Om deze reden is in 2022 een project gestart voor landelijke implementatie van geautomatiseerde post-operatieve wondinfecties (PAS ORTHO). Hoewel dit project al in een aantal ziekenhuizen loopt en voordelen kan opleveren, zoals een grote werklastreductie en verbetering van de surveillance resultaten, hebben we ook een aantal knelpunten geïdentificeerd die landelijke implementatie bemoeilijken (Brekelmans et al 2024). Zoals dat er :

1. Veel kennis over geautomatiseerde systemen in ieder ziekenhuis nodig is;
2.  Voldoende middelen en capaciteit en een goede samenwerking tussen verschillende afdelingen wordt gevraagd;
3. Een goede validatie van brondata en geautomatiseerde systemen wordt bemoeilijkt door variatie in vastlegging van gegevens. Dit kan leiden tot verschillen tussen ziekenhuizen, ondanks minimale vereisten.

Ontwikkelingen in hergebruik van data en geavanceerde analyse methoden gaan snel. En naar verwachting zullen bovengenoemde barrières een groter effect hebben wanneer algoritmes complexer worden, of snelle opschaling naar andere surveillance doelen vereist is, zoals in de context van pandemische paraatheid.

Verdere ontwikkelingen van praktisch uitvoerbare en toekomstbestendige methoden:

Federatieve geautomatiseerde surveillance

Federatieve geautomatiseerde surveillance is mogelijk een oplossing die implementatie van automatisering van surveillance vergemakkelijkt en de kwaliteit verbetert.  Bij gefedereerde geautomatiseerde surveillance worden door het RIVM algoritmes en een applicatie ontwikkeld, die lokaal in de ziekenhuizen kunnen worden toegepast op gegevens uit de EPDs. De surveillance resultaten kunnen worden gedeeld met het RIVM, maar de brondata uit de EPDs blijven in de ziekenhuizen. In een eerste stap worden EPD gegevens geharmoniseerd naar een standaard waarna op een eenduidige manier geautomatiseerde surveillance wordt toegepast. Dit kan de vergelijkbaarheid en kwaliteit van de surveillanceresultaten vergroten.

Dezelfde infrastructuur kan bovendien worden gebruikt voor andere (surveillance)doelen en zo kunnen zorggegevens worden hergebruikt voor meerdere doelen. Ook biedt deze benadering de mogelijkheid om meer geavanceerde analyse methoden toe te passen, waardoor meer gegevens kunnen worden geanalyseerd, zonder de gegevens met het RIVM te delen.

Voor de ontwikkeling van een betrouwbaar netwerk met geaccepteerde surveillanceresultaten is het van belang te onderzoeken hoe de haalbaarheid is, wat de voorwaarden en vereisten zijn, de kwaliteit van gegevens, en welke afspraken er moeten worden gemaakt. Dit vraagt een goede samenwerking tussen het RIVM en deelnemende ziekenhuizen en andere belangrijke stakeholders.

Voordelen

Verwachte voordelen van federatieve geautomatiseerde surveillance zijn:

• Ziekenhuizen behouden eigenaarschap van de data
• Het vraagt minder kennis en capaciteit van ziekenhuizen
• Betere kwaliteit en vergelijkbaarheid surveillance resultaten
• Duurzaam surveillance systeem
• Schaalbaar naar andere surveillancedoelen
• Wendbaar, snelle modificaties mogelijk (pandemische paraatheid)
• Aansluiting op andere landelijke initiatieven voor harmonisatie van EPD Elektronisch patiëntendossier (Elektronisch patiëntendossier) gegevens voor hergebruik van data voor wetenschappelijk onderzoeken of registraties en bijvoorbeeld lokale health data spaces; eenmalige registratie - meervoudig gebruik (FAIR)
• Betere aansluiting op de algemene verordening gegevensbescherming (AVG algemene verordening gegevensbescherming (algemene verordening gegevensbescherming))

Doe mee, denk mee en geef richting aan een federatief netwerk voor geautomatiseerde surveillance

Bij het RIVM onderzoeken we de potentie en de voorwaarden voor een netwerk voor federatieve geautomatiseerde surveillance in verschillende projecten:

HAI NL: Harmonized Automated Surveillance of Hospital Infections on a National Level

Doelen: het potentieel en de cruciale vereisten te bepalen voor een architectuur voor een netwerk voor gefedereerde geautomatiseerde surveillance van ziekenhuisinfecties.

Project “Federatieve systemen voor geautomatiseerde surveillance”  binnen het RIVM programma Vernieuwing Surveillance Initiatieven 

Doelen:

• ‘Proof of Concept’ waar de haalbaarheid en randvoorwaarden voor een technisch ontwerp voor gefedereerde geautomatiseerde surveillance van ziekenhuisinfecties wordt getest, 
• Gevolgd door een pilot, waar de applicatie voor gefedereerde geautomatiseerde surveillance van ziekenhuisinfecties op kleine schaal wordt getest in ziekenhuizen  
• Landschapsanalyse van de netwerken voor gefedereerde analyses  
• Ontwikkeling van een roadmap voor het RIVM voor het ontwerpen van een standaard datamodel

Wie willen we betrekken?

Een goed netwerk voor federatieve geautomatiseerde surveillance kan alleen gezamenlijk met alle stakeholders worden ontwikkeld. We nodigen graag verschillende disciplines van bestuurders, arts-microbiologen en andere medisch specialisten, deskundigen infectiepreventie, IT’ers en data-specialisten uit ziekenhuizen, tot relevante wetenschappelijke verenigingen en organisaties deel te nemen aan de verschillende projecten.

Deelname aan interviews of studies is van belang om:

• Vast te stellen wat vereisten zijn aan een netwerk voor gefedereerde geautomatiseerde surveillance van ziekenhuisinfecties (organisatie, afspraken (governance) en technische architectuur)
• Het ontwikkelen van een standaard data model voor harmonisatie van EPD Elektronisch patiëntendossier (Elektronisch patiëntendossier) gegevens, die aansluit op bestaande ontwikkelingen in de ziekenhuizen
• Evaluatie van voorwaarden zijn voor harmonisatie van EPD gegevens in de ziekenhuizen voor secundair gebruik en voor kwaliteit van data en surveillance resultaten
• Evaluatie van applicaties voor geautomatiseerde surveillance

Dit vormt een basis om onder regie van het RIVM een netwerk van ziekenhuizen op te zetten om gezamenlijk een netwerk vorm te geven voor gefedereerde geautomatiseerde surveillance van verschillende soorten infecties waarvoor zorgdata kunnen worden hergebruikt.

Contact

Heeft u vragen? Mail dan naar prezies@rivm.nl.