (proefschrift) en presentaties op (inter)nationale bijeenkomsten.