In Nederland is de deelname aan het Rijksvaccinatieprogramma hoog genoeg om uitbraken van infectieziekten deels of helemaal te voorkomen. Maar het aantal mensen dat meedoet aan het RVP (Rijksvaccinatie programma) neemt af. Dat is zorgelijk. Als dit doorgaat, kunnen er nieuwe uitbraken ontstaan van bijvoorbeeld mazelen. Het is belangrijk om goed te weten waarom mensen zichzelf of hun kinderen wel of niet laten vaccineren. En hoe communicatie over vaccinaties het beste kan aansluiten bij behoeftes van ouders.
Doelen onderzoek Sociovax
Hoe komen mensen tot hun keuze om wel of niet mee te doen aan het RVP (Rijksvaccinatie programma)? Welke factoren spelen een rol bij het maken van die keuze? En welke verschillen zien we tussen groepen mensen en hoe kunnen we deze verschillen verklaren? Doel van het onderzoeksprogramma SocioVax is om op deze vragen antwoord te geven. Daarnaast
- onderzoeken we de aanpak om mensen goed te informeren en te helpen bij hun keuze en
- kijken we hoe we vaccinatieprogramma’s zo aanbieden dat meedoen zo makkelijk mogelijk is.
Op deze webpagina vertellen we over de resultaten van onze onderzoeken.
Gedragsfactoren en sociale factoren
Het model ‘Gedragsfactoren en sociale factoren’ van de Wereldgezondheidsorganisatie geeft vier domeinen weer die invloed hebben op het nemen van een vaccinatie, en toont hoe die elkaar beïnvloeden.
Het model ‘Gedragsfactoren en sociale factoren’ van de Wereldgezondheidsorganisatie geeft 4 domeinen weer die invloed hebben op het nemen van een vaccinatie:
- Denken en Voelen, zoals:
- het waargenomen ziekterisico
- vertrouwen in vaccins (o.a. waargenomen voordelen, veiligheid en vertrouwen) - Sociale Processen, zoals:
- sociale normen (o.a. steun van familie en geloofsgemeenschap)
- aanbevelingen van zorgmedewerkers
- gendergelijkheid - Motivatie, zoals:
- de intentie om aanbevolen vaccinaties te nemen - Praktische Factoren, zoals:
- beschikbaarheid
- betaalbaarheid
- laagdrempeligheid
- kwaliteit van dienstverlening
- respect van zorgmedewerkers
Bron: BeSD-kader (Behavioural and Social Drivers, Gedragsfactoren en sociale factoren) Bron: WHO (World Health Organization ) BeSD working group. Gebaseerd op Increasing Vaccination Model (Brewer et al., 2017)
Ondersteunen professionals, bestuurders en beleidsmakers
Het Sociovax-onderzoek richt zich vooral op het Rijksvaccinatieprogramma voor kinderen en jongeren tot 18 jaar. Een deel van het onderzoek geeft ook inzichten voor volwassenenvaccinaties, zoals de griepprik. De uitkomsten zijn bedoeld om professionals in de zorg, bestuurders en beleidsmakers te ondersteunen.
Resultaten SocioVax
- Literatuuronderzoek naar de elementen (ofwel determinanten) van vaccinatiebereidheid of -deelname aan influenza en vaccinaties in het Rijkvaccinatieprogramma.
- Inzichten van de interventies
De resultaten van het literatuuronderzoek naar welke interventies kunnen bijdragen om de vaccinatiegraad te verhogen, verschijnen in de loop van 2024. Daarna volgen de resultaten van het doelgroepenonderzoek en het effectiviteitsonderzoek.
Meer informatie over SocioVax
Lees meer over SocioVax en de 3 doelen van dit onderzoeksprogramma.