De pneumokokkenprik laat uw lichaam afweerstoffen opbouwen tegen pneumokokken. Hieronder leest u hoe dat werkt.
Bescherming tegen 20 typen pneumokokken
Er zijn meer dan 90 typen pneumokokken. De pneumokokkenprik beschermt u tegen de 20 meest voorkomende en meest ziekmakende typen pneumokokken. Dit betekent dat u een kleinere kans heeft om besmet te raken met deze typen pneumokokken. De prik beschermt dus niet tegen alle pneumokokken.
Van pneumokokken kunt u een longontsteking krijgen. De prik verkleint die kans met ongeveer 30%. De pneumokok kan ook in uw bloedbaan terecht komen, daardoor kunt u bijvoorbeeld een hersenvliesontsteking krijgen. Die kans is na vaccinatie ongeveer de helft kleiner.
Na ongeveer 2 weken geeft de pneumokokkenprik bescherming.
U kunt van elk type pneumokokken ziek worden. Als u al een keer een pneumokokkenziekte heeft gehad van één van de 20 typen, dan kunt u niet nog een keer ziek worden van hetzelfde type pneumokok. Uw lichaam heeft daartegen afweer opgebouwd. U kunt nog wel ziek worden van de andere 19 typen pneumokokken. Het is dus nog steeds verstandig de prik te halen en u te beschermen tegen de andere typen.
Met welk vaccin word ik geprikt?
Het pneumokokkenvaccin dat u krijgt, heet Prevenar 20 (PCV20). Dit is een pneumokokkenconjugaat vaccin. De naam van de fabrikant is Pfizer B.V. (Besloten Vennootschap)
In het najaar van 2025 starten we met het gebruik van PCV20. Hiervoor hebben we vijf jaar lang PPV23 gebruikt. In 2023 adviseerde de Gezondheidsraad (GR) om over te stappen op het nieuwere PCV20.
Het nieuwe vaccin beschermt tegen 20 typen van de pneumokokkenbacterie. Deze typen veroorzaken 74% van de invasieve pneumokokkenziekte bij volwassenen. Het vorige vaccin beschermde tegen 23 typen, die iets minder dan 80% van de invasieve pneumokokkenziekte veroorzaken.
Langere en betere bescherming
Er is gekozen voor PCV20 omdat dit vaccin een langere bescherming biedt en waarschijnlijk maar één keer nodig is. Bovendien werkt de nieuwe prik beter bij mensen met een minder goed werkend afweersysteem, bijvoorbeeld door ziekte of ouderdom. De nieuwe pneumokokkenprik is namelijk effectiever in het voorkomen van pneumokokkenziekte dan het vorige vaccin.
Het nieuwe PCV20-vaccin is een conjugaatvaccin en werkt op een andere manier. Het zorgt voor de opbouw van langetermijngeheugen. Het vorige vaccin was een polysacharidevaccin en gaf geen langetermijngeheugen. Daardoor moest het elke vijf jaar opnieuw worden toegediend om voldoende bescherming te bieden. Het hele GR-advies is hier te lezen.
Dit zit er in het vaccin
In alle vaccins, dus ook in het pneumokokkenvaccin, zitten 3 soorten bestanddelen:
- Werkzame delen: dit zijn delen van de bacterie waartegen het vaccin moet beschermen.
- Hulpstoffen: dit zijn stoffen die aan het vaccin worden toegevoegd zodat het beter werkt, langer houdbaar is en beter toe te dienen is.
- Reststoffen: dit zijn de resten van stoffen die tijdens het maken van het vaccin zijn gebruikt. Bijvoorbeeld om te voorkomen dat er ongewenste bacteriën in het vaccin komen. Voordat het vaccin klaar is voor gebruik worden deze reststoffen er zoveel mogelijk uitgehaald. Zeer kleine hoeveelheden kunnen nog achterblijven. Maar dat is zo weinig dat het niet schadelijk is voor de gezondheid.