Vaccineren tegen het coronavirus

Sinds begin januari 2021 zijn er vaccins tegen het coronavirus beschikbaar in Nederland. Inmiddels heeft iedereen die dat wil de kans gehad om zich te laten vaccineren. In dit onderzoek hebben we deelnemers gevraagd of zij zich hebben laten vaccineren of dat willen laten doen, en hoe ze denken over vaccineren tegen het coronavirus.

De vaccinatiegraad onder de deelnemers aan dit vragenlijst onderzoek is hoger dan de geregistreerde vaccinatiegraad. De gegevens zijn dus niet geschikt om de landelijke vaccinatiebereidheid op dit moment te duiden.

In meetronde 17 is 95% van de deelnemers voldoende beschermd tegen het coronavirus. Dit houdt in dat deze deelnemers volledig gevaccineerd zijn, minder dan 6 maanden geleden hersteld zijn van corona of meer dan 6 maanden geleden hersteld zijn van corona en één vaccinatie hebben gehad. 1% van de deelnemers twijfelt nog of zij zich willen laten vaccineren. Deelnemers die zich niet hebben laten vaccineren (4%) geven hiervoor als voornaamste redenen dat zij zich onder druk gezet voelen om zich te laten vaccineren (88%) of ze maken zich  zorgen over mogelijke langetermijneffecten van de vaccinatie (87%). Van de deelnemers die zich niet hebben laten vaccineren, wil 54% dit zeker ook niet in de toekomst.

Deelnemers die zich recent (na 1 oktober 2021) hebben laten vaccineren geven hiervoor als voornaamste reden dat zij hun omgeving (72%) en zichzelf willen beschermen (71%). Het merendeel van deze groep gaf ook aan dat zij wilde bijdragen aan het bestrijden van de coronacrisis (68%). 44% heeft zich laten vaccineren om een coronatoegangsbewijs te krijgen.

Sinds 18 november 2021 is de boostervaccinatie in Nederland van start gegaan. Op dit moment worden mensen van 60 jaar en ouder van oud naar jong uitgenodigd om deze extra prik te halen. Vanaf de 7e maand na de laatste vaccinatie. Dit geldt ook voor mensen van 18 jaar en ouder die in een zorginstelling wonen, mensen met het syndroom van Down, medewerkers in de zorg, en maatschappelijke ondersteuners van 18 jaar en ouder die contact hebben met patiënten en cliënten. Onder de deelnemers die al gevaccineerd zijn is 87% bereid om een boosterprik te nemen.

Verandering in gevaccineerd of bereid tot vaccinatie

Voor veranderingen over de tijd is gekeken naar de deelnemers die aan minimaal twee meetrondes hebben meegedaan. Bij het vergelijken van de vaccinatiebereidheid met eerdere meetrondes moet een verschil in de manier van meten worden genoemd. In meetronde 3, 5, 8 en 9 is de vaccinatiebereidheid onder alle deelnemers gemeten, aangezien het vaccineren toen nog niet was gestart. In meetronde 10 (februari 2021) en 11 (maart 2021) is de vaccinatiebereidheid alleen gemeten onder deelnemers die op het moment van invullen nog geen uitnodiging voor de vaccinatie hadden ontvangen. Sinds meetronde 12 is gekeken naar deelnemers die al gevaccineerd zijn, een afspraak hebben ingepland, of zich nog willen laten vaccineren. 

De vaccinatiebereidheid voor het coronavaccin onder deelnemers van dit vragenlijstonderzoek is sinds meetronde 13 (zomer 2021) met 95% ongeveer gelijk gebleven. Daarbij moet worden opgemerkt dat in de huidige meetronde binnen deze groep nog slechts 45 personen nog van plan zijn om zich te laten vaccineren, maar dat nog niet hebben gedaan. De vaccinatiegraad stijgt over het algemeen met de leeftijd. Desondanks ligt de huidige vaccinatiegraad van alle leeftijdsgroepen binnen dit onderzoek dicht bij elkaar met een verschil van 7 procentpunt tussen de hoogste en de laagste leeftijdsgroep.

Vaccineren tegen het coronavirus bij kinderen en jongeren

Alle jongeren van 12 t/m 17 jaar kunnen zich sinds 2 juli 2021 tegen het coronavirus laten vaccineren als zij dat willen. Aan alle deelnemers met kinderen onder de 18 jaar is gevraagd naar de bereidheid om hun kind te laten vaccineren. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in ouders met kinderen van 0-11 jaar, 12-15 jaar en 16-17 jaar. Van de deelnemers met kinderen in de leeftijdsgroep van 12-15 jaar heeft 85% zijn of haar kind laten vaccineren of is hiertoe bereid. Van de deelnemers met kinderen van 16-17 jaar rapporteert 89% dat zijn of haar kind is gevaccineerd of hiertoe bereid is. Daarbij moet opgemerkt worden dat kinderen vanaf 16 jaar zelfbeschikkingsrecht hebben en dus zelf mogen besluiten of zij zich willen laten vaccineren. Kinderen tussen de 12 en 15 jaar beslissen samen met hun ouders over vaccinatie. Voor de 0-11-jarigen beslissen de ouders. Bij deze laatste groep ligt de vaccinatiebereidheid lager: 47% van de ouders is waarschijnlijk of zeker bereid tot vaccinatie. 

Hoe denken mensen over vaccinatie tegen het coronavirus bij kinderen

De deelnemers met kinderen onder de 18 jaar kregen zes stellingen voorgelegd, zoals ‘Als mijn kind een coronavaccin krijgt, is hij/zij beschermd tegen het coronavirus’ en ‘Ik ben bang voor mogelijke bijwerkingen bij mijn kind’. Deze stellingen konden zij beantwoorden met vijf antwoordmogelijkheden variërend van ‘helemaal mee oneens’ tot ‘helemaal mee eens’. Deelnemers met meerdere kinderen onder de 18 jaar is gevraagd om de vragen in te vullen over hun oudste kind. De cijfers laten zien dat hoe ouder hun oudste kind, hoe groter het vertrouwen van ouders in de werking en veiligheid van het vaccin en hoe minder angst ouders hebben voor eventuele bijwerkingen of onbekende langetermijngevolgen. 

Maatregelen na vaccinatie

De deelnemers is in de huidige meetronde niet meer gevraagd in hoeverre zij de maatregelen en dringende adviezen nog hebben nageleefd nadat zij gevaccineerd waren. Deze informatie is wel beschikbaar uit eerder meetrondes. Uit eerdere rondes bleek dat het merendeel van de deelnemers na vaccinatie de maatregelen evenveel heeft nageleefd als daarvoor. De maatregel die de gevaccineerde deelnemers het minst goed naleven is 1,5 meter afstand houden, gevolgd door drukte vermijden.