(GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Twente, GGD IJsselland, GGD Noord-en Oost-Gelderland, GGD Gelderland Midden, GGD Gelderland Zuid)

Femke Koedijk is de schakel tussen het RIVM en de GGD-regio Oost waar ze ook al sinds 2012 als epidemioloog werkt. Ze is daar betrokken bij de grootschalige gezondheidsmonitors die de GGD uitvoert, ondersteunt de afdeling Algemene Gezondheidszorg bij onderzoek en is procesleider Gezondheidsonderzoek bij Rampen (GOR).

Koedijk: “Na een half jaar REC-ervaring kan ik alleen maar zeggen dat dit een onwijs leerzaam en interessant half jaar is geweest, zowel in mijn eigen regio als binnen het RIVM.”

In haar nieuwe rol als REC’er heeft Koedijk onder andere een COVID-19-uitbraakonderzoek op een basisschool uitgevoerd. Hierbij was de vraag in hoeverre  kinderen (ook als zij geen klachten hebben) bijdragen aan verdere transmissie. Koedijk: “De epi-curve, het uitpluizen van alle dossiers om te kijken wie van de contacten uiteindelijk een case is geworden en wel of niet klachten heeft ontwikkeld was een enorme klus, maar wel erg leerzaam en een mooi voorbeeld van een praktisch toegepast onderzoek.”

Koedijk haakt bij veel landelijke overleggen aan om vanuit haar regio op epidemiologisch gebied input te kunnen leveren. Denk hierbij aan: de uitrol van GGD Contact, registratie in Osiris / HP Zone, de ontwikkeling van de Clusterbuster of het meedenken over de rapportages over besmettingen en vaccinaties die door het RIVM worden gemaakt. Koedijk: “Door regelmatig bij elkaar te komen wisselen we uit welke onderwerpen spelen en welke vragen er leven voor onder andere het RIVM. Welke informatie rapporteer je aan je gemeenten? Hoe gebruik je de data uit CoronIT? Wanneer worden de gegevens uit  het COVID-vaccinatie Informatie- en Monitoringsysteem (CIMS) regionaal gedeeld? Noem maar op. Andersom zet ik de vragen die het RIVM heeft voor de regio uit, dus op deze manier zijn de lijntjes kort.”

(GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Hollands Noorden, GGD Amsterdam, GGD Kennemerland, GGD Gooi en Vechtstreek, GGD Flevoland, GGD Zaanstreek-Waterland)

Ellen Generaal werkt voor GGD Amsterdam als epidemioloog bij het Team Onderzoek Infectieziekten. Sinds april is ze de REC’er van regio Noord-Holland/Flevoland. Generaal: “De afgelopen maanden zijn voorbij gevlogen met diverse overleggen en het opbouwen van contacten in mijn regio die 6 GGD’en beslaat. Voor kleine uitbraakonderzoeken weten de collega’s van de infectieziektebestrijding mij gelukkig al te vinden als linking pin met EPI Centrum Epidemiologie en Surveillance van infectieziekten (Centrum Epidemiologie en Surveillance van infectieziekten)-LCI Landelijke coördinatie infectieziektebestrijding (Landelijke coördinatie infectieziektebestrijding)/RIVM. Het is leuk om te merken dat ons REC-netwerk heel erg nuttig is voor het snelle schakelen tussen de GGD’en op landelijk en regionaal niveau en het RIVM.“

Ellen Generaal heeft in de afgelopen tijd bij de verschillend GGD’en van haar regio de wensen verzameld rondom bijvoorbeeld de terugkoppeling door het RIVM van regionale vaccinatiedata en ze is betrokken bij een initiatief om de landelijke corona testdata te koppelen aan onder andere de socio-demografische gegevens van het CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek). Generaal: “Het is handig dat ik andere GGD’en vanuit mijn positie bij Team Onderzoek makkelijk kan linken aan de lopende onderzoeken en cohortstudies. Mijn collega’s van de GGD in Amsterdam weten me gelukkig al goed te vinden voor ondersteuning bij nieuwe onderzoeksvoorstellen. Bij andere GGD’en merk ik dat het opzetten van toegepast onderzoek door COVID drukte eigenlijk vaak onhaalbaar was. Ik wil me in de komende tijd hard gaan maken voor een versteviging van de epidemiologische ondersteuning van ook de kleinere GGD’en, zodat ook deze goed bij wetenschappelijk onderzoek en surveillance betrokken kunnen worden.” 

Juul Tönis werkt sinds juli 2020 als onderzoeker publieke gezondheid bij GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)-regio Utrecht en sinds mei 2021 ook voor twee dagen in de week als REC’er van deze regio. 

Het werk van Tönis heeft zich de afgelopen maanden voornamelijk gericht op onderzoek naar COVID-19. Samen met de andere REC’ers is ze begonnen om overzicht te krijgen over alle lopende onderzoeken vanuit het RIVM en de verschillende GGD’en en geeft waar nodig advies en ondersteuning.  
Tönis: “ik heb steeds meer samenwerkingen tussen GGD regio Utrecht en andere regionale en landelijke partners weten te organiseren en deel ik binnen de REC-groep en mijn netwerk zoveel mogelijk inzichten uit (nieuw) onderzoek. Ik vind het belangrijk om de afstemming en samenwerking op te zoeken met andere partijen. Met input van alle GGD’en en RIVM kunnen we het meest bereiken in het bestrijden van infectieziekten.”

(GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Groningen, GGD Fryslân, GGD Drenthe)

Jeroen Kuiper is sinds 2010 werkzaam als epidemioloog bij GGD Groningen en is sinds dit jaar de REC’er van Fryslân, Drenthe en Groningen. Als REC’er fungeert Kuiper ook als epidemiologische vraagbaak in zijn regio en wordt hij in elke fase van het uitvoeren van (praktijk) onderzoek geconsulteerd. 
 

Kuiper: “In het noorden zijn wij in de opstartfase van het door het programmabudget gefinancierde onderzoek naar de risicofactoren voor het falen van scabiës behandeling. Als REC’er denk ik mee bij de opzet, het veldwerk en de analyses. Zeker bij kleinere GGD’en waar geen infectieziekten-epidemiologen werkzaam zijn, kunnen REC’ers hierin een belangrijke rol vervullen.”

Alle GGD’en beschikken over epidemiologen de zich veelal bezighouden met hun wettelijke monitoringstaken gericht op leefstijl, welzijn en gezondheid, maar de REC’ers kunnen deze epidemiologen wanneer nodig ondersteunen bij het uitvoeren van (uitbraak-)onderzoek binnen hun GGD.

Kuiper: “De betrokkenheid van epidemiologen van de GGD bij de infectieziektebestrijding (IZB Infectieziektebestrijding (Infectieziektebestrijding)) is sinds de start van de pandemie nog nooit zo groot geweest. Waar de meeste afdelingen epidemiologie en IZB voor de pandemie grotendeels gescheiden werelden waren, zien we nu dat epidemiologen geïntegreerd zijn in het COVID-19 proces. Ik denk dat de inzet van GGD-epidemiologen bij lokale surveillance en uitbraakonderzoek zijn nut heeft bewezen. Mijn inzet als REC’er is dat de epidemiologen ook na de pandemie bij afdelingen infectieziektebestrijding betrokken blijven.”
 

(GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Haaglanden, GGD Rotterdam-Rijnmond, GGD Zuid Holland Zuid, GGD Hollands Midden)

Roelien Beuker werkt als epidemiologisch onderzoeker bij GGD Haaglanden en is sinds juni de REC’er voorde regio West. Beuker: “In korte tijd hebben we als REC’ers elkaar al aardig leren kennen. Ik had nooit gedacht dat je via beeldschermen een hechte groep kunt vormen. In ons wekelijkse overleg stemmen we zaken af en wisselen we informatie en ervaringen uit. Jossy van den Boogaard, de REC-coördinator weet ons goed te voeden met informatie en weet bijna elke week wel weer een gast te strikken die iets komt vertellen over zijn of haar vakgebied of iets wil afstemmen met ons.”

Het valt haar ook op dat in korte tijd steeds meer landelijke partijen deze nieuwe consulenten weten te vinden. Het RIVM vraagt af en toe een paar REC’ers om aan te sluiten bij overleg voor zowel input vanuit de GGD’en als om te peilen wat de informatiebehoeften op dat moment zijn. Beuker: “Zo zat ik in juni ineens bij een overleg van de OMT Outbreak Management Team (Outbreak Management Team)-werkgroepen Modellering en Surveillance die zich bogen over de vraag welke informatie op middellange termijn nodig is voor een goede surveillance van de COVID-19 epidemie. De REC’ers vormden daarnaast ook snel een belangrijke klankbordgroep voor de bouwers van de Clusterbuster.”

Omdat de REC’ers deze nieuwe clustervisualisatie-tool direct bij hun eigen GGD’en konden introduceren, ontvingen ze ook snelle en concrete feedback die weer eenvoudig kon worden teruggekoppeld aan de klankbordgroep. Ook andere partijen, zoals het CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) en GGD GHOR Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio) Nederland gebruiken de REC’ers ondertussen als vertrouwde ingang voor epidemiologische zaken naar en van de GGD’en. De REC heeft zich hiermee in korte tijd in het veld bewezen als een bijzonder nuttige, praktische en actieve schakel. Ondertussen worden ook al veel nieuwe plannen voor de toekomst gemaakt. Beuker: “In het najaar maak ik een overzicht van de meldingen infectieziekten van de vier GGD’en in mijn regio om te bespreken in het Provinciaal Overleg Infectieziektebestrijding en gaan we aan de slag met een nieuwe ronde van de regioprojecten. Hopelijk kan ik me na COVID-19 dan ook meer bezig gaan houden met onderzoek naar andere infectieziekten.” 
 

(GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Limburg-Noord en GGD Zuid-Limburg)

Suhreta Mujakovic werkt sinds 2008 als onderzoeker/epidemioloog bij GGD Zuid-Limburg op de afdeling Kennis & Innovatie. Naast de monitoring, is zij betrokken bij klein- en grootschalige onderzoeken binnen deze afdeling en binnen de Academische Werkplaats Publieke Gezondheid Limburg. Sinds januari is ze ook de REC’er voor deze regio en al snel bleek dat haar kennis, ervaring en netwerk in deze functie bijzonder goed van pas kwamen. 

Mujakovic: “In maart 2021 kreeg ik, als REC’er, een bericht vanuit het RIVM: in één gebied in Limburg waren relatief weinig ziekenhuisopnames in verhouding tot het aantal besmettingen. Wat was hier aan de hand? Om snel antwoord te kunnen geven op die vraag, is het cruciaal om het regionale netwerk van de GGD, het Netwerk Acute Zorg Limburg en het IZB Infectieziektebestrijding (Infectieziektebestrijding)-team van de GGD te kennen. Als eerste heb ik de data van het Netwerk Acute Zorg Limburg en van het RIVM  naast elkaar gezet. Daar viel op dat één databron grote discrepantie toonde met de andere. Omdat beide databronnen te maken hadden met de ziekenhuisdata, was het verschil terug te leiden naar één ziekenhuis. De partners in het netwerk hebben op verschillende niveaus contacten met het betreffende ziekenhuis. Dit leidde tot een direct contact met het ziekenhuis, waar we heel snel hadden opgespoord waar het probleem zich bevond en daar snel op konden reageren.”

Ook Mujakovic wil samen met het team van REC’ers bijdragen aan betere dataverzameling en verbinding, zowel regionaal als landelijk. “Als REC’er ben je een verbindende factor hierin en kun je snel schakelen tussen de partners. Ik geloof in de kracht van samen doen. Daarom wil ik mij inzetten voor betere verbindingen, regionaal en landelijk.”
 

(GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Zeeland, GGD West-Brabant, GGD Hart voor Brabant, GGD Brabant Zuid-Oost)

Hans Augustijn werkt sinds 1994 bij de GGD West-Brabant als epidemioloog. Binnen de reguliere taken zorgt hij voor kennisoverdracht vanuit de GGD naar de gemeenten Bergen op Zoom, Moerdijk, Steenbergen en Woensdrecht. Daarnaast is Augustijn procesleider Gezondheidsonderzoek bij Rampen (GOR) en vanuit die rol werd hij vorig jaar ook als een van de eerste betrokken bij de coronacrisis. 

Hierop volgde maandelijkse bijeenkomsten en een kernteam dat twee per week bij elkaar kwam. Ideeën werden uitgewisseld en lukte het Augustijn en zijn collega’s dan ook om verschillende corona-onderzoeken in zijn regio meer samen op te pakken. Augustijn: “In principe was ik dus al een verbindende schakel voordat ik officieel REC’er was. Alleen ontbrak toen nog de link met het RIVM en de andere GGD’en in Nederland. Er was daarom ook weinig aarzeling om deze functie op te pakken en ik moet zeggen dat de meerwaarde van de REC groot is.”

Nu Augustijn als REC’er een grotere achterban vertegenwoordigt, ervaart hij niet alleen de communicatie het RIVM als een grote verbetering, maar ook de communicatie met onder andere GGD GHOR Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio), het CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) en de ministeries als een stuk gemakkelijker. “Er wordt regelmatig beroep gedaan op mij om informatie te verkrijgen of te delen.”

Met het oog op de toekomst verwacht Augustijn dat de REC, ook na deze pandemie, een blijvende verbinding vormt tussen RIVM en de lokale GGD.  “COVID-19  is momenteel de bulk van het werk. Maar ook de andere infectieziekten mogen we niet uit het oog verliezen”.