Darmkanker is een kwaadaardige tumor in de dikke darm of de endeldarm. De tumor begint meestal als een poliep. Een poliep is een bultje in de wand van de darm. Poliepen komen vrij veel voor bij mensen die ouder zijn dan 55 jaar.
Darmkanker wordt in de medische wereld ‘colorectale kanker’ genoemd. Dit is de verzamelnaam voor tumoren in de dikke darm (colon) en de endeldarm (rectum).
Darmkanker begint meestal als een poliep, dat is een bultje in de wand van de dikke darm. De meeste poliepen zijn goedaardig en zullen dat ook altijd blijven. Sommige poliepen kunnen na een tijd uitgroeien tot een kwaadaardige tumor: darmkanker. Na verloop van tijd kan een tumor zich uitzaaien via de lymfeklieren of bloedbaan.
Darmkanker is meestal goed te behandelen, het moet dan wel in een vroeg stadium worden ontdekt.
Hoe ontstaat darmkanker?
Darmkanker ontstaat niet van de ene op de andere dag, maar begint meestal als poliep. Dit is een bultje in de wand van de dikke darm. De meeste poliepen zijn goedaardig, het is dan geen kanker.
Poliepen in de darm komen vrij vaak voor. Mensen kunnen ook meerdere poliepen in hun darm hebben. Veel mensen hebben deze zonder het te weten; poliepen geven vaak geen klachten. Sommige poliepen kunnen uitgroeien tot darmkanker. Dit duurt ongeveer 15 jaar.
Hoe een poliep kan uitgroeien naar darmkanker
Plaatje 1
1. Zo ziet de wand van de dikke darm eruit.
Afbeelding 1.
Zo ziet de wand van de dikke darm eruit.
Plaatje 2
2. Een poliep is een bultje in de wand van de dikke darm.
Afbeelding 2.
Een poliep is een bultje in de wand van de dikke darm.
Plaatje 3
3. Een poliep kan klein blijven. Maar een poliep kan ook groter worden. Het is dan een gevorderde poliep.
Afbeelding 3.
Een poliep kan klein blijven. Maar een poliep kan ook groter worden. Het is dan een gevorderde poliep.
Plaatje 4
4. Een gevorderde poliep kan doorgroeien en onrustige cellen in zich hebben.
Afbeelding 4.
Een gevorderde poliep kan doorgroeien en onrustige cellen in zich hebben.
Plaatje 5
5. Als de onrustige cellen van een poliep in de darmwand doorgroeien, noemen we het darmkanker. De kankercellen kunnen zich door het lichaam verspreid
Afbeelding 5.
Als de onrustige cellen van een poliep in de darmwand doorgroeien, noemen we het darmkanker. De kankercellen kunnen zich door het lichaam verspreiden.
Poliepen
Poliepen zijn goed te herkennen en relatief makkelijk te behandelen. Ze kunnen worden verwijderd tijdens een inwendig kijkonderzoek (coloscopie). Deze poliepen kunnen zich dan niet meer ontwikkelen tot darmkanker. Op deze manier kan in bepaalde gevallen darmkanker worden voorkomen.
Darmkanker behandelen
Als er darmkanker is gevonden, hangt de behandeling af van het stadium waarin de darmkanker zich bevindt. Ook de gezondheid van de patiënt speelt een belangrijke rol. Meestal bestaat de eerste behandeling uit een operatie waarbij een stuk van de dikke darm wordt verwijderd. Aanvullende chemotherapie kan nodig zijn.
Klachten die kunnen wijzen op darmkanker
Er zijn verschillende klachten die kunnen wijzen op darmkanker. De meest voorkomende klachten zijn:
- een onverklaarbare en aanhoudende verandering in het ontlastingspatroon, zoals verstopping (constipatie) of diarree
- bloed of slijm in de ontlasting
- vermoeidheid door bloedarmoede
- darmkrampen, pijn
Deze klachten kunnen wijzen op darmkanker, maar ze kunnen ook een andere oorzaak hebben. Heeft u deze klachten? Neem dan contact op met uw huisarts.
De kans op darmkanker
Darmkanker is een ernstige ziekte die vaak voorkomt. In Nederland krijgen elk jaar ongeveer 14.000 mensen darmkanker. In 2018 spoorde het bevolkingsonderzoek 3.733 mensen op met darmkanker.
Wanneer is er meer kans op darmkanker?
Leeftijd is een belangrijke risicofactor. Zo zijn 90 van de 100 mensen met darmkanker 55 jaar of ouder.
Daarnaast zijn er andere factoren die van invloed kunnen zijn op het ontstaan van darmkanker, zoals:
- het hebben van poliepen
- als er meer dan één naast familielid darmkanker heeft
- als darmkanker bij een naast familielid is gevonden voor het 50e levensjaar
- chronische darmontsteking
- roken en alcohol
- overgewicht
- ongezonde voeding
- te weinig bewegen
Darmkanker bij familie
Darmkanker is meestal niet erfelijk. Bij ongeveer 5-10 % van de patiënten is er een erfelijke oorzaak. Wanneer één familielid darmkanker heeft (gehad), is de kans heel klein dat erfelijkheid een rol speelt.
Deze kans neemt wel toe als een naast familielid al op jonge leeftijd darmkanker, voor het 50e levensjaar, heeft gekregen. Een naast familielid is uw vader, moeder, kind, broer of zus.