Hoe herken ik een besmetting met salmonella?

Mensen die besmet zijn met salmonella hebben meestal last van:

• diarree
• buikkrampen
• misselijkheid
• braken

Deze klachten beginnen vaak tussen de 12 en 96 uur na het eten van besmet voedsel. Meestal gaan deze klachten na drie tot zeven dagen vanzelf voorbij.

Soms hebben mensen die besmet zijn met salmonella ook last van:

• hoofdpijn
• koorts
• spierpijn
• gewrichtspijn

Welke mensen kunnen erg ziek worden van salmonella? 

Salmonella is vooral gevaarlijk voor ouderen en kleine kinderen. Zij lopen kans op uitdroging, waardoor de maag-darmklachten ernstiger kunnen verlopen. In het bijzonder is de bacterie gevaarlijk voor:

• kinderen jonger dan 5 jaar
• mensen ouder dan 65 jaar
• mensen met problemen met hun bloedvaten
• mensen met kanker
• mensen die geen goede afweer tegen ziektes hebben

Bij mensen die verzwakt zijn, bijvoorbeeld door een andere ziekte, kan de besmetting uitbreiden naar de bloedbaan. Dat kan zorgen voor ernstige klachten, zoals bloedvergiftiging, hersenvliesontsteking of urineweginfecties. De kans hierop is heel klein. Minder dan 5% van de mensen met een salmonellabesmetting krijgt zulke ernstige klachten.

Is besmetting met salmonella tijdens de zwangerschap gevaarlijk?

Meestal is een besmetting met de salmonellabacterie niet gevaarlijk voor zwangeren. Soms kan er een infectie in de baarmoeder ontstaan. Dit gebeurt bijna nooit. Een infectie in de baarmoeder kan ernstige gevolgen hebben voor de baby, zoals:

• ernstige besmetting bij de pasgeboren baby
• een miskraam
• overlijden van de baby

Hoe raak ik besmet met salmonella?

Veel dieren kunnen drager zijn van salmonella, bijvoorbeeld kippen, varkens en koeien. Daar worden zij meestal niet ziek van. Wel kunnen ze de bacterie aan hun omgeving doorgeven en zo mensen ziek maken. De bacterie zit ook in het vlees, de melk en/of op de eieren van het besmette dier. Mensen die deze producten eten, krijgen de bacterie binnen en kunnen daar ziek van worden. Dat gebeurt vooral wanneer mensen rauw vlees of rauwe eieren eten. Of wanneer ze deze producten bij het koken niet goed genoeg verhitten. 

Wanneer besmette producten dicht bij andere producten worden bewaard, kunnen die producten ook besmet raken. Zo kan de bacterie bijvoorbeeld ook op groenten of fruit zitten. De kans dat mensen elkaar besmetten is klein.

Hoe voorkom ik een besmetting met salmonella?

Goede hygiëne is heel belangrijk om besmetting met salmonella te voorkomen. Vooral in de keuken:

• Volg de bewaaradviezen op de verpakking op.
• Was vaak je handen met water en zeep. Voor en tijdens het koken en voor het eten.
• Houd rauwe dierlijke producten, zoals vlees en eieren, apart van producten die je rauw eet. Denk bijvoorbeeld aan salades, rauwkost of sommige soorten vis.
• Gebruik aparte snijplanken en messen voor rauw vlees en rauwe groenten.
• Bewaar eieren apart van ander eten. Ook aan de buitenkant van een ei kan salmonella zitten. Was daarom je handen wanneer je eieren hebt aangeraakt.
• Verhit vlees, vis, eieren en schelpdieren altijd totdat het gaar is.

Zijn klachten door salmonella te behandelen?

De klachten die u krijgt door een salmonellabesmetting gaan vanzelf over. Wanneer u besmet bent, is het belangrijk dat u genoeg drinkt en suiker en zout binnenkrijgt. Dit voorkomt uitdroging. Drink vooral veel:

• thee
• water
• bouillon
• suikerzoutoplossing (oral dehydration salts of ORS oral rehydration salts (oral rehydration salts). Dit kunt u kopen bij de drogist)

Zit er bloed in de diarree, heeft u hoge koorts of is de diarree na een week niet minder geworden? Neem dan contact op met de huisarts.

Hoe vaak komt salmonellabesmetting voor in Nederland? 

In Nederland krijgen ongeveer 41.000 mensen per jaar een plotselinge maag-darminfectie door salmonella. Van deze mensen gaan er ongeveer zesduizend naar de huisarts vanwege deze klachten, en duizend naar het ziekenhuis. De meeste mensen hebben alleen milde klachten die vanzelf overgaan. 

Kan ik buiktyfus en paratyfus krijgen door salmonella?

Buiktyfus en paratyfus zijn ziekten die in tropische en subtropische landen voorkomen. Ze worden veroorzaakt door een type salmonella dat niet in Nederland voorkomt. In Nederland kunt u deze ziekten dus niet krijgen. U kunt wel buiktyfus of paratyfus krijgen wanneer u naar een land reist waar dit type salmonella voorkomt. 

De klachten van buiktyfus en paratyfus zijn vaak ernstiger dan bij Nederlandse salmonellabesmettingen. De eerste klachten zijn hoge koorts, verminderde eetlust, hoofdpijn, lusteloosheid en buikpijn. Deze klachten beginnen ongeveer acht tot veertien dagen na besmetting. Mensen met buiktyfus hebben vaak last van verstopping van de darmen. Mensen met paratyfus hebben vaak diarree.

Er bestaat een vaccin tegen buiktyfus. Dit wordt soms geadviseerd bij reizen naar (sub)tropische landen. Gaat u op reis en wilt u weten welke vaccinaties u nodig heeft? Neem dan contact op met de GGD bij u in de buurt of met een reisgeneeskundig (huis)arts.