Het LMM Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid) is opgezet om op regioniveau uitspraken te doen. De nitraatconcentratie op bedrijfsniveau is zowel in tijd als in ruimte zeer variabel. Uitspraken op bedrijfsniveau zijn onzeker vanwege deze grote variatie. Het verhogen van het aantal metingen per bedrijf zou die onzekerheid kunnen verkleinen. Maar het intensief bemonsteren van elk bedrijf is zeer kostbaar. Het vraagt een zeer grote capaciteit van het RIVM en betrokken partijen.

Daarmee wordt geen recht gedaan aan het doel van het LMM, namelijk om op een efficiënte manier veranderingen van de waterkwaliteit voor een groot deel van het landbouwareaal in Nederland in beeld te brengen.

Er zijn wel steeds meer mogelijkheden om op een eenvoudige manier zelf de nitraatconcentratie op uw percelen te meten. Bijvoorbeeld met de Nitraat-app. Dat soort metingen kunnen een indicatie geven van de nitraatconcentratie, maar zijn niet betrouwbaar genoeg voor het LMM. 

Direct na het bemonsteren sturen we de monsters naar het laboratorium voor analyse. Het laboratorium stuurt de resultaten van de analyses maandelijks naar het RIVM. Om de kwaliteit van de veld- en laboratoriumdata te waarborgen, worden er diverse controles uitgevoerd. Zo worden de veldmetingen direct na de bemonstering in de centrale database gecontroleerd op uitschieters, onlogische en ontbrekende waarden. Daarnaast vergelijkt het RIVM de geleverde analyseresultaten met eerdere metingen op hetzelfde bedrijf. Bij afwijkingen nemen we contact op met het laboratorium. We bepalen dan samen met het laboratorium of een meting goed- of afgekeurd wordt. Tot slot, als de laboratoriumanalyses compleet zijn en de data van de veldmetingen zijn verwerkt, controleren we de resultaten nog op administratieve- en meetfouten. Al deze kwaliteitsstappen kosten tijd. Daarom duurt het enige tijd voordat we u de resultaten van de metingen toe kunnen sturen.

Het RIVM heeft in 2019 het analyseren van de LMM Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid)-monsters Europees aanbesteed. Dat is verplicht, minstens één keer in de zes jaar. De opdracht is gegund aan Eurofins. Dit was TNO. Om hetzelfde kwaliteitsniveau te garanderen zijn in een speciaal project LMM-monsters tijdelijk door beide laboratoria geanalyseerd. De resultaten van deze analyses werden met elkaar vergeleken om eventuele verschillen te duiden.

In het LMM Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid) worden zowel gegevens van de landbouwpraktijk (over onder andere mestgebruik en mineralenboekhouding) als over de waterkwaliteit verzameld. Een groot deel van deze gegevensverzameling komt voort uit de verplichte monitoring opgenomen in de Europese Nitraatrichtlijn en het derogatiebesluit. Met deze gegevens wordt de ontwikkeling van de waterkwaliteit op alle bedrijven en op bedrijven met derogatie gepresenteerd. Met de gegevens over de landbouwpraktijk wordt inzicht gegeven hoe bijvoorbeeld het mestgebruik zich verhoudt tot de gebruiksnormen en wat ontwikkelingen zijn in de opbrengsten van gewassen. Gegevens van uw percelen worden bijvoorbeeld gebruikt om de monsterpunten voor waterkwaliteit te bepalen.

Nee, dat heeft niet direct invloed op het mestbeleid. Dat komt omdat de nitraatwaarden op bedrijfsniveau worden gemiddeld met de nitraatwaarden van een vergelijkbare groep bedrijven in een regio. Deze groepsgemiddelden worden gerapporteerd aan de opdrachtgevers (LNV Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)). De informatie van het LMM Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid) wordt gebruikt om het effect van het mestbeleid te onderbouwen. 

Met de verstrekte gegevens van de bedrijven en de waterbemonsteringen wordt een werkelijk beeld gegeven van de landbouwpraktijk en de waterkwaliteit op de bedrijven waar het LMM Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid) over gaat. Het 7^e Actieprogramma Nitraat is gericht op het verder verbeteren van de waterkwaliteit om te voldoen aan doelen van de Europese Kaderrichtlijn Water en de Nitraatrichtlijn. De uitkomsten van het LMM en van andere meetnetten worden gebruikt om effecten van beleid te monitoren. Het is altijd beter om beleid te baseren op de werkelijke gegevens dan op veronderstellingen, meningen, suggesties ed. De landbouw kan met de werkelijke gegevens aantonen hoe het echt zit.

Nee, de resultaten van individuele bedrijven worden niet openbaar gemaakt. We publiceren de uitkomsten in groepsgemiddelde waarden met minimaal 10 bedrijven per groep. Het bedrijfsverslag en het bedrijfsvergelijkend overzicht van Wageningen Economic Research en de briefrapportage van RIVM zijn alleen in te zien door uzelf en door medewerkers van het LMM Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid)-project.

De waterkwaliteit is, behalve van de landbouwpraktijk, afhankelijk van factoren, zoals de bodemsamenstelling, de grondwaterstand of hoeveelheid neerslag. Daardoor kan de waterkwaliteit per perceel verschillen. Het lijkt hierdoor alsof u als landbouwer maar weinig invloed heeft op de waterkwaliteit. Echter, een zo optimaal mogelijke mestgift heeft op langere termijn wel degelijk effect op de waterkwaliteit. Hoe efficiënter het gebruik van nutriënten, hoe lager de uitspoeling dus is.

Dat kan verschillende oorzaken hebben. Door het weer kan de nitraatconcentratie per jaar variëren. Zo is de nitraatconcentratie in het grondwater zeer waarschijnlijk gestegen door de droogte van 2018 tot en met 2020. Daarnaast wordt het bedrijfsgemiddelde gebaseerd op puntmetingen waarbij lokale verschillen mogelijk zijn. De grondwaterkwaliteit kan ook variëren door teeltmaatregelen en aanpassingen in de bedrijfsvoering. Sommige omzettingsprocessen zijn complex en nog niet geheel ontrafeld. Daarom wordt ook daadwerkelijk gemeten, niet gemodelleerd en wordt ook altijd naar de resultaten over meerdere jaren gekeken.