Wijzigingsdatum 24-03-2025 | 10:00

De GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)’en verzamelen gegevens over het vóórkomen en behandelen van de ziekte tuberculose (tbc Tuberculose (Tuberculose)) en tuberculose-infecties (tbi). Deze gegevens worden gebruikt voor de surveillance. Gedurende het jaar komen er verschillende rapportages (kerncijfers, kwartaalrapportages, jaarlijks surveillance rapport) uit. Daarmee ontstaat een overzicht van de tot dan toe gemelde patiënten met tuberculose.

Met surveillance houdt het RIVM de verspreiding van tuberculose in Nederland in de gaten (epidemiologie). Daarnaast wordt gekeken naar de resultaten van de behandeling van patiënten met tuberculose. Allebei zijn nodig om te kunnen zien of de aanpak van de Nederlandse tuberculosebestrijding effect heeft (evaluatie). En om het beleid (als het nodig is) aan te passen. Om zo tuberculose verder terug te dringen.

Definities en afkortingen in rapportages over tuberculose

In de kwartaalrapportages, kerncijfers en in het surveillancerapport over tuberculose worden bepaalde begrippen en afkortingen gebruikt. In dit document een overzicht van de definities en meest gebruikte afkortingen.

Kerncijfers tuberculose in Nederland 2024

In 2024 is in Nederland bij 768 mensen de ziekte tuberculose (tbc Tuberculose (Tuberculose)) vastgesteld. Dit zijn er 65 meer dan in 2023 (703). Meer dan de helft van deze patiënten had tuberculose in de longen (469). Een deel daarvan had open tuberculose , de meest besmettelijke vorm (202).

Op Wereld Tuberculose Dag (24 maart 2025) publiceerde RIVM de kerncijfers tuberculose in Nederland 2024.

Kwartaalrapportages CPT Commissie voor Praktische Tuberculosebestrijding (Commissie voor Praktische Tuberculosebestrijding)

Elke drie maanden publiceert het RIVM een rapport met daarin de aantallen gemelde tbc-patiënten en hun belangrijkste karakteristieken. Dit rapport wordt gedeeld met het tuberculose-veld via de vergaderingen van de Commissie voor Praktische Tuberculosebestrijding (CPT) en komt ook op rivm.nl. De meest actuele rapportage geeft het aantal gemelde patiënten tot en met december 2024.

Alle geregistreerde tuberculose ziekte (cumulatief) in Nederland 2017 t/m 2023 (1 januari - 31 maart 2023)

Sla de grafiek Aantal geregistreerde tuberculose ziekte (alle vormen) over en ga naar de datatabel

Alle geregistreerde tuberculose infecties (cumulatief) in Nederland 2020 t/m 2022

Sla de grafiek Aantal geregistreerde tuberculose infectie over en ga naar de datatabel

Bron: NTR Netherlands Tuberculosis Register (Netherlands Tuberculosis Register)/RIVM-CIb Centrum Infectieziektebestrijding (onderdeel van het RIVM) (Centrum Infectieziektebestrijding (onderdeel van het RIVM))
* Voorlopige gegevens op 17-02-2025

Kerncijfers

In maart publiceert het RIVM de jaarcijfers van het aantal meldingen van tuberculose en tuberculose-infecties in Nederland. Deze kerncijfers komen uit  het Nederlands Tuberculose Register (NTR Netherlands Tuberculosis Register (Netherlands Tuberculosis Register)).  In maart is het register helemaal bijgewerkt met de cijfers van het voorgaande kalenderjaar.

Rapport Tuberculose in Nederland 2023 verschenen

In 2023 is in Nederland bij 710 mensen de ziekte tuberculose (tbc Tuberculose (Tuberculose)) vastgesteld. Dit is 10 procent meer dan in de jaren 2020 tot en met 2022 tijdens de coronapandemie (gemiddeld 643 patiënten), maar 9 procent lager dan in de jaren voor de pandemie (gemiddeld 777 patiënten).  Al tientallen jaren daalt het aantal tbc-patiënten in Nederland, het laagste aantal is tijdens de coronapandemie bereikt. Dit blijkt uit het rapport Tuberculose in Nederland 2023 .  

Het RIVM brengt dit rapport elk jaar uit met daarin de cijfers van het afgeronde vorige jaar. In maart 2024 publiceerde RIVM al de kerncijfers van 2023  tijdens Wereld Tuberculosedag. Dit rapport geeft onder andere een toelichting op deze kerncijfers.