Inleiding en motivatie

Bij bron- en contactopsporing zoekt de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) de bron en contacten van personen die de ziekte hebben om verspreiding te stoppen. Dit is een arbeidsintensief en tijdrovend proces: signaal verifiëren en de sociale omgeving in kaart brengen, benaderen en informeren kost veel tijd, variërend van een paar uren tot een paar dagen. Daarbij wordt vaak lang niet iedereen bereikt omdat het contactnetwerken betreft die moeilijk bereikbaar zijn voor GGD-artsen en -verpleegkundigen.

Doel(en) en onderzoeksvragen

In dit innovatieproject ontwikkelen we een online tool voor GGD’en dat digitale contactopsporing via de sociale contactnetwerken van burgers mogelijk maakt via de burgers zelf. Deze tool kan worden ingezet tijdens uitbraken van infectieziekten die:

1. zich verspreiden van mens op mens door direct contact of aerogene transmissie én
2. niet direct levensbedreigend zijn.

Voorbeelden zijn bof, mazelen, influenza, rodehond, parvovirus B19, norovirus, EHEC Enterohemorragische Escherichia coli (Enterohemorragische Escherichia coli) en Shigella.

Innovatieve aspecten

1. Maatschappelijke innovatie: patiënten met een infectieziekte geven zélf informatie over hun ziekte én nodigen zelf de mensen uit met wie ze in contact zijn geweest.
2. Technische innovatie: flexibel modulair softwaresysteem dat zogenaamde amfibische vragenlijsten mogelijk maakt. Met dit systeem past een vragenlijst zich automatisch aan elk apparaat (mobiel of PC) aan en hoeven eindgebruikers géén fysieke app te downloaden uit hun “app-Store”. Nieuwe systeemmodules kunnen eenvoudig worden toegevoegd.

Aanpak en methoden

Voor realisatie van het benodigde softwaresysteem werkt het RIVM samen met het Karolinska Institutet. Dit Zweedse instituut heeft wereldwijd veruit de meeste ervaring met deze digitale methode en ontwikkelde in 2015 in samenwerking met het UMC Universitair Medisch Centrum (Universitair Medisch Centrum) Utrecht de basis voor het softwaresysteem. Samen met de GGD’en, het UMC Utrecht, Nederlandstalig Platform voor Survey Onderzoek en de Faculteit Sociale Wetenschappen UU Universiteit Utrecht (Universiteit Utrecht) voeren we in 2016 drie pilots uit om AroundYou te testen in de praktijk.

Verwachte resultaten

1. Inzicht in barrières en facilitators voor digitale bron-en contactopsporing met burgers;
2. Inzicht in mogelijkheden voor uitbreiding met laagdrempelige (snel)diagnostiek;
3. Inzicht in de omvang en structuur van sociale contactnetwerken, waardoor GGD’en een beeld krijgen hoe bepaalde netwerken geïnfiltreerd kunnen worden;
4. Beter inzicht in ziekteprevalentie (ook zieken die zich niet melden bij de huisarts worden nu bereikt) en geografische verspreiding van ziekteverwekkers (enhanced surveillance).

Het eindproduct is online tool waarmee GGD’en tijdens een infectieziekte-uitbraak snel en eenvoudig digitale bron-en contactopsporing via burgers zelf kunnen starten.

Beoogd vervolg

De ontwikkeling van een online platform met een beveiligde database, waarmee op nationaal niveau informatie kan worden verzameld en getoond. De AroundYou-module kan gekoppeld worden aan een bestaand systeem waarmee GGD’en hun activiteiten  registreren, zoals HPZone. Hierdoor wordt AroundYou eenvoudig onderdeel van de dagelijkse GGD-praktijk.