Voedingswaardes in NEVO

De samenstelling van de voedingsmiddelen wordt weergegeven per 100 gram eetbaar gedeelte (bijvoorbeeld vlees zonder bot, groente zonder afval). Bij voedingsmiddelen zoals vis in blik (met olie), groente in blik of pot (met pekelnat) of fruit op siroop, wordt de voedingswaarde na uitlekken weergegeven.

De voedingswaardedeclaratie op voedingsmiddelen zoals olie of ijs, met een duidelijk afwijkende dichtheid ten opzichte van water, wordt op etiketten vaak per 100 ml uitgedrukt.  De voedingswaarde lijkt in zo’n geval anders dan in NEVO. Wilt u NEVO-gegevens vergelijken met etiketinformatie, dan moet u hier alert op zijn.

De samenstelling van bereide flesvoedingen staat in NEVO-online wel per 100 ml weergegeven i.p.v. per 100 gram. Deze afwijkende eenheid is aangegeven in de naam van het voedingsmiddel (p 100 ml).

Ontbrekende gehaltes

Er is verschil tussen een gehalte 0 (de voedingsstof is afwezig) en ‘geen getal’ (het gehalte van de voedingsstof is onbekend).  Het komt voor dat een voedingsmiddel een heel kleine hoeveelheid voedingsstof bevat, maar de hoeveelheid is lager dan de grens die door chemische analyse kan worden aangetoond. In dat geval staat er in NEVO-online 'bevat sporen van'.

Bij gebruik van een voedingsmiddelentabel rekent u waarschijnlijk in alle drie de gevallen met een gehalte 0. Maar als bijvoorbeeld bij het berekenen van een gemiddelde inname voor ontbrekende gehaltes een nul wordt ingevuld, kan er een onderschatting ontstaan van de daadwerkelijke inname. Om deze reden is het zinvol informatie te hebben over hoe volledig een voedingsmiddelentabel is ingevuld.

Sommige landen hebben een tabel waarin alleen analysecijfers zijn opgenomen. De ontbrekende gegevens worden dan door gebruikers van de tabel ingevuld. In Nederland wordt voor NEVO-online getracht al zo veel mogelijk ontbrekende gegevens in te vullen. Uitgangspunt is dat innameberekeningen op basis van ingeschatte getallen altijd beter zijn dan innameberekeningen op basis van gaten in de tabel.

Variatie in de samenstelling

De informatie in NEVO moet worden gezien als de beste benadering van de werkelijke waarden. Elk voedingsmiddel heeft te maken met variaties in de samenstelling. Deze kunnen verschillende oorzaken hebben.

Door natuurlijke variatie kunnen vergelijkbare voedingsmiddelen verschillen, waarbij bijvoorbeeld ras, variëteit, teeltmethode, bodemgesteldheid, seizoen, oogsttijd en bewaaromstandigheden van invloed zijn. Daarnaast kan het toepassen van verschillende productiemethoden variaties in de samenstelling veroorzaken. Aan de andere kant is men bij industriële productie wel afhankelijk van strenge kwaliteitscriteria, waardoor een min of meer constante samenstelling mag worden verwacht. Ook kan het gebruik van verschillende recepturen een bron van variatie zijn, omdat verschillende ingrediënten kunnen worden gebruikt. Dit geldt zowel in de industriële bereiding als thuis. 

Verschillende bereidingswijzen hebben invloed op de samenstelling. Bijvoorbeeld bij koken in water heeft de lengte van de kooktijd en de hoeveelheid water invloed op de gehaltes van micronutriënten. Bij bakken en frituren heeft de hoeveelheid bereidingsvet en de temperatuur invloed op het vetgehalte. Het is ondoenlijk om  alle mogelijke bereidingswijzen op te nemen in NEVO-online. 

Voor een nationale voedingsmiddelentabel zoals NEVO is het belangrijk dat de voedingsmiddelen die worden opgenomen ook daadwerkelijk in dat land worden geconsumeerd. Gegevens uit NEVO zijn daardoor niet altijd geschikt om te gebruiken in het buitenland.

NEVO-online is een zo veel mogelijk generieke tabel. Daarom worden voedingsmiddelen die wat betreft type en samenstelling niet wezenlijk van elkaar verschillen, samengenomen onder één code. Door de snelle veranderingen in de samenstelling van vooral bewerkte voedingsmiddelen met meerdere ingrediënten is het moeilijk in een voedingsmiddelentabel een actueel beeld van het assortiment en de samenstelling van deze voedingsmiddelen te geven.

Analysemethoden

Continue verbeteringen van analysemethoden hebben effect op de gemeten resultaten. Voor sommige voedingsstoffen is (nog) geen algemeen geaccepteerde analysemethode beschikbaar. Een voorbeeld hiervan is voedingsvezel, waarvoor nog steeds nieuwe en verbeterde analysemethoden worden ontwikkeld. Voedingsvezel kan met verschillende methoden worden bepaald, die elk iets anders meten, waardoor de resultaten niet vergelijkbaar zijn. In NEVO-online is de gebruikte methode te zien bij de productdetails van de NEVO-codes.

Vergelijking met oudere voedingsmiddelentabellen

Bij het gebruik van oude tabellen moet u rekening houden met een aantal aspecten. De voedingswaarde van producten kan veranderd zijn vanwege wijzigingen in samenstelling. Oudere gegevens kunnen vervangen zijn door recentere analysecijfers; een iets andere voedingswaarde betekent daarom niet altijd dat het product veranderd is.