Wat is dengue?

Het denguevirus is de veroorzaker van dengue fever (DF dengue fever (dengue fever)), ook wel knokkelkoorts genoemd, hemorrhagische koorts (DHF dengue hemorrhagic fever (dengue hemorrhagic fever)) en dengue shock syndroom (DSS Dengue shock syndrome (Dengue shock syndrome)). DHF en DSS zijn twee vormen van ernstige dengue. Het virus wordt overgedragen door muggen die overdag steken.

Wat zijn symptomen van dengue?

De incubatieperiode voor dengue virus ligt tussen de 3-14 dagen (meestal 4-7), na een beet van een geïnfecteerde mug. Het merendeel van de denguevirusinfecties verloopt zonder ziekteverschijnselen. Niet-ernstige denguevirusinfecties worden gekenmerkt door de volgende symptomen:

• Plotseling optredende koorts (tot 41 °C) met koude rillingen;
• Hoofdpijn, met name achter de ogen;
• Spier- en gewrichtspijn;
• Algehele malaise;
• Misselijkheid;
• Braken;
• Hoesten;
• Keelpijn.

Niet-ernstige denguevirusinfecties herstellen na een aantal dagen tot een week. Mensen kunnen meerdere malen dengue krijgen. Een klein deel van de infecties ontwikkelt tot ernstige dengue met complicaties zoals dengue hemorragische koorts (DHF) en dengue shock syndroom (DSS). Zonder behandeling zijn dergelijke complicaties levensbedreigend.

Besmetting en preventie

Besmetting met denguevirus vindt plaats via de beet van een besmette Aedes-mug, met name de gelekoortsmug (Aedes aegypti) en de Aziatische tijgermug (Aedes albopictus). Deze muggen kunnen onder andere ook het chikungunyavirus en zikavirus overdragen.

Preventie van dengue is vooral gericht op het voorkomen van muggenbeten, met name in de vroege ochtend en namiddag wanneer Aedes-muggen actief zijn. Het dragen van bedekkende kleding en het insmeren van de huid met een muggenwerend middel op basis van DEET diethyltoluamide (diethyltoluamide), verkleint de kans op besmetting. Slapen onder een met muggenwerende vloeistof geïmpregneerd muskietennet wordt ook aangeraden. Ook is sinds het voorjaar van 2023 een vaccin beschikbaar. 

Hoe vaak komt het voor?

Dengue komt met name voor in (sub)tropische gebieden, waaronder Afrika, Zuidoost-Azië, Centraal- en Zuid-Amerika en het Caribisch gebied. Het aantal denguevirusinfecties is de afgelopen decennia zeer snel toegenomen. Jaarlijks treden wereldwijd naar schatting 90 miljoen denguevirusinfecties met ziekteverschijnselen op, waarvan 500.000 gevallen van ernstige dengue, vooral kinderen ^[1]. Vanuit Caribisch Nederland worden jaarlijks enkele tientallen gevallen van dengue gemeld.

In Europees (of continentaal) Nederland komt dengue alleen voor als importziekte. Door de wereldwijde toename in dengue neemt de kans toe dat reizigers terugkomen met een denguevirusinfectie. In de virologische weekstaten worden jaarlijks ongeveer 150 denguevirusinfecties gemeld (Figuur 1).

Figuur 1. Aantal denguevirus positieve bepalingen naar week van laboratoriumdiagnose gemeld in de virologische weekstaten, Europees Nederland; week 1 2010 t/m 45, 2016.

Bron:
1. WHO World Health Organization (World Health Organization ). Dengue and severe dengue. Fact sheet. Updated July 2016.