De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA Europese Voedselveiligheidsautoriteit (Europese Voedselveiligheidsautoriteit)) heeft opnieuw naar de veiligheid van het additief E 171 gekeken. De EFSA concludeert dat niet zeker is of het gebruik van E 171 in voedsel veilig is. Daarom heeft de Europese Commissie in mei aan de lidstaten voorgesteld om het gebruik van dit voedseladditief te verbieden. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is namens Nederland betrokken om hierover een beslissing te nemen.

Wat is E 171?

E 171 is een witte kleurstof die fabrikanten gebruiken om voedingsmiddelen te kleuren en te laten glanzen. Zo maken zij producten aantrekkelijk voor de consument. E 171 in een voedingsmiddel staat op het etiket als E 171, titaniumdioxide of titaandioxide.

Wat zit in E 171?

E 171 is een poeder van titaniumdioxide. De deeltjesgrootte is van belang voor de witte kleur. Hiervoor moet een groot deel van de poederdeeltjes tussen de 200 en 300 nanometer groot zijn. De grootte van de poederdeeltjes kan per product verschillen. Bij het maken van E 171 ontstaan ook deeltjes kleiner dan 100 nanometer, oftewel nanodeeltjes.

E 171 bevat tussen de 10 en 50% nanodeeltjes titaniumdioxide. Zij kunnen verschillen van grootte, van vorm en wel of niet gecoat zijn. Dit zorgt ervoor dat ze in het lichaam verschillende effecten kunnen veroorzaken. Hierdoor is het lastig om de risico’s van E 171 te beoordelen.

E 171 mogelijk niet meer veilig

De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA Europese Voedselveiligheidsautoriteit (Europese Voedselveiligheidsautoriteit)) beoordeelt de veiligheid van toegelaten additieven. Op basis van nieuwe wetenschappelijke informatie heeft de EFSA vastgesteld dat titaniumdioxide mogelijk genotoxisch is. Dit betekent dat E 171 het DNA deoxyribonucleic acid (deoxyribonucleic acid) in levende cellen zou kunnen beschadigen. Het lichaam kan deze schade repareren, maar soms lukt dat niet. De DNA- Desoxy nucleinezuur (Desoxy nucleinezuur)schade kan dan leiden tot kanker. Of dat gebeurt, is afhankelijk van meerdere factoren zoals:

  • de eigenschappen van de betreffende stof;
  • hoeveel je er van binnen hebt gekregen;
  • je levensstijl (bijvoorbeeld roken, alcohol drinken en bewegen);
  • je eigen aanleg.

Wat betekent dit?

De Europese Commissie en de lidstaten willen het gebruik van E 171 in voedsel gaan verbieden.

Waarom E 171 niet meteen verbieden?

De EFSA heeft geen effecten vastgesteld die een onmiddellijk verbod zouden rechtvaardigen. Als het voedseladditief verboden wordt, hebben producenten tijd nodig om E 171 uit te faseren. En te vervangen waar dat nodig is.

Meer informatie

Het RIVM, het Voedingscentrum en het Bureau Risicobeoordeling & onderzoek van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (BuRO Bureau Risicobeoordeling & Onderzoeksprogrammering (Bureau Risicobeoordeling & Onderzoeksprogrammering)-NVWA Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit)) hebben nieuwsberichten over de EFSA-opinie gepubliceerd:

Wat vindt het RIVM?

Nederland speelt een actieve rol in de internationale wetenschappelijke discussie over titaniumdioxide in voedsel. Sinds 2012 doet het RIVM, in samenwerking met andere partijen onderzoek naar mogelijke risico’s van titaniumdioxide in voedsel. In 2019 heeft het BuRO-NVWA op basis van dit onderzoek aan de minister van Medische Zorg en Sport een advies uitgebracht. Dat advies luidt om met voedselproducenten te overleggen hoe consumenten minder titaniumdioxide binnen krijgen.

Nederland heeft dit advies bij de EFSA onder de aandacht gebracht. De kans is nu groot dat het gebruik van het voedseladditief E 171 binnenkort wordt verboden. Waarschijnlijk zal de conclusie van de EFSA ook gevolgen hebben voor het gebruik van titaniumdioxide in non-food-producten. Deze kan je (deels) inslikken, zoals tandpasta en lippenbalsem, en ook sommige geneesmiddelen.

Meer artikelen: Thema Voeding