Zorgverleners, laboratoria, onderzoekers en epidemiologen wisselen dagelijks veel gegevens uit. Denk aan laboratoriumresultaten en onderzoeksgegevens. Hierbij spreken zij niet altijd dezelfde ‘taal’. Bijvoorbeeld omdat laboratoria verschillende codes hanteren voor dezelfde ziekteverwekker.
Belang van eenheid van taal
De coronapandemie heeft nog maar eens laten zien dat eenheid van taal wenselijk is in het laboratoriumlandschap. Gelijke taal, of labcodes, maakt veilige, geautomatiseerde uitwisseling van gegevens mogelijk. Dit is belangrijk om snel een goed beeld te krijgen van de aanwezigheid van ziekteverwekkers en hun verspreidingsroutes. En dat is dan weer belangrijk voor het advies over het tegenhouden van verdere verspreiding van ziekteverwekkers.
Het project LabTaal is erop gericht om standaardisatie in het gebruik van codes te ontwikkelen en te implementeren. De voorloper van LabTaal was het project Eenheid van Taal.
Van Eenheid van Taal naar LabTaal
Focus op antibioticaresistentie
Eenheid van Taal begon in 2018 met een focus op antibioticaresistentie. We hebben een subset aan codes uit de internationale terminologieën vastgesteld en opgenomen in de Nederlandse Labcodeset. Inmiddels doen meer dan veertig MML medisch microbiologisch laboratorium (medisch microbiologisch laboratorium)’s mee aan dit project. Daarvan is 75% al ‘in productie’. Zij wisselen op dagelijkse basis ABR antibioticaresistentie (antibioticaresistentie)-uitslagen uit met het RIVM voor de ABR-surveillance. Steeds meer laboratoria doen hieraan mee.
Start van LabTaal
In 2024 is met twee laboratoria een vervolgpilot gestart in het project LabTaal. Na de succesvolle stappen binnen het ABR-veld met Eenheid van Taal, zijn we met LabTaal begonnen met het uitbreiden van de Nederlandse Labcodeset. Daarnaast onderzochten we hoe we de gegevensuitwisseling tussen en met laboratoria in de praktijk kunnen vormgeven.
LabTaal in 2025
In 2025 sluiten nog drie laboratoria aan bij de pilot van LabTaal. De vijf pilotlaboratoria gaan:
- de uitgebreide Nederlandse Labcodeset testen;
- de implementatie hiervan toetsen;
- een bijdrage leveren aan de ontwikkeling en vaststelling van de belangrijkste labcodes.
Zo gaan we met LabTaal voor een hogere kwaliteit en een breder werkveld, waarin veel meer ziekteverwekkers zijn gedekt dan bij Eenheid van Taal. Door te werken aan een eenduidige en effectieve landelijke gegevensuitwisseling van laboratoriuminformatie draagt LabTaal bij aan goede zorg en publieke gezondheid.
Gegevensuitwisseling
Met de uitbreiding van de Nederlandse Labcodeset wordt een bredere basis gelegd voor snelle en veilige digitale informatie-uitwisseling in het zorgstelsel. Maar er is nog meer nodig. Ook de techniek voor gegevensuitwisseling moet op orde zijn. In het project LabTaal werkt het RIVM samen met partners uit het veld aan een goedgeorganiseerde gegevensuitwisseling. Daarmee is het reguliere werk sneller en veiliger uit te voeren. Dit draagt ook bij aan een pandemisch paraat lablandschap.
Gegevensuitwisseling tot nu toe
In 2024 is gekeken naar de verschillende processen en hoe de benodigde informatie digitaal kan worden uitgewisseld. Aan de hand van twee cases (een over ‘patient transfer’ en een over tuberculose) keek het RIVM samen met het werkveld en leveranciers naar de benodigde gegevensuitwisselingen en wat ervoor nodig is om de automatisering daarvan een stap verder te brengen.
Gegevensuitwisseling in 2025
In 2025 verdiepen we dit onderzoek. Opnieuw werken we veel samen met partners uit het veld. De case over ‘patient transfer’ onderzoekt nu of we de gegevensuitwisseling tussen ziekenhuizen kunnen verbeteren. Dit kan nodig zijn als bijvoorbeeld een patiënt van het ene naar het andere ziekenhuis wordt overgebracht. Op die manier draagt dit project bij aan de patiëntenzorg. De tuberculose-case gebruiken we voor onderzoek naar het verbeteren van de gegevensuitwisseling in het kader van meldingsplichtige ziekten. Naast tuberculose wordt ook mazelen als voorbeeld van een ziekteverwekker gebruikt.
Meer informatie
Wilt u meer informatie of heeft u vragen over LabTaal? Dan kunt u contact met ons opnemen via LabTaal@rivm.nl.
