Overzicht actuele berichten 2024

2 oktober 2024: Metalen in de lucht en bodem kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid

Verschillende soorten metalen kunnen in de lucht of op de bodem terechtkomen. Als mensen deze metalen tegelijkertijd binnenkrijgen, kan dat voor sommige organen extra schadelijk zijn. De schadelijke effecten tellen op of versterken elkaar. Dat blijkt uit de analyse van 25 metalen door het RIVM. Hoe groot die kans is, hangt af van de samenstelling, de concentraties en de schadelijkheid van deze metalen. Het is daarom belangrijk dat overheden bij de vergunningverlening ook rekening houden met gelijktijdige blootstelling aan meerdere metalen.  

Belangrijkste mogelijke gezondheidseffecten van 25 metalen in kaart 

Het RIVM keek in dit onderzoek naar de mogelijke effecten op de gezondheid van 25 metalen. Uit deze analyse blijkt dat verschillende metalen effect kunnen hebben op eenzelfde orgaan. Op welk orgaan een metaal effect heeft kan afhangen van de manier van blootstelling, inademen of inslikken, maar kan ook door beiden ontstaan.  

Als mensen langere tijd te veel metalen inslikken, kan dat vooral schadelijk zijn voor het ongeboren kind en de vruchtbaarheid, de nieren, het bloed en bloedvormende weefsels, het zenuwstelsel en het maagdarmkanaal. Na inademen blijken een groot aantal metalen vooral effecten te hebben op de luchtwegen, het immuunsysteem en/of kanker te kunnen veroorzaken.  

Gelijktijdige blootstelling aan verschillende metalen meenemen in vergunningen 

Dit onderzoek hangt samen met het onderzoek naar cumulatie (stapeling) van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS Zeer Zorgwekkende Stoffen (Zeer Zorgwekkende Stoffen)) en vergunningverlening uit 2023. In dat onderzoek ontwikkelde het RIVM een methode(PDF) waarmee het effect van mengsels geschat kan worden. Deze methode blijkt ook geschikt voor de inschatting van het effect van metalen. Op dit moment is nog niet alle informatie hiervoor beschikbaar. Dat geldt vooral voor de gezondheidskundige grenswaarden voor metalen die voor de vergunningverlening nodig zijn, zogeheten MTR maximaal toelaatbaar risico (maximaal toelaatbaar risico)’s (Maximaal Toelaatbaar Risiconiveau). Het RIVM geeft enkele handvatten om hiermee om te gaan. 

Handvatten voor risicobeoordeling van mengsels van metalen 

Daarnaast biedt dit rapport ook nuttige handvatten voor risicobeoordelingen buiten de vergunningverlening. De informatie over de schadelijke effecten van verschillende metalen kan gebruikt worden om vast te stellen naar welke metalen(clusters) de meeste aandacht uit moet gaan en op welke zogeheten eindpunten of doelorganen de risicobeoordeling van het mengsel zich moet richten.  

Het RIVM deed dit onderzoek in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.  

Meer informatie:  

 

16 september: Tussentijdse resultaten verkenning Chemours en Westerschelde

In mei 2024 vroeg het RIVM aan omwonenden van Chemours en de Westerschelde welke vragen en zorgen zij hebben over PFAS Per- en polyfluoralkylstoffen (Per- en polyfluoralkylstoffen). Het RIVM deelt nu de resultaten van dit vragenlijstonderzoek. Uit de antwoorden blijkt dat mensen zich zorgen maken over de effecten van PFAS op de gezondheid en het milieu. Veel omwonenden vinden het belangrijk hier verder onderzoek naar te doen. In meer dan dertig groepsgesprekken ging het RIVM met bewoners verder in op de ideeën en wensen voor onderzoek.  Deze vragenlijst maakt deel uit van een bredere verkenning. Op basis van de uitkomsten daarvan adviseert het RIVM aan het Ministerie van IenW Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat) welk onderzoek kan helpen om vragen en zorgen van omwonenden over PFAS te beantwoorden. Later dit jaar publiceert het RIVM de volledige rapportage.

Veel interesse in vragenlijst

Rondom de Westerschelde vulden 1756 mensen de vragenlijst in en rondom Chemours 2601. De meeste deelnemers bleken zich zorgen te maken over PFAS en gezondheid en de gevolgen van PFAS voor het milieu. Veel mensen zien dan ook meerwaarde in onderzoek hiernaar.

Veelgenoemd werd onderzoek naar de effecten op de gezondheid, naar de aanwezigheid van PFAS in de leefomgeving en voeding, en hoe de uitstoot van PFAS gestopt en opgeruimd kan worden. 
De belangrijkste resultaten van vragenlijst staan in 2 infographics. 
Het doel van deze vragenlijst was om een breed inzicht te krijgen in de zorgen en vragen die er leven. Het onderzoek is niet representatief voor alle bewoners van deze regio’s.  

Verdieping in groepsgesprekken 

Het RIVM heeft in het kader van deze verkenning ook groepsgesprekken georganiseerd met deelnemers aan de vragenlijst. Tijdens deze gesprekken gingen onderzoekers van het RIVM dieper in op ideeën en wensen voor onderzoek. Daarnaast verkent het RIVM ook welke mogelijkheden er zijn voor onderzoek en welke onderzoeken er (internationaal) al gedaan zijn. 
Het RIVM streeft ernaar in oktober het advies aan het ministerie van IenW aan te bieden. Het is daarna aan IenW om te besluiten of en welk onderzoek daadwerkelijk wordt uitgevoerd. Later dit jaar publiceert het RIVM ook de volledige rapportage over de bevindingen van de verkenning.

Bekijk de resultaten: Chemours en Westerschelde

12 juli 2024: Groepsgesprekken Sliedrecht, Papendrecht en Dordrecht afgerond

Van 8 tot en met 11 juli 2024 heeft het RIVM 5 bijeenkomsten georganiseerd op verschillende locaties in Sliedrecht, Papendrecht en Dordrecht. Tijdens de bijeenkomsten gingen we in groepjes van 7-9 mensen met elkaar in gesprek over mogelijk onderzoek rondom Chemours en naar PFAS. In totaal hebben we ongeveer 85 mensen gesproken. Deelnemers aan de groepsgesprekken hebben zich opgegeven via een vragenlijst die in mei via de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) , gemeenten en media is verspreid.   

 De bijeenkomsten startten met een presentatie over de verkenning die het RIVM uitvoert. Hierbij zijn ook de eerste resultaten van de vragenlijst over de vragen, zorgen en behoeften die omwoners hebben gepresenteerd. Daarna gingen aanwezigen uiteen om hier met elkaar over in gesprek te gaan. Het was waardevol voor het RIVM om verschillende perspectieven en ideeën te horen van omwonenden van Chemours. Hierdoor heeft het RIVM een nog duidelijker beeld van de behoeften naar onderzoek die er zijn. Ook is er gesproken over de behoefte aan duidelijke informatie. Het RIVM publiceert het advies aan het ministerie naar verwachting in het najaar. 

 Bekijk de presentatie: Groepsgesprek omwonenden Westerschelde: verkenning vragen en zorgen over PFAS (8 t/m 11 juli)

5 juli 2024: Groepsgesprekken Zeeland afgerond

De eerste week van juli 2024 heeft het RIVM 5 bijeenkomsten georganiseerd op verschillende locaties rondom de Westerschelde in Zeeland. Tijdens de bijeenkomsten gingen we in groepjes van 7-10 mensen met elkaar in gesprek. In totaal hebben we ongeveer 145 mensen gesproken. Deelnemers aan de groepsgesprekken hebben zich opgegeven via een vragenlijst die in juni via  GGD, gemeenten en media is verspreid.  

De bijeenkomsten startten met een presentatie over verkenning die het RIVM uitvoert. Hierbij zijn ook de eerste resultaten van de vragenlijst over de vragen, zorgen en behoeften die omwoners hebben gepresenteerd. Daarna gingen de deelnemers uiteen om hier met elkaar over in gesprek te gaan. Hiermee wilde het RIVM vooral een duidelijker beeld krijgen bij de behoeften naar onderzoek die er zijn. De gesprekken verliepen in een open sfeer waarbij de deelnemers ruimte hadden om hun ideeën te delen. Het RIVM heeft met deze gesprekken veel informatie opgehaald voor het advies over mogelijk onderzoek naar  PFAS in en rondom de Westerschelde. Het RIVM publiceert het advies aan het ministerie naar verwachting in het najaar.

Bekijk de presentatie: Groepsgesprek omwonenden Westerschelde. Verkenning vragen en zorgen over PFAS (1 t/m 4 juli