Het RIVM heeft in opdracht van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een plan van aanpak gemaakt om de (boven)regionale en landelijke infectieziektebestrijding duurzaam te versterken. Aan dit plan hebben GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)-professionals uit het land bijgedragen.
De belangrijkste onderdelen van het plan van aanpak zijn:
1. Versterking landelijke coördinatie medisch-inhoudelijk bestrijdingsmteriaal
Het LCI (Landelijke coördinatie infectieziektebestrijding) Generiek draaiboek is het centrale draaiboek voor preparatie van infectieziektebestrijding. De LCI past dit draaiboek aan op basis van geleerde lessen tijdens COVID-19 en ‘best practices’ in Nederland en in andere landen. Het gaat vooral om inhoudelijke verbeteringen. Daarbij is aandacht voor onderstaande onderwerpen:
Risicobeoordeling en -management
Het uitwerken van een systematische en gestructureerde signaalverificatie en risicobeoordeling bij ‘emerging diseases’. Bij infectieziektebestrijding is het belangrijk dat je mogelijke signalen van een uitbraak snel oppikt. Wat is er aan de hand en wat zijn de risico’s? Vooral bij zogeheten ‘emerging diseases’: ziektes die nog redelijk nieuw zijn en zich snel (kunnen) verspreiden. Een systematische en gestructureerde beoordeling is belangrijk. Dit zal worden uitgewerkt.
Bron- en contactonderzoek (BCO (bron- en contactonderzoek))
In het plan van aanpak worden geleerde lessen en goede praktijkvoorbeelden geïnventariseerd. Hierbij werkt het CIb (Centre for Infectious Disease Control) voorbeelden uit voor bijvoorbeeld het monitoren van de kwaliteit van BCO, het bepalen van de BCO-data die minimaal nodig zijn en de benodigde digitale ondersteuning.
Points of Entry (aangewezen havens, luchthavens)
De regionale betrokkenen binnen Points of Entry (PoE) spelen een belangrijke rol binnen de pandemische paraatheid en respons in Nederland. Er zijn evaluaties gedaan bij A- en B-(lucht)havens. De geleerde lessen en worden meegenomen en uiteindelijk verwerkt in het LCI-draaiboek IHR (International Health Regulations).
Regionale (risico)communicatie, gedrag en interventies op maat
Bij (risico)communicatie is samenwerking nodig tussen medisch inhoudelijke experts en gedragsexperts; o.a. van de gedragsunit binnen het RIVM. Om communicatie en interventies op maat te maken op basis van inzichten in de sociale dynamiek in een bepaalde regio vraagt om speciale expertise. In het plan wordt uitgewerkt hoe de inzichten vertaald kunnen worden naar materialen die passen bij de doelgroep. Maar ook hoe men de doelgroep het beste kan bereiken en betrekken.
2. Versterking bovenregionale samenwerking
Een betere verbinding tussen landelijk beleid en lokale uitvoering heeft meerdere voordelen. Het zorgt voor uniformiteit en een betere kwaliteit van de bestrijding, sneller delen van informatie en tijdige input voor landelijk beleid. Versterking van de bovenregionale samenwerking is daarbij essentieel. De LCI zal in afstemming met de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)’en en GGD GHOR (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio) Nederland de bestaande regionale ondersteuningsstructuur uitbreiden. De ervaringen die zijn opgedaan tijdens COVID-19 vormen hierin een belangrijk uitgangspunt.
3. Monitoring pandemische paraatheid
Hoe kunnen we aan de WHO-IHR (WHO international health regulations)-eisen voldoen? Is de huidige jaarlijkse rapportage (State Party self-assessment Annual Reporting (SPAR)) binnen de IHR geschikt om pandemische paraatheid te monitoren? Hoe kan deze monitoring verbeterd worden? Dat wordt uitgewerkt in dit onderdeel.
Uitwerking
Nu het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport het plan van aanpak heeft goedgekeurd, starten we met de uitwerking en invoering ervan. Het plan is opgesteld op basis van bestaande evaluaties, reviews en adviesrapporten. De GGD’en en GGDGHOR Nederland worden nauw betrokken bij de uitwerking van de verschillende onderdelen en thema’s. Ook zal er afstemming zijn met de LFI en met de andere centra binnen het CIb die onderzoek doen naar pandemische paraatheid op het gebied van zoönosen, diagnostiek en monitoring en surveillance van infectieziekten en het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ).
Versie 15 september 2023