De mentale klachten van volwassenen houden geen verband meer met corona-gerelateerde gebeurtenissen die ze meemaakten, zoals een besmetting met het coronavirus of het verliezen van een dierbare. Dat laat het nieuwste kwartaalonderzoek van december 2022 zien. Wel komen vooral mensen van 75 en ouder nog vaker bij de huisarts voor slaap-, geheugen- en concentratieproblemen dan in dezelfde periode vóór corona, en de groep van 25-44 jaar voor suïcide(gedachten/pogingen). Het kwartaalonderzoek hoort bij het Gezondheidsonderzoek COVID-19. Hierin doet het Netwerk GOR onderzoek naar de gezondheidseffecten van de coronacrisis.
Het Netwerk GOR publiceert op deze pagina elk kwartaal een samenvatting van de belangrijkste resultaten uit vragenlijstonderzoek en gegevens van huisartsen. Het doel is om gemeenten, provincies en nationale overheid informatie te geven die hen helpt om beleid te maken.
Samenvatting meetronde 6
Meetronde 6 van het kwartaalonderzoek onder volwassenen werd gedaan in december 2022. Dit is het vierde kwartaalonderzoek onder volwassenen, in de eerste 2 meetrondes onderzochten we alleen de jongeren. Hier vatten we de belangrijkste resultaten van de volwassenen samen.
Persoonlijke corona-gerelateerde gebeurtenissen hebben geen invloed meer op mentale klachten
In alle eerdere rondes hingen mentale klachten, zelfdodingsgedachten en eenzaamheid sterk samen met dingen die mensen meemaakten door corona, zoals ziekenhuisopname. Als je iets had meegemaakt, dan had je bijna 2 keer zoveel kans op mentale klachten. In december was dat verband er niet meer. Wel is er een kleine groep die langdurig last houdt van de gebeurtenissen die ze meemaakten vanwege het coronavirus of de maatregelen.
Mentale klachten stabiliseren
Tussen juni en september 2022 steeg het aantal volwassenen dat mentale klachten (van 18% naar 21%) en stress (van 25% naar 28%) ervaarde. In de nieuwste meting bleef het percentage mentale klachten (21%) en eenzaamheid (42%) gelijk en nam stress iets af (van 28% naar 27%).
Huisartsbezoek voor slaap, geheugen en suïcide
Uit de huisartsgegevens over oktober tot en met december 2022 blijkt dat volwassenen iets vaker de huisarts bezochten voor slaapproblemen dan in dezelfde periode in 2019. Dit was vooral zo bij de oudste leeftijdsgroep (75 jaar en ouder). Ook geheugen- en concentratieproblemen komen nog iets vaker voor dan vóór corona, maar bijna alleen onder de oudste leeftijdsgroep. Daarnaast kwam de jongste leeftijdsgroep (25-44 jaar) vaker in contact met de huisarts voor suïcide (gedachten of pogingen) dan in hetzelfde kwartaal in de voorgaande jaren.
Aanpak kwartaalonderzoek volwassenen
Het kwartaalonderzoek is gebaseerd op vragenlijstonderzoek en huisartsenregistraties. Tussen 28 november en 14 december 2022 vulden 8.161 volwassenen (25 en ouder) een vragenlijst in over hun mentale en lichamelijke gezondheid. Daarnaast kijken we naar huisartsengegevens (Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn). Zij houden de symptomen en aandoeningen bij waarvoor mensen bij hen in de praktijk komen. De gegevens komen van ongeveer 380 huisartsenpraktijken met ongeveer 1,6 miljoen ingeschreven patiënten (9% van de Nederlandse bevolking). We kijken naar verschillen in leeftijdsgroep, geslacht en provincie. In deze ronde gaat het om gegevens van oktober tot en met december 2022.
Komende en eerdere metingen
De vragenlijsten van de volgende meting worden ingevuld in maart 2023. Eerdere metingen bij volwassenen zijn gedaan in maart, september en december 2022. Er zijn al vijf eerdere metingen onder jongeren gedaan.