Sinds 2015 monitort het RIVM de integrale bekostiging van de geboortezorg, in opdracht van het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport). Integrale bekostiging is een andere manier van betalen van zorgaanbieders. De afgelopen jaren werden veel maatregelen genomen om de kwaliteit van de geboortezorg te verbeteren. De zogeheten integrale bekostiging kan hierbij helpen. Door deze nieuwe manier van bekostigen worden zorgaanbieders geprikkeld om meer te gaan samenwerken en de zorg anders te organiseren.
Doel van monitor
Het doel van de monitor ‘Passende bekostiging van de geboortezorg’ is om inzicht te geven in:
- De ervaringen van direct betrokkenen met de ontwikkeling van integrale geboortezorgorganisaties en integrale bekostiging.
- De effecten van integrale bekostiging op gezondheidsuitkomsten, zorggebruik en zorguitgaven.
Voor deze monitor wordt gebruikgemaakt van de DIAPER-dataset.
Toelichting integrale bekostiging
Per 1 januari 2017 maakte het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) integrale bekostiging van de geboortezorg als experiment mogelijk. Integrale bekostiging kan, omdat het de samenwerking stimuleert, bijdragen aan kwalitatief goede en veilige zorg waarbij de zwangere centraal staat.
Bij de traditionele bekostiging ontvangen zorgaanbieders ieder afzonderlijk een vergoeding voor de geleverde zorg. Onder integrale bekostiging worden voor 1 tarief verschillende zorgactiviteiten rondom zwangerschap, bevalling en kraamzorg uitgevoerd door verschillende zorgaanbieders. In 2022 besloot de minister om het experiment vanaf 1 januari 2023 op te nemen in de reguliere bekostiging. Daarnaast gaat de huidige, monodisciplinaire bekostiging door. Regio’s kunnen zelf kiezen welke bekostigingsvorm zij willen gebruiken.
Integrale geboortezorgorganisaties
Om integrale bekostigingscontracten af te sluiten, komen zorgaanbieders samen binnen integrale geboortezorgorganisaties (igo’s), een nieuwe juridische entiteit. De igo sluit een contract met zorgverzekeraars over de zorg tijdens de zwangerschap, bevalling en kraamperiode.
In 2017 zijn in 6 regio’s integrale bekostigingscontracten gesloten, namelijk in Beverwijk (IJmond Geboortezorg), Breda (Annature), Dirksland (Zuid aan Zee), Helmond (JijWij), Hoorn (Geboortehart) en Roosendaal-Bergen op Zoom (Qocon). In 2019 kwamen daar Deventer (Geboortezorg Salland) en Den Haag (het Haga Juliana Geboortecentrum) bij. Ook in 2021, is er een nieuwe igo bijgekomen, namelijk in het Gooi (Geboorteteam het Gooi). In 2022 is de igo in Den Haag weer gestopt met integrale bekostiging.
Publicaties
De monitor heeft tot nu toe 4 rapporten en een factsheet opgeleverd:
In Nederland zijn de afgelopen jaren maatregelen genomen om de kwaliteit van de geboortezorg te verbeteren. Er stierven vergeleken met andere westerse landen relatief veel baby’s tijdens of vlak na de geboorte. Het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) onderzoekt onder andere of een andere manier waarop de zorgaanbieders worden betaald, de zogeheten integrale bekostiging, de kwaliteit van de geboortezorg kan verbeteren. De zorg wordt hierbij zo georganiseerd dat zorgaanbieders meer gaan samenwerken. Dit om de kwaliteit van de zorg te verbeteren en dubbele zorg vanuit de verschillende vakgebieden te voorkomen.
In dit rapport geeft het RIVM de ervaringen van alle betrokken partijen 3 jaar na de invoering van de integrale bekostiging weer. Daarnaast heeft het RIVM een analyse uitgevoerd om inzicht te krijgen in de eerste effecten van integrale bekostiging op zorggebruik, zorguitgaven en gezondheidsuitkomsten.
Geboortezorg in beeld: een nulmeting en de eerste ervaringen (2018)
Dit rapport geeft inzicht in de gezondheidsuitkomsten, verrichtingen en zorguitgaven van de geboortezorg in de periode voorafgaand aan de invoering van integrale bekostiging. De kwantitatieve gegevens gaan over de jaren 2015-2016. Specifiek wordt onderzocht in hoeverre de igo’s die in 2017 zijn overgestapt, afwijken van de verloskundige samenwerkingsverbanden (vsv’s) die niet zijn overgestapt. Daarnaast zijn de ervaringen met de oprichting van de igo’s en met de invoering van integrale bekostiging in het eerste jaar na de invoering beschreven. Het rapport is nadrukkelijk geen evaluatie van de effecten van de integrale bekostiging van de geboortezorg.
Bekostigingshervormingen in de geboortezorg: wat kunnen we leren van het buitenland? (2017)
Het ministerie van VWS vroeg het RIVM om buitenlandse alternatieve bekostigingsmodellen van de geboortezorg in kaart te brengen. Deze factsheet geeft een overzicht van de alternatieve bekostigingsmodellen in de geboortezorg in andere Westerse landen en hoe deze zijn vormgegeven. Daarnaast geven we inzicht in wat er bekend is ten aanzien van de empirische effecten van deze bekostigingsmodellen op kwaliteit, toegankelijk en betaalbaarheid.
Op weg naar integrale bekostiging van de geboortezorg (2016)
Dit rapport beschrijft de huidige stand van zaken van de oprichting van geboortezorgorganisaties en de invoering van integrale bekostiging. Het gaat om een procesbeschrijving.
Contact
Heeft u vragen over de Monitor passende bekostiging van de geboortezorg? Stuur een mail naar bekostiginggeboortezorg@rivm.nl.