Bijna alle databronnen voor de indicatoren en determinanten van mentale gezondheid zijn gebaseerd op vragenlijstonderzoeken (zie tabel 3); alleen bij NEMESIS wordt data alleen verzameld via mondelinge interviews. Dit betekent dat kwetsbare mensen, zoals mensen met een migratieachtergrond en laaggeletterden, hier mogelijk ondervertegenwoordigd zijn. Om goed zicht te krijgen op deze groepen, is aanvullend onderzoek nodig. De databronnen voor de gevolgen van mentale ongezondheid zijn meestal afkomstig uit registraties (zie tabel 4).

 

Tabel 3. Gebruikte databronnen voor indicatoren en determinanten. Bij bronnen die cursief zijn afgedrukt is het niet zeker of metingen zullen plaatsvinden na 2025 (opgezet in het kader van de COVID-19-pandemie).

 

BronVolledige naamBronhouderStudiepopulatieMeetfrequentie,  meest recente metingGeografische dekking
GEGezondheidsenquêteCBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek)Algemene bevolking 12+ jaarJaarlijks, 2024

Landelijk

Provincies

GM JeugdGezondheidsmonitor JeugdGGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst), RIVMLeerlingen klas 2 en 4 VOPer 4 jaar, 2023 (tot en met 2025 per 2 jaar) 

Landelijk

GGD-regio

Gemeenten (deels)

GM JVGezondheidsmonitor JongvolwassenenGGD, RIVMAlgemene bevolking 16 t/m 25 jaar2022 en 2024

Landelijk

GGD-regio

GM V&OGezondheidsmonitor Volwassenen en OuderenCBS, GGD, RIVMAlgemene bevolking 18+ jaarPer 4 jaar, 2024 (tot en met 2025 per 2 jaar) 

Landelijk

GGD-regio

Gemeenten

HBSC-BOaHealth Behaviour in School-aged Children Basis OnderwijsUniversiteit Utrecht, Trimbos-instituut, SCP Sociaal en Cultureel Planbureau (Sociaal en Cultureel Planbureau)Leerlingen groep 8 BOPer 4 jaar, 2021Landelijk
HBSC-VOaHealth Behaviour in School-aged Children Voortgezet OnderwijsUniversiteit Utrecht, Trimbos-instituut, SCPLeerlingen klas 1 t/m 6 VOPer 4 jaar, 2021Landelijk
MMMSMonitor Mentale Gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijsTrimbos-instituut, GGD GHOR Nederland Gemeentelijke / Gemeenschappelijke GezondheidsDienst – Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio (Gemeentelijke / Gemeenschappelijke GezondheidsDienst – Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio), RIVMStudenten HBO hoger beroepsonderwijs (hoger beroepsonderwijs)-WO 16+ jaarPer 2 jaar, 2025Landelijk, Gemeenten (aantal studentensteden)
NEANationale Enquête ArbeidsomstandighedenTNOWerknemers 15-75 jaarJaarlijks, 2024Landelijk
NEMESISNetherlands Mental Health Survey and Incidence StudyTrimbos-instituutAlgemene bevolking 18 t/m 75 jaarPer cohort, 2019-2021 (3e cohort)Landelijk
Peil-BOaPeilstationsonderzoek Scholieren Basis OnderwijsTrimbos-instituutLeerlingen groep 8 BOPer 4 jaar, 2023Landelijk
Peil-VOaPeilstationsonderzoek Scholieren Voortgezet OnderwijsTrimbos-instituutLeerlingen klas 1 t/m 6 VOPer 4 jaar, 2023Landelijk
SSWSociale Samenhang en WelzijnCBSAlgemene bevolking 15+ jaarJaarlijks, 2024Landelijk
ZEAZelfstandigen Enquête ArbeidTNOZelfstandig werkenden 15+ jaarPer 2 jaar, 2025Landelijk

a. HBSC-VO en Peil-VO gebruiken dezelfde methodiek en hanteren dezelfde vragensets voor de belangrijkste kerncijfers. Ze wisselen elkaar om de twee jaar af, zodat de cijfers elke twee jaar beschikbaar zijn.


 

 

Tabel 4. Gebruikte databronnen voor gevolgen van mentale ongezondheid.

 

BronVolledige naamBronhouderStudiepopulatieMeetfrequentie,  meest recente metingGeografische dekking
ArbobalansArbobalansTNOWerkenden2023Landelijk
CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek) -ArbeidsongeschiktheidsuitkeringenArbeidsongeschiktheidsuitkeringenstatistiekCBSAlgemene bevolkingJaarlijks, 2020. StopgezetLandelijk
CBS-Beleidsinformatie JeugdBeleidsinformatie JeugdCBSKinderen en adolescentenJaarlijks, 2023Lokaal
CBS-DoodsoorzakenDoodsoorzakenstatistiekCBSAlgemene bevolkingJaarlijks, 2022Lokaal
CBS-Monitor Sociaal DomeinGemeentelijke Monitor Sociaal Domein - WMOCBSKinderen en adolescentenJaarlijks, 2022Lokaal
DUODUO Open onderwijsdataDUOKinderen, adolescenten, jongvolwassenenJaarlijks, schooljaar 2023/2024Landelijk
HumanCapitalCare en ArboNedHumanCapitalCare en ArboNedHumanCapitalCare en ArboNedWerkenden2023Landelijk
NIVEL Zorgregistratie*NIVEL Zorgregistraties eerste lijnNIVEL

Algemene bevolking

Uitsplitsingen mogelijk voor deelpopulaties

Jaarlijks, 2023Landelijk
NEANationale Enquête ArbeidsomstandighedenTNO, CBSWerkendenJaarlijks, 2023Landelijk
NZa Nederlandse Zorgautoriteit (Nederlandse Zorgautoriteit)Informatiekaart Wachttijden en aantal wachtplekken GGZNZaVolwassenenJaarlijks, 2023Landelijk
NZaLandelijk DBC-Informatiesysteem (DIS)NZaVolwassenenJaarlijks, 2021. StopgezetLandelijk
NZaZorgbeeldportaalNZaVolwassenen4 keer per jaar, 2023 1e kwartaalLandelijk
NzaZorgbeeldportaalNZaVolwassenen1 keer per jaar, 2024Landelijk
RIVM-Kosten van ZiektenKosten van ZiektenRIVMAlgemene bevolkingEenmaal per 4 jaar, 2019Landelijk
RIVMZiektelastberekeningenRIVMAlgemene bevolkingEenmaal per 4 jaar, 2022Landelijk
TNOMaatschappelijke werkgerelateerde kosten van arbeidsongeschiktheid en zorgTNOWerkenden2022Landelijk

*deze studie is goedgekeurd volgens de governance code van Nivel Zorgregistraties, onder nummer NZR-00324.046.