Het RIVM voert ook verdiepende onderzoeken uit op het gebied van mentale gezondheid zoals de projecten EVAneMent, ELEMENTAL en een onderzoek naar factoren die van invloed zijn op mentale gezondheid met handelingsperspectief voor de overheid. Op deze pagina vertellen we daar meer over.
EVAneMent staat voor New modelling approaches for EVAluation of MENTal Health Policy en is onderdeel van het Strategisch Programma RIVM. In dit project ontwikkelt het RIVM een simulatiemodel (rekenmodel) dat zich richt op het ondersteunen van beleidsmakers bij het verbeteren van mentale gezondheid in de bevolking, vooral (jong)volwassenen van 12 tot 25 jaar. Dit project loopt van 2023-2027.
De hoofdonderzoeksvragen zijn:
- Wat is de samenhang tussen risicofactoren, mentale (on)gezondheid, zorgkosten, en het ontstaan van mentale aandoeningen?
- Hoe is deze samenhang in cijfers uit te drukken zodat beleidsevaluaties mogelijk zijn?
- Hoe zijn de resultaten van beleid gericht op verbetering van de mentale gezondheid het beste te meten en te waarderen?
Achtergrond
Tijdige preventie van mentale gezondheidsproblemen bij (jong)volwassenen (12-25 jaar) kan veel ziektelast, zorg en zorgen door naasten, en zorgkosten op latere leeftijd voorkomen. Tot nu toe bestaan in Nederland geen beleidsevaluatie-modellen om de besluitvorming rondom de preventie van mentale aandoeningen te ondersteunen. Voor somatische aandoeningen zijn er al wel langer rekenmodellen in gebruik. Maar de standaardmethodes hiervoor zijn niet direct bruikbaar voor een rekenmodel voor het schatten van langetermijneffecten van preventie op mentale gezondheid.
Mentale (on)gezondheid kan veel verschillende mogelijke oorzaken hebben en de uitkomsten zijn soms lastig te meten en waarderen. Eén van de innovatieve methodes die we daarom in dit project inzetten is ‘participatieve modellering’. Dit betekent dat we verschillende belanghebbenden bij de modellering betrekken, onder meer bij het opstellen van een conceptuele basis voor het rekenmodel. Hiervoor voeren we focusgroepen uit met zorgverleners, (ervarings)deskundigen, jongeren en beleidsmakers.
Publicaties
Medio 2025 worden de eerst publicaties verwacht, Indien beschikbaar worden ze hier gepubliceerd.
Contact
Heeft u vragen of opmerkingen over EVAneMent. Neem dan contact met ons op via: mentalhealthmodel@rivm.nl
ELEMENTAL staat voor ‘Experiencing Life Events and Mental health’ en is onderdeel van het Strategische Programma RIVM. Dit is een onderzoek om te kijken hoe je cohort data verrijkt met register data. Dit project loopt tot eind 2025.
Het doel van dit project is om te bepalen hoe ingrijpende levensgebeurtenissen, zoals het overlijden van een partner, en mentale gezondheid op nauwkeurige wijze vastgesteld kunnen worden in registerdata.
Daarnaast is het doel om cohortdata te verrijken met levensgebeurtenissen en mentale gezondheid middels registerdata. Tenslotte dragen we bij aan kennis over mentale gezondheid door de effecten van levensgebeurtenissen op mentale gezondheid te onderzoeken. We onderzoeken of, en zo ja wanneer, individuen na het meemaken van een levensgebeurtenis mentale gezondheidsproblemen ontwikkelen, en welke (beschermende en risico-) factoren hier van invloed op zijn. We maken hiervoor gebruik van de Doetinchem Cohort Studie in combinatie met CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) registerdata.
Het RIVM heeft voor het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) in kaart gebracht welke factoren de meeste invloed hebben op de mentale gezondheid. Ook heeft het RIVM gekeken welke factoren de meeste kans bieden om de mentale gezondheid te verbeteren. Hiervoor heeft het RIVM een kort literatuuronderzoek gedaan en met experts gesproken.
Maatregelen voor zes factoren geven volgens de experts de grootste kans om de mentale gezondheid te verbeteren:
- Bestaanszekerheid
- Meedoen in de samenleving
- Lichamelijke activiteit
- Sociaal-emotionele vaardigheden
- Woon- en thuissituatie
- De sociale omgeving
Voor meer informatie zie het rapport.