Belangrijk bij interpretatie van de resultaten van dit onderzoek
- De resultaten komen uit een cohortstudie. Dit betekent dat we mensen volgen over de tijd. Sommige mensen blijven meedoen, anderen stoppen, en weer anderen stromen later in. Dit type onderzoek is geschikt om patronen over de tijd te bestuderen (bijvoorbeeld ‘er is een toename in vertrouwen van 15 procentpunt’) en vergelijkingen te maken binnen personen (‘Draagvlak voor 1,5 meter afstand houden is 5 procentpunt lager dan voor regelmatig handen wassen’).
- Het cohort is demografisch niet representatief voor de Nederlandse bevolking (zie toelichting). Cijfers op één tijdstip, zoals ‘de vaccinatiegraad’ in juli 2021, kunnen afwijken van onderzoeken die op dat moment een representatief sample hebben geworven en gewogen. We beoordelen deze afwijkingen elke ronde t.o.v. de cijfers op het Coronadashboard en die blijken beperkt (0 - 10 procentpunt). Waar deze verschillen wel duidelijk aanwezig zijn, geven we dit aan.
Draagvlak voor de maatregelen
Hoe groot het draagvlak voor maatregelen is, kan een belangrijke aanwijzing zijn voor de mate waarin mensen maatregelen vol gaan houden of niet. Deze pagina laat zien in welke mate mensen achter de maatregelen staan op het moment van invullen van de vragenlijst.
De vragenlijst van meetronde 17 is afgenomen tussen 24 en 28 november 2021. In de periode tussen meetronde 16 en 17 is een aantal maatregelen opnieuw ingevoerd of aangescherpt. Zo is de invoering van het coronatoegangsbewijs uitgebreid naar meer plekken. In publieke binnenruimtes waar geen coronatoegangsbewijs nodig is, geldt een mondkapjesplicht. Het thuiswerkadvies is aangescherpt naar ‘werk thuis, tenzij het niet anders kan’, en er mogen nog maximaal 4 personen thuis op bezoek komen (vanaf 13 november). Op 24 november wordt 1,5 meter afstand houden een verplichting en vanaf 28 november geldt voor bijna alles een avondsluiting vanaf 17.00 uur (essentiële winkels vanaf 20.00 uur). De veranderingen in geldende maatregelen zijn terug te vinden in de tijdlijn van maatregelen voor bestrijding COVID-19.
Meetrondes
Ronde 1: 17-24 april 2020 | Ronde 2: 7-12 mei 2020 | Ronde 3: 27 mei - 1 juni 2020 | Ronde 4: 17-21 juni 2020 | Ronde 5: 8-12 juli 2020 | Ronde 6: 19-23 augustus 2020 | Ronde 7: 30 september - 4 oktober 2020 | Ronde 8: 11-15 november 2020 | Ronde 9: 30 december 2020 - 3 januari 2021 | Ronde 10: 10-14 februari 2021 | Ronde 11: 24-28 maart 2021 | Ronde 12: 5-9 mei 2021 | Ronde 13: 16-20 juni 2021 | Ronde 14: 28 juli - 1 augustus 2021 | Ronde 15: 8-12 september 2021 | Ronde 16: 20 – 24 oktober 2021 | Ronde 17: 24 – 28 november 2021
Draagvlak om aan maatregelen te houden
Voor alle maatregelen is het draagvlak vrij hoog, dat wil zeggen dat meer dan 65% van de deelnemers achter deze maatregelen staat. Het draagvlak is het hoogst voor het zorgen voor voldoende frisse lucht in de woning. Van de deelnemers is 94% het daar (helemaal) mee eens. Hoesten en niezen in de elleboog en in quarantaine gaan bij een positief geteste huisgenoot volgen daarna met respectievelijk 92 en 91%. Het draagvlak is het laagst voor het maximaal aantal bezoekers thuis (68%).
De cijfers voor het draagvlak van maatregelen als deze nog 6 maanden zouden duren, staan in de tweede tab. Een vergelijking tussen het draagvlak op dit moment en wanneer maatregelen nog 6 maanden duren, wordt gemaakt in de laatste paragraaf.
Verandering in draagvlak
Voor veranderingen in draagvlak over de tijd is gekeken naar de deelnemers die aan minimaal twee meetrondes hebben meegedaan. Ten opzichte van de vorige meetronde is het draagvlak voor de meeste maatregelen toegenomen. Bij negen van de veertien maatregelen is dit meer dan 10 procentpunt. Het draagvlak is het meest toegenomen voor het advies om 1,5 meter afstand te houden (31 procentpunt) en voor het niet schudden van handen (17 procentpunt). Drukte vermijden en thuiswerken volgen daarna met een toename van 15 procentpunt. De toename is het minste bij de maatregelen waarvan het draagvlak al hoog was, zoals voldoende ventileren en hoesten/niezen in de elleboog.
Het draagvlak is voor de meeste maatregelen vergelijkbaar met de herfst 2020. Alleen het draagvlak voor het houden van 1,5 meter afstand, drukte vermijden en in quarantaine gaan bij klachten ligt nu nog 5 tot 6 procentpunt lager.
De cijfers voor het draagvlak van maatregelen als deze nog 6 maanden zouden duren, staan in de tweede tab. Een vergelijking tussen de verandering in draagvlak op dit moment en wanneer maatregelen mogelijk nog 6 maanden duren wordt gemaakt in de laatste paragraaf.
Wat als de maatregelen langer gaan duren?
In de vragenlijst is het draagvlak voor de maatregelen ook uitgevraagd voor de situatie als de maatregelen nog zes maanden zouden duren. Dit kan een indicatie zijn voor de mate waarin mensen zichzelf de maatregelen zien volhouden als ze langer zouden duren.
In de huidige meetronde neemt voor alle maatregelen het draagvlak (licht) af als ze nog langer gaan duren. De afname ten opzichte van het draagvlak voor de maatregelen zoals ze nu gelden is het grootst voor het maximaal aantal bezoekers thuis (16 procentpunt). Het houden van 1,5 meter afstand (12 procentpunt) volgt hierna samen met het dragen van mondkapjes in publieke binnenruimten, drukte vermijden en thuiswerken (alle 11procentpunt). Van de hygiënemaatregelen, zoals 20 seconden de handen wassen en papieren zakdoekjes gebruiken, en voor voldoende frisse lucht zorgen in de woning blijft het draagvlak ongeveer gelijk.
Draagvlak voor het 2G en 3G coronatoegangsbewijs (CTB)
Cijfers over het gebruik van het coronatoegangsbewijs (CTB) staan beschreven op de themapagina ‘naleving gedragsregels’. Het draagvlak voor coronatoegangsbewijzen met 2G (genezen of gevaccineerd) en 3G (genezen, gevaccineerd of getest) is in de huidige meetronde (ronde 17) voor het eerst uitgevraagd. Hiervoor zijn 6 stellingen voorgelegd aan de deelnemers over 2G en 3G op verschillende locaties.
Het draagvlak voor het gebruik van een CTB met 3G en/of 2G is fors lager onder niet-beschermde deelnemers dan onder deelnemers die wel voldoende beschermd zijn tegen het coronavirus. Deelnemers zijn voldoende beschermd wanneer zij volledig zijn gevaccineerd, minder dan 6 maanden geleden zijn hersteld van corona, of meer dan 6 maanden geleden hersteld zijn van corona én één vaccinatie hebben gehad. Van de niet-voldoende beschermde deelnemers is één op de zes personen het eens met een 3G CTB beleid met of zonder vaste zitplaatsen bij de horeca en (sport)evenementen. Voor voldoende beschermde deelnemers zijn dit vier op de zes personen. Minder deelnemers zijn het eens met een 2G CTB beleid zonder vaste zitplaatsen bij de horeca en (sport)evenementen. Het draagvlak voor het 3G CTB voor niet-essentiële winkels is relatief laag (4% onder niet beschermde deelnemers, 51% onder beschermde deelnemers). Het percentage dat positief staat tegenover het gebruik van een 3G CTB door werkgevers is voor niet-beschermde deelnemers 3% en voor beschermde deelnemers 60%.
Een deel van de deelnemers reageert neutraal op de stellingen (cijfers niet in figuur). Onder niet-voldoende beschermde deelnemers reageert 3 tot 9% neutraal op de stellingen en onder voldoende beschermde deelnemers is dit 11 tot 16%.