Hoe krijgt iemand een campylobacter-infectie?
Campylobacter is een bacterie die voorkomt in de darmen van dieren. Koeien worden meestal zelf niet ziek van deze bacterie.

Mensen kunnen een campylobacter-infectie krijgen door:

• Het eten van onvoldoende verhit vlees.
• Het drinken van rauwe melk.
• Contact met besmette dieren of hun mest.

Welke klachten passen bij een campylobacter-infectie?
De meest voorkomende klachten bij een campylobacter-infectie zijn: 
•    diarree
•    buikpijn en buikkrampen
•    vermoeidheid
•    koorts

Gemiddeld beginnen de klachten drie dagen na het eten of drinken van besmet voedsel of contact met besmette dieren.

Hoe kunt u een campylobacter-infectie voorkomen?
Volg de algemene hygiëneregels die helpen om niet ziek te worden door koeien.

Bent u erg ziek, gaan de klachten niet weg of maakt u zich zorgen? Neem dan contact op met de huisarts. Geef aan dat u contact heeft gehad met koeien, of rundvlees of producten van rauwe koemelk heeft gegeten.

Lees meer over campylobacter-infectie bij mensen.
Lees meer over campylobacter-infectie bij dieren.

Hoe krijgt iemand cryptosporidiose?
Mensen kunnen besmet worden door:

• contact met mest
• zwemmen in water dat besmet is geraakt met mest
• besmet voedsel

Welke klachten passen bij cryptosporidiose?
Cryptosporidiose kan zonder klachten verlopen. Iemand kan ook acute diarree met darmkrampen krijgen. Vooral kinderen tot 5 jaar en mensen met een verminderde afweer kunnen veel klachten krijgen.

Hoe kunt u cryptosporidiose voorkomen?
Volg de algemene hygiëneregels die helpen om niet ziek te worden door koeien.

Bent u erg ziek, gaan de klachten niet weg of maakt u zich zorgen? Neem dan contact op met de huisarts. Geef aan dat u contact heeft gehad met koeien, kalveren of hun mest.

Lees meer over cryptosporidiose bij mensen.
Lees meer over cryptosporidiose bij dieren.

Hoe krijgt iemand ringworm?
Ringworm is een schimmel. Mensen kunnen deze schimmel krijgen door de huid van een besmet dier aan te raken. Vaak is aan de vacht van een dier te zien dat deze niet gezond is. Het dier heeft dan kale plekken met witte schilfers en korstjes.

Welke klachten passen bij ringworm?
De schimmel dringt bij mensen in de huid. Daar vormt ringworm roodgekleurde ringen met een iets hogere rand. De plekken gaan vanzelf weer weg, maar dat kan lang duren.

• De randen van de plek kunnen rood worden, gaan schilferen en soms zijn er kleine pukkeltjes te zien.
• Meestal doet de plek geen pijn.
• Soms jeukt het.
• De plekken kunnen overal op het lichaam voorkomen. Ook onder het haar.

Hoe kunt u ringworm voorkomen?
U kunt een aantal dingen doen om de kans op ringworm te verkleinen:

• Zet, wanneer mogelijk, dieren met ringworm in isolatie.
• Gebruik materialen als borstels en dekens niet voor meerdere dieren.
• Was uw handen met water en zeep na het aanraken van dieren.
• Draag alleen uw eigen kleren, pet, muts of hoofddoek.
• Heeft u of iemand in uw gezin ringworm?
  • Ga naar de huisarts voor een behandeling met zalf of pillen.
  • Gebruik alleen uw eigen kam en andere spullen voor het haar. Maak kammen, haarborstels en tondeuse na gebruik goed schoon, het liefst met 70% alcohol.
  • Neem tafels, stoelleuningen en vloeren af met een natte doek. Maak ze daarna droog.
  • Was verkleedkleren en knuffels op 60 graden.

Lees meer over ringworm bij mensen.
Lees meer over ringworm bij dieren. 

Hoe krijgt iemand een salmonella-infectie?
De salmonella-infectie wordt veroorzaakt door de salmonellabacterie. Deze bacterie kan ook bij koeien voorkomen. Koeien kunnen soms ook ziek worden van de salmonellabacterie, maar niet altijd. Mensen kunnen besmet raken door:

• Het eten van onvoldoende verhit vlees.
• Het drinken of eten van producten van rauwe melk.
• Contact met besmette dieren.

Welke klachten passen bij een salmonella-infectie?
De meest voorkomende klachten zijn:

• buikkrampen
• misselijkheid
• braken
• diarree.

Soms hebben mensen ook

• koorts
• hoofdpijn
• spierpijn

De klachten beginnen meestal binnen drie dagen na het eten of drinken van besmet voedsel of contact met besmette dieren.

Hoe kunt u een salmonella-infectie voorkomen?
Volg de algemene hygiëneregels die helpen om niet ziek te worden door koeien.

Denkt u dat u een salmonella-infectie heeft? Neem dan contact op met de huisarts als er bloed in de diarree zit, als u hoge koorts heeft of als de diarree na een week niet minder is geworden.

Lees meer over salmonella-infectie bij mensen.
Lees meer over salmonella-infectie bij koeien.

Hoe krijgt iemand een infectie met STEC?
STEC is een bacterie in de darmen van boerderijdieren, vooral koeien, geiten en schapen. De dieren worden zelf niet ziek, maar kunnen wel mensen besmetten. 

Bijvoorbeeld door: 
•    Besmet eten, zoals rauw vlees, kaas van rauwe melk of ongewassen groente.
•    Contact met besmette dieren of hun mest. Bijvoorbeeld op een (kinder)boerderij, door dieren te aaien of knuffelen.

Welke klachten passen bij een infectie met STEC?
Niet iedereen wordt ziek van STEC. Als u wel ziek wordt, kunt u last hebben van: 
•    diarree
•    soms bloed bij de diarree 
•    buikkrampen en buikpijn 
•    braken en misselijkheid

Soms zijn mensen zo ziek door STEC dat ze in het ziekenhuis worden opgenomen. De tijd tussen het besmet raken en ziek worden is één tot zeven dagen, meestal drie tot vier dagen.

Hoe kunt u een infectie met STEC voorkomen? 
Volg de algemene hygiëneregels die helpen om niet ziek te worden door koeien.

Een infectie met STEC gaat meestal vanzelf over. Wordt iemand steeds zieker? Overleg dan met de huisarts.

Lees meer over STEC-infecties bij mensen.

Hoe krijgt iemand leptospirose?
Leptospirose wordt veroorzaakt door verschillende typen van de leptospira-bacterie. De bacterie Leptospira hardjo veroorzaakt bij mensen een ziekte die ‘melkerskoorts’ genoemd wordt. Besmette koeien kunnen deze bacterie met de urine uitscheiden in de omgeving. Mensen kunnen besmet worden door contact met de urine. Via beschadigingen in de huid of via de slijmvliezen kan de bacterie het lichaam binnendringen.

In Nederland komt melkerskoorts bijna niet meer voor, omdat bestrijding bij koeien tegenwoordig verplicht is.

Welke klachten passen bij leptospirose?
Soms heeft iemand met leptospirose helemaal geen klachten. Anderen krijgen bijvoorbeeld:

• koorts
• spierpijn
• hoofdpijn
• diarree

Ernstige klachten kunnen zijn:

• een vergrote lever
• vergrote nieren
• geelzucht

Vooral de combinatie van verschillende klachten past bij leptospirose.

Hoe kunt u leptospirose voorkomen?

U kunt een aantal dingen doen om de kans op leptospirose te verkleinen:

• Voorkom contact met urine(spetters) van koeien.
• Draag beschermende kleding tijdens het melken en het schoonmaken van de melkstal.
• Was uw handen met water en zeep na contact met koeien.
• Trek schone kleren aan nadat u bij koeien in de wei of stal bent geweest.

Werkt u met koeien en heeft u klachten? Neem dan contact op met de huisarts en vertel over het contact met de koeien.

Lees meer over leptospirose bij mensen.
Lees meer over leptospirose bij koeien.

Hoe krijgt iemand miltvuur?
Miltvuur wordt veroorzaakt door de antraxbacterie. In Nederland komt miltvuur niet meer voor, maar bijvoorbeeld in grote delen van Afrika nog wel. Mensen kunnen besmet raken:

• door het inademen van de bacterie
• via wondjes in de huid
• door het eten van besmet vlees dat onvoldoende verhit is

Welke klachten passen bij miltvuur?
Miltvuur kan heel verschillende klachten geven. Iemand met miltvuur kan huid-, long-, keel- of darmklachten krijgen.

Hoe kunt u miltvuur voorkomen?
De miltvuurbacterie kan erg lang in de omgeving overleven. Vroeger werden daarom bosjes geplant op de plekken waar dieren met miltvuur werden begraven. Deze miltvuurbosjes, vaak midden in een weiland, moeten voorkomen dat mensen de besmette kadavers per ongeluk opgraven en zo besmet worden. Het is daarom verstandig om miltvuurbosjes nooit om te gooien om in de bodem te gaan graven.

Ga naar de huisarts als u klachten heeft die bij miltvuur passen.

Lees meer over miltvuur bij mensen. 
Lees meer over miltvuur bij dieren.

Hoe krijgt iemand Q-koorts?
Q-koorts wordt veroorzaakt door een bacterie die vooral bij geiten en schapen, maar soms ook bij koeien voorkomt. De bacterie komt in de lucht als besmette dieren kalveren krijgen. Mensen kunnen deze bacterie inademen, waardoor ze Q-koorts kunnen krijgen.

Welke klachten passen bij Q-koorts?
Sommige mensen krijgen helemaal geen klachten van Q-koorts. Anderen krijgen griepachtige klachten, zoals: 
•    hoofdpijn
•    hoge koorts
•    longontsteking
•    pijn op de borst

Een deel van de mensen met Q-koorts houdt lange tijd klachten. Zij zijn bijvoorbeeld langdurig moe.

Hoe kunt u Q-koorts voorkomen?

Mensen ademen de Q-koortsbacterie in via de lucht. U kunt besmetting daardoor niet voorkomen. Er is nu in Nederland geen vaccinatie tegen Q-koorts voor mensen. Bedrijven met melkschapen en melkgeiten zijn wel verplicht om hun dieren te vaccineren. Ook dieren waar publiek bij komt, zoals een kinderboerderij. Hierdoor komen er geen nieuwe Q-koortsbacteriën in de lucht. Het risico om in Nederland Q-koorts te krijgen is nu heel klein.

Bent u zwanger of een hartpatiënt? Of heeft u problemen met uw afweer? Kom dan niet contact met geiten en schapen.

Ga naar de huisarts als u klachten heeft die bij Q-koorts passen.

Lees meer over Q-koorts bij mensen. 
Lees meer over Q-koorts bij dieren.

Hoe krijgt iemand runderlintworm?
Koeien kunnen met runderlintworm worden besmet door eitjes binnen te krijgen vanuit de omgeving. Uit die eitjes komen larven. Die gaan in de spieren van de dieren zitten en vormen daar blaasjes. Mensen kunnen besmet raken door het eten van rauw of onvoldoende verhit rundvlees waar deze blaasjes in zitten. Daarna komen uit de blaasjes larven die uitgroeien tot volwassen lintworm.

In Nederland wordt vlees gekeurd op aanwezigheid van blaasjes en zijn runderlintwormen zeldzaam.

Welke klachten passen bij runderlintworm?
Meestal merkt iemand niets van een runderlintworm. Soms zitten er witte stukjes van de lintworm op de ontlasting.

Hoe kunt u runderlintworm voorkomen?

• Neem goede hygiënemaatregelen bij het klaarmaken van eten.
• Bak vlees goed door. Eet liever geen rauw vlees.

Ga naar de huisarts als u denkt dat u een lintworm heeft. De huisarts kan een speciaal antiwormmiddel voorschrijven om de lintworm te doden.

Lees meer over lintwormen bij mensen.

Hoe krijgt iemand toxoplasmose?
Toxoplasmose wordt veroorzaakt door een parasiet die vooral bij katten voorkomt. De eitjes van de parasiet zitten vooral in de poep van jonge katten. Iemand kan de ziekte bijvoorbeeld krijgen door het eten van besmet voedsel of bij het tuinieren. Besmetting via koeien is ook mogelijk. Als een koe de eitjes binnenkrijgt, komen de parasieten in het vlees terecht. Mensen kunnen dan besmet raken door rauw of niet goed verhit vlees van een besmette koe te eten.

Welke klachten passen bij toxoplasmose?
Meestal merkt iemand niets van een besmetting met de parasiet die toxoplasmose veroorzaakt. Soms ontstaat moeheid, lusteloosheid of koorts. De klachten kunnen ernstiger zijn bij kinderen, ouderen en mensen met een verminderde weerstand. Zwangeren lopen risico de parasiet door te geven aan de ongeboren baby.

Hoe kunt u toxoplasmose voorkomen?

• Neem goede hygiënemaatregelen voor het klaarmaken van voedsel.
• Bak vlees goed door. Zeker als u zwanger bent.
• Was uw handen met water en zeep na het tuinieren en na contact met dieren.

Ga bij duidelijke klachten naar de huisarts.

Lees meer over toxoplasmose bij mensen. 
Lees meer over toxoplasmose bij dieren.

Hoe krijgt iemand toxoplasmose?
De runder-tbc-bacterie komt vooral voor bij koeien en veroorzaakt tuberculose. Nederland is officieel vrij van rundertuberculose, maar het komt heel soms nog wel voor. Als iemand besmet raakt, komt dat meestal door het drinken van rauwe melk van een besmette koe.

Welke klachten passen bij tuberculose?
Het duurt maanden tot jaren voordat iemand klachten krijgt van tuberculose. De meest voorkomende klachten zijn: 
•    hoesten
•    bloed ophoesten
•    koorts
•    vermoeidheid
•    vermagering 
•    ’s nachts heel erg zweten

Hoe kunt u rundertuberculose voorkomen?
Drink geen rauwe melk.

Heeft u of iemand in het gezin lang klachten die passen bij tuberculose? Neem dan contact op met de huisarts.

Lees meer over tuberculose bij mensen. 
Lees meer over tuberculose bij koeien.

Hoe krijgt iemand zoönotische chlamydiose?
Er zijn veel soorten chlamydia-bacteriën. Bij koeien komt de bacterie Chlamydia abortus voor. Dit is een bacterie die bij geiten en schapen, en soms bij koeien en herten, miskramen en doodgeboortes kan veroorzaken. Ook mensen kunnen met deze bacterie besmet raken via besmette dieren of dierlijke materialen. Dit gebeurt bijna nooit.

Welke klachten passen bij zoönotische chlamydiose?
Een besmetting met C. abortus chlamydia-abortus (chlamydia-abortus) is vooral voor zwangeren een risico. Bij hen kan de bacterie ernstige ziekte veroorzaken. Zij kunnen hoge koorts krijgen, eventueel met longontsteking en leverschade, sepsis als de bacterie in het bloed zit, of het uitvallen van meerdere organen. Soms leidt besmetting tot een miskraam of sterfte van het kind.

Hoe kunt u zoönotische chlamydiose voorkomen?
Voor zwangeren is het belangrijk om geen contact te hebben met herkauwers (koeien, schapen, geiten) in de periode dat die kalfjes of lammetjes krijgen. Wanneer u helpt bij de geboorte van een kalf, is het verstandig om handschoenen te gebruiken en daarna uw handen goed te wassen en te ontsmetten.

Lees meer over chlamydiose bij dieren.

Hoe krijg je de ziekte?
Verschillende dieren zoals geiten, schapen, runderen, honden en (wilde) varkens kunnen via hun zuivelproducten, speeksel of urine, brucellose overbrengen op mensen. De ziekte komt zelden voor in Nederland.

Welke klachten krijg je?    
De ziekte begint met (lichte) koorts. Daarna krijg je hoofdpijn, gewrichtsklachten, ga je zweten en krijgt je last van vermoeidheid. Later kan de bacterie ontsteking van blaas, nier, long en hartkleppen veroorzaken.

Wat moet je doen?
Ga naar je huisarts voor behandeling. Met antibiotica is deze ziekte goed te behandelen.

Meer informatie over brucellose bij mensen lees je hier en meer informatie over brucellose bij dieren lees je hier.

Hoe krijg je Cowpox?
Je kunt cowpox (of koepokken) krijgen door direct contact met een dier dat het cowpox-virus draagt. Bijvoorbeeld een koe, kat of een wilde muis of rat. Wilde knaagdieren dragen het virus bij zich. Zij worden er niet ziek van, maar kunnen het wel doorgeven aan andere dieren en mensen. Katten kunnen wel ziek worden, ze krijgen dan huidafwijkingen en soms koorts en sloomheid. Besmettingen bij mensen komen bijna niet voor.

Welke klachten krijg je?
Je krijgt plaatselijke huidafwijkingen, zoals pokken en blaasjes. 

Wat moet je doen?
Heb je contact gehad met wilde knaagdieren, katten of koeien? Was dan goed je handen, zeker als het dier huidafwijkingen heeft.

Krijg je verdachte huidafwijkingen, zoals pokken of blaasjes? Raadpleeg dan een arts.

Hoe krijg je de ziekte?
Deze ziekte kan je krijgen door het eten van besmet voedsel, zoals zachte kazen gemaakt van ongepasteuriseerde melk en vleesproducten (gehakt, filet américain). De bacterie komt ook voor in dieren, in water en in de grond.

Welke klachten krijg je?
Bij gezonde personen verloopt de ziekte vaak zonder klachten of met milde griepverschijnselen. Bij jonge kinderen, ouderen, mensen met een verzwakte weerstand en zwangere vrouwen verloopt de infectie veel ernstiger met kans op hersenvliesontsteking.

Wat moet je doen?
Ga naar de huisarts bij klachten. Neem juiste hygiënemaatregelen in de voedselbereiding.

Meer informatie over listeriose bij mensen lees je hier.

De leverbot is een parasiet die bij verschillende dieren voorkomt: rundvee, schapen, geiten, paarden

Hoe krijg je de ziekte?
Deze parasiet vormt een platworm die eitjes legt in de lever van dieren. Deze eitjes komen met de gal mee in de mest. Via de poelslak worden de eitjes infectieus. Met het eten van bijvoorbeeld waterkers dat in drassige grond groeit, heb je kans dat je de eitjes opeet. Deze eitjes gaan ook in de lever zitten.

Welke klachten krijg je?
Er ontstaan allerlei leverkwalen, koorts, buikpijn en gewichtsverlies.

Wat moet je doen?
Ga naar de huisarts bij klachten. Was waterkers goed voor consumptie. Kauw niet op grassprietjes of veldzuring in gebieden waar zowel schapen/geiten als poelslakken voorkomen.

Meer informatie over leverbot bij mensen lees je hier en meer informatie over leverbot bij dieren lees je hier. 

Hoe krijg je de ziekte?
Deze besmettelijke huidziekte krijg je door de schurftmijt. Er zijn verschillende soorten die bij mensen en dieren kunnen voorkomen.

Welke klachten krijg je?
Vooral de toenemende jeuk is de meest voorkomende klacht. Er ontstaan blaasjes en rode bultjes tussen de vingers, polsen en voeten.

Wat moet je doen?
Ga naar de huisarts bij klachten. Behandeling van de schurftmijt is noodzakelijk om verdere verspreiding te voorkomen.