Technologische ontwikkelingen op het gebied van nanomaterialen volgen elkaar snel op. Dat vraagt om het goed in kaart brengen van mogelijke risico’s voor de gezondheid van mens en milieu. Hiervoor is in 2007 het Kennis- en Informatiepunt Risico’s van nanotechnologie (KIR-nano (Kennis- en Informatiepunt Risico’s van Nanotechnologie)) van het RIVM opgericht.
De positie van KIR-nano is uniek. Het legt de verbinding tussen kennis uit wetenschappelijk onderzoek, ontwikkelingen in wetgeving en maatschappelijke problemen. Het brengt kennis en onderzoeksvelden bij elkaar en vertaalt de adviezen voor beleid. Met deze kennis kunnen bestaande wetten en regels worden verbeterd. En daarmee ook het toezien op de veiligheid van stoffen en producten met nanotechnologie. KIR-nano (Kennis- en Informatiepunt Risico’s van Nanotechnologie) maakt deze kennis ook toegankelijk en begrijpelijk voor het algemeen publiek, beleidsmakers en beroepsgroepen.
Als kenniscentrum doet KIR (kennis- en informatiepunt risico’s van nanotechnologie) zelf géén wetenschappelijk onderzoek. Wel is er een nauwe samenwerking en uitwisseling met het onderzoeksveld. Niet alleen binnen het RIVM maar ook (inter)nationaal. KIR-nano onderhoudt dan ook een uitgebreid (inter)nationaal netwerk.
Wat zijn de taken van KIR-Nano?
- Signaleren
KIR-nano volgt ontwikkelingen rond nanotechnologie en de risico’s daarin voor mens en milieu. Voor de mens richt KIR-nano zich op de risico’s van nanomaterialen voor de werknemer, consumenten en patiënten. Het gaat daarbij om arbeidsomstandigheden, voeding, consumentenproducten, medicijnen en medische hulpmiddelen.
De aandacht voor milieu ligt op het vrijkomen van nanomaterialen in verschillende compartimenten. Hierbij zijn alle levensfasen van belang. Niet alleen het maken, maar ook het gebruik en de afvalfase. Daarbij is het belangrijk waar een nanomateriaal terecht komt en welke invloed het heeft op organismen. In lucht, bodem en water.
- Adviseren aan departementen van ministeries.
De departementen vragen vaak om advies, bijvoorbeeld na Tweede Kamervragen, als wetenschap nieuwe inzichten biedt, of als een bepaald nanomateriaal meer of anders gebruikt gaat worden.
- Participeren in (inter)nationaal overleg.
KIR-nano spreekt namens Nederland onder meer in de wereldwijde werkgroepen van OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) over risico’s van nanotechnologie. Ook neemt het KIR-nano deel aan verschillende Europese activiteiten rond risico’s van nanomaterialen.
Dit kan zijn op het gebied van wetenschap, bijvoorbeeld via het EU Nanosafety cluster. Maar ook in commissies voor wetten en regels, bijvoorbeeld CARACAL, ECHA NanoMaterials Expert Group
- Informeren
KIR-nano houdt departementen, beroepsgroepen en andere geïnteresseerden op de hoogte van mogelijke risico’s van nanotechnologie. Vijf keer per jaar brengt KIR-nano een Engelstallige signaleringsbrief uit over ontwikkelingen op het gebied van risico’s van nanotechnologie. Verder draagt KIR-nano bij aan nationale en internationale bijeenkomsten over mogelijke risico’s. Zowel met lezingen als in discussies.