27 oktober 2023: Podcast ‘kennis van nu’

Op 22 september 2023 publiceerden we het rapport: “Directe relatie tussen uitstoot Tata Steel en hinder en kans op ziekte”. Naar aanleiding hiervan sprak onze collega Janneke in de NTR Netherlands Tuberculosis Register (Netherlands Tuberculosis Register)(Netherlands Tuberculosis Register) Wetenschap Kennis & Co podcast over het onderzoek naar de relatie tussen uitstoot van Tata Steel en hinder en kans op ziekte in de omgeving.

---

11 oktober 2023: Reactie op opiniestuk in het NRC Nationaal Referentie Centrum (Nationaal Referentie Centrum): Tata-rapport van RIVM zaait onnodig onrust 

In een opiniestuk in het NRC van 9 oktober 2023 schrijven Ira Helsloot en Friso de Zeeuw dat het RIVM-rapport (RIVM-rapport 2023-0171) over de bijdrage van de uitstoot van Tata Steel aan de gezondheidsrisico’s voor omwonenden onnodig onrust zou zaaien. Dit zou vooral komen door het gebrek aan context. Verder geven ze aan dat het belangrijk is om meerdere factoren en belangen mee te nemen in het (af)wegen van situaties en bij maatschappelijke discussies. 

Lees meer over de reactie op opiniestuk in het NRC: Tata-rapport van RIVM zaait onnodig onrust.

---

22 september 2023: Het RIVM publiceert nieuw rapport: Directe relatie tussen uitstoot Tata Steel en hinder en kans op ziekte 

De bewoners van de IJmond hebben extra kans om ziek te worden door de huidige uitstoot vanaf het terrein van Tata Steel. De meeste winst voor de gezondheid in de IJmond is te bereiken door de hinder door en blootstelling aan uitstoot van Tata Steel  te verminderen. Dit blijkt uit  onderzoek van het RIVM. Daarin brengt het RIVM beschikbare kennis samen over de samenhang tussen de uitstoot van het Tata Steel terrein en de gezondheid van mensen die in de omgeving wonen. Zo ervaart 80% van de inwoners van Wijk aan Zee hinder van geur, stof en geluid. Door de uitstoot van fijnstof en stikstofoxiden door Tata Steel is de verwachte levensduur daar 2,5 maand korter.

Lees het nieuwsbericht: Directe relatie tussen uitstoot Tata Steel en hinder en kans op ziekte.

---

24 april 2023: terugkijken presentatie toelichting Kamercommissie over onderzoek depositiemetingen

Op woensdag 19 april gaven 2 onderzoekers en een centrumhoofd van het RIVM toelichting aan de vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat van de Tweede Kamer op het rapport over depositiemetingen in de IJmond. De Kamerleden kregen uitleg over het depositieonderzoek en hadden de gelegenheid om hier vragen over de stellen. Aansluitend was er een hoorzitting met directieleden van Tata Steel Nederland. De presentatie en hoorzitting zijn hier terug te kijken.

---

17 april 2023: RIVM geeft toelichting op depositiemetingen in de IJmond aan Kamercommissie

Het RIVM is uitgenodigd door de vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat van de Tweede Kamer om toelichting te geven op de rapportage over depositiemetingen in de IJmond. De commissie komt woensdag 19 april bijeen. De zitting is openbaar en online te volgen via deze link, van 11:30-12:00. Aansluitend is een hoorzitting met directieleden van Tata Steel Nederland.

---

28 maart: Resultaten tweede depositiemeting 2022 bekend

In het stof dat neerdaalt in de omgeving van Tata Steel heeft het RIVM ook in het najaar van 2022 hoge waarden van PAK Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen )(Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen ) en metalen gevonden. De hoeveelheden zijn vergelijkbaar met wat het RIVM gemeten heeft in 2020 en in het voorjaar van 2022. Alleen de hoeveelheid ijzer is zowel in het voor- als najaar van 2022 significant lager dan in 2020.

Het RIVM deed in 2020 onderzoek naar de samenstelling van het stof dat neerdaalt in de omgeving van Tata Steel. Deze metingen zijn in het voorjaar en najaar van 2022 herhaald. De resultaten uit het najaar van 2022 laten hetzelfde beeld zien als de 2 eerdere onderzoeken. In de IJmond komt een grotere hoeveelheid PAK en metalen op de grond terecht, dan in de rest van Nederland. Dit is vooral in Wijk aan Zee het geval. Deze hoeveelheden zijn ongewenst voor de gezondheid van kinderen.

Lees meer over depositiemetingen in de IJmond.

---

16 november: resultaten nieuw depositieonderzoek bekend

Het RIVM onderzoekt in 2022 in het voor- en najaar twee keer uitgebreid hoeveel PAK(Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen ) en metalen in stof in de omgeving van Tata Steel op de grond neerdaalt. In 2020 heeft het RIVM voor het eerst onderzoek gedaan naar PAK en metalen in neergedaald stof in het IJmondgebied. Daaruit bleek dat er veel PAK en metalen in het neergedaald stof in de IJmond zit.

Het onderzoek in 2020 was aanleiding om de situatie te gaan monitoren en om op termijn te kunnen vaststellen of de situatie in het IJmondgebied structureel verandert. Je moet dan over langere tijd metingen uitvoeren zodat je trends kunt vaststellen. Het nieuwe onderzoek is het eerste in een reeks.

Uit de resultaten van het nieuwe onderzoek blijkt opnieuw dat er grote hoeveelheden PAK en metalen in grof stof zit dat in het IJmondgebied neerdaalt, vergeleken met gebieden waar geen grote bronnen zijn die stof uitstoten. Het beeld per dorp of stad is anders dan in 2020. Dat komt vooral door andere weersomstandigheden; er waaide in de meetperiode vaker wind uit het zuidwesten dan in 2020. Daardoor is de gemeten hoeveelheid PAK en metalen in Beverwijk bijvoorbeeld hoger dan in 2020. In Wijk aan Zee is het lager dan in 2020. Maar op beide plekken zijn de hoeveelheden verhoogd. Er blijkt in het hele IJmondgebied alleen minder ijzer in het stof te zitten dan in 2020.

Anders dan in 2020 zijn er nu geen metingen gedaan in huizen van bewoners. Ook is er geen risicobeoordeling gedaan naar risico’s van de hoeveelheid gevonden PAK en metalen op de gezondheid van spelende kinderen. De conclusies uit het onderzoek van 2020 blijven ongewijzigd en zijn toe te passen op de resultaten van nieuwe onderzoek:

• De blootstelling aan de hoeveelheden lood en PAK in het stof in de IJmond is ongewenst voor de gezondheid van kinderen.
• Van de andere metalen wordt geen gezondheidsrisico verwacht.

We kunnen op basis van deze metingen geen uitspraak doen over een af- of toename van emissies van PAK en metalen door Tata Steel vergeleken met de onderzoeksperiode in 2020. Ook kunnen we bij deze metingen niet nagaan wat de bron is van het stof dat neerdaalt in het IJmondgebied. Tata Steel is een belangrijke bron van PAK en metalen, maar ook andere bronnen dragen bij.

Kijk hier voor meer informatie over dit onderzoek en een video met uitleg. 

---

14 juli: verduidelijking berichtgeving over expertmeetings

Naar aanleiding van de openbaarmaking van de resultaten van de expertmeetings op 13 juli is er veel berichtgeving geweest over die resultaten. Hieronder benoemen we enkele punten ter verduidelijking. Voor de gehele inbreng van het RIVM verwijzen we naar onze presentatie en naar het gespreksverslag, dat mede door het RIVM is geaccordeerd.

• De kwaliteit van de invoer van Tata voor de berekening van concentraties in de omgeving. In berichtgeving wordt gesuggereerd dat het RIVM de data van Tata Steel over 2019 goedkeurt. Dat is niet het geval. In onze presentatie bij de expertmeeting staat hier het volgende over:
  “Er is in de laatste berekeningen voor 2019 een betere overeenkomst tussen de berekende en gemeten concentraties metalen en PAK(Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen ) op de meetpunten dan eerder het geval was, of de laatste invoer daarmee “gevalideerd”, “goed” of “correct” is kan het RIVM niet beoordelen.”
   
• Het “gat” is met de nieuwe gegevens van Tata Steel niet volledig verklaard. Ten eerste is er alleen gekeken naar en gerekend met de gegevens van de ZZS Zeer Zorgwekkende Stoffen (Zeer Zorgwekkende Stoffen )(Zeer Zorgwekkende Stoffen )-studie voor het jaar 2019. Ook is er alleen voor bepaalde PAK’s gerekend (BaP, IND Immigratie- en Naturalisatiedienst (Immigratie- en Naturalisatiedienst)(Immigratie- en Naturalisatiedienst) en BGP) en de metalen V en Pb. Voor twee soorten PAK (BGP en INP) was aangegeven door Tata dat ze bij hoge temperatuur uit een 150 meter hoge schoorsteen kwamen. Uit de aangeleverde gegevens van mei 2022 blijkt dat de emissies op relatief lage hoogte rond de kooksfabrieken vrijkomen. En dat de emissies 2-3 keer hoger zijn dan eerder. Dat verklaart waarom er meer stoffen in de directe omgeving terecht komen.
  
  Er blijft nog steeds een verschil tussen de berekende en gemeten concentratiebijdragen van de verschillende stoffen in 2019, tot een factor 5. In het jaar 2019 zijn niet de grootste verschillen tussen gemeten en berekende concentraties geconstateerd. De conclusies over 2019 voor deze stoffen kunnen niet simpel naar andere jaren worden vertaald waarvoor eerder is gerekend (2012 t/m 2020).
  Voor een van de metalen kunnen de resultaten van Tata niet goed door het RIVM worden gereproduceerd.
   
• In de berichtgeving wordt gesuggereerd dat het elektronische milieujaarverslag (e-MJV) niet geschikt is voor de berekeningen. Dit is onjuist. Alle partijen zijn het erover eens dat dit een bruikbare databron is, maar de data zoals ingevoerd door Tata Steel niet voldoende is. In het gespreksverslag staat hier het volgende over:
  “RIVM heeft voor haar onderzoek gewerkt met de e-MJV gegevens. Voor een eventueel vervolgonderzoek zijn partijen het eens dat dit de juiste databron is (mits geactualiseerd, zie punt 1).”
   
• De som van de PAK emissies
  In sommige publicaties wordt gesuggereerd dat in de expertmeetings iets over het totaal aan PAK-emissies is gezegd. In de expertmeeting is daar echter geen gezamenlijke uitspraak over gedaan.

---

13 juli 2022: verslag van laatste expertmeeting

Op 21 januari 2022 publiceerde het RIVM het rapport ‘Onderzoek naar de herkomst van neergedaald stof en stoffen in de lucht in de IJmond regio’.  Een van de hoofdconclusies was dat de berekende concentratiebijdrage van metalen en PAK(Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen ) lager zijn dan de daadwerkelijk gemeten concentraties op het luchtmeetnet. De berekeningen zijn gedaan op basis van data gerapporteerd door Tata Steel in de elektronische milieujaarverslagen (e-MJV). Hiervoor noemen we in het rapport een aantal mogelijke verklaringen. Provincie Noord-Holland heeft het RIVM gevraagd om aan te sluiten bij 2 expertmeetings om te kijken of op basis van expert opinion de gevonden verschillen nader verklaard konden worden.

De 1e expertmeeting vond plaats op 17 feb jl., de 2e op 31 mei jl. Onder leiding van de provincie Noord-Holland waren aanwezig: Tata Steel, het RIVM, Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied, Inspectie Leefomgeving en Transport en het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat. Het RIVM heeft voor de tweede expertmeeting een aantal berekeningen gedaan met emissiegetallen over 2019 die Tata Steel heeft aangeleverd. Dit om meer inzicht te krijgen in wat de verschillen kan verklaren. De nieuwe data die Tata Steel afgelopen maanden aanleverde, verklaren grotendeels de (in feb jl.) geconstateerde verschillen in concentratiebijdragen. Deze data gaf meer inzicht in de: 
-    hoeveelheden emissies,
-    verdeling van de emissies over de verschillende bronnen op het terrein 
-    bronkenmerken, vooral de emissiehoogte, -temperatuur en -snelheid.  

Het RIVM gaf een presentatie met de belangrijkste bevindingen na de berekeningen met de nieuwe data. In aanvulling hierop publiceert het RIVM na de zomer een notitie met wat meer uitleg over de werkzaamheden die zijn gedaan voor de expertmeetings.

Van beide expertmeetings maakte de provincie een verslag en dat is te vinden op de website van de provincie Noord-Holland.

---

9 juni 2022: Rapportage Gezondheidsmonitor IJmond verschenen

Op 9 juni verschenen de resultaten van de derde Gezondheidsmonitor IJmond. De Gezondheidsmonitor IJmond is in 2009 begonnen naar aanleiding van zorgen van omwonenden over de risico’s van de uitstoot van luchtverontreiniging vanaf het Tata Steel-terrein. Dit jaar is de laatste keer dat het monitoringsprogramma is uitgevoerd. De GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)(Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Kennemerland voerde onderzoek uit met de gegevens uit hun Gezondheidsmonitor en het RIVM met gegevens over medicatiegebruik. GGD Kennemerland heeft de resultaten van beide studies en hun onderlinge samenhang in een samenvattende rapportage beschreven. De GGD heeft een informatieavond georganiseerd op 9 juni om de resultaten van het rapport toe te lichten.

De GGD rapporteert dat inwoners van IJmondgemeenten de laatste jaren meer overlast ervaren van stof, rook en roet afkomstig van de (basismetaal) industrie en bezorgder over hun woonsituatie zijn.
In de gebieden dichtbij het Tata-Steel terrein hebben volwassen een hoger risico op chronische aandoeningen zoals luchtwegaandoeningen, hart- en vaatziekten en een hoge bloeddruk. Dit komt zowel naar voren in onderzoek naar medicatiegebruik als uit de zelf gerapporteerde gegevens verzameld door de GGD. Verder blijkt uit het RIVM onderzoek dat er niet vaker medicijnen voor luchtwegaandoeningen voor kinderen en adolescenten worden voorgeschreven. Dat is ook niet het geval voor de ziekte van Parkinson onder ouderen. Of de daling van de uitstoot van het Tata Steel-terrein effect heeft gehad op chronische aandoeningen en medicijngebruik in hoog belaste gebieden is niet duidelijk.

Meer informatie:

• Gezondheid in de IJmond III: Monitoring incidentie medicijngebruik 2008-2019
• Gezondheidsmonitor IJmond

---

31 mei 2022: Gesprek over mogelijke oorzaken verschil berekening en metingen

Op dinsdag 31 mei heeft het RIVM deelgenomen aan een gesprek over een verschil tussen berekende luchtconcentraties -op basis van gegevens van Tata Steel in de emissieregistratie- en gemeten luchtconcentraties -afkomstig van het luchtmeetnet rond Tata Steel-. In dit gesprek onder leiding van de provincie Noord-Holland hebben Tata Steel, RIVM, Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied, ILT Inspectie Leefomgeving en Transport (Inspectie Leefomgeving en Transport)(Inspectie Leefomgeving en Transport) en het ministerie van I&W Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat (Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat)(Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat) aan tafel gezeten om informatie en kennis uit te wisselen. De provincie schrijft een verslag over de bijeenkomst. Dit verslag komt beschikbaar op de website van de provincie. 

---

2 mei 2022: stof vegen en analyseren in de IJmond in voor- en najaar

In 2020 verzamelde en analyseerde het RIVM neergedaald stof uit de leefomgeving in de IJmond. Hieruit kwam naar voren dat het contact met de hoeveelheden lood en PAK in het stof  in de IJmond ongewenst is voor de gezondheid van kinderen. De Provincie Noord-Holland en het ministerie van (Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat) willen in de gaten houden hoeveel stoffen er aanwezig zijn in de leefomgeving van IJmonders en of de situatie verbetert. Zij hebben het RIVM daarom gevraagd om in 2022  weer stof te verzamelen en analyseren. In mei en juni is het RIVM daarom weer aanwezig in de IJmond.

De onderzoekers van het RIVM verzamelen drie keer stof in het voorjaar en drie keer in het najaar. Dit doen we zoveel mogelijk op dezelfde manier en op dezelfde plekken als in 2020. Anders dan in 2020 nemen we geen monsters bij mensen in huis. Ook maken we geen analyse van de risico’s voor de gezondheid. We kijken dus alleen welke en hoeveel stoffen er aanwezig zijn en of er een verschil is met 2020. De resultaten worden gedeeld met de opdrachtgevers en via de website van het RIVM bekend gemaakt. 

Meer informatie 

• Kamerbrief I&W (p.3 onder kopje monitoren en meten)
• Resultaten depositie onderzoek in 2021

---

21 maart 2022: Expertmeeting RIVM en Tata Steel

Donderdag 17 februari 2022 hebben het RIVM, Tata Steel, Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (ODNZKG), Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT(Inspectie Leefomgeving en Transport)), het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat () en provincie Noord-Holland een eerste expertmeeting gehad over het laatste RIVM-gezondheidsonderzoek. De bijeenkomst vond plaats onder leiding van de Provincie.

Er is informatie en kennis uitgewisseld over de gemeten concentraties PAK(Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen )’s en metalen in het luchtmeetnet en de berekende concentraties op basis van de Milieujaarverslagen (e-MJV’s) van Tata Steel. Daarnaast is meer uitleg gegeven over de ZZS studie van Tata Steel. Er is tijdens deze bijeenkomst nog geen conclusie getrokken of verklaring gevonden voor het verschil. Er volgen nog meer bijeenkomsten om hier meer duidelijkheid over te krijgen. Meer informatie is te vinden op de website van de Provincie Noord-Holland.

---

21 januari 2022: RIVM-onderzoek bevestigt: Tata Steel-terrein grootste bron van PAK en metalen in de IJmond

De PAKs Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen )(Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen ) en metalen in de leefomgeving van inwoners uit de IJmond komen voornamelijk van het Tata Steel-terrein. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van het RIVM.   

Bewoners in de IJmond wilden weten waar de stoffen in hun leefomgeving vandaan komen. Het RIVM combineert in dit onderzoek de uitkomsten van eerdere metingen met gegevens uit wetenschappelijke literatuur, de cijfers van de Emissieregistratie en onderzoek naar de samenstelling van het stof. Lees meer: RIVM-onderzoek bevestigt: Tata Steel-terrein grootste bron van PAK en metalen in de IJmond

---

1 december 2021: nieuw onderzoeksrapport IJmond eind januari 2022 verwacht

Update: het rapport wordt in januari 2022 opgeleverd aan de opdrachtgever en uiterlijk vier weken later gepubliceerd. Dit zal dan waarschijnlijk in februari zijn.

In de IJmond zijn de afgelopen jaren fijnstof en de aanwezigheid van metalen en PAK(Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen ) gemeten in de lucht en in neergedaald stof in de leefomgeving. Bewoners willen graag weten waar die stoffen precies vandaan komen. Dit is een hele logische vraag, maar niet makkelijk te beantwoorden. Het RIVM werkt er, in opdracht van de provincie Noord-Holland en IJmondgemeenten, hard aan om meer te weten te komen over de herkomst van de stoffen. Dat vereist uitgebreide analyses, want een stof heeft geen ‘label’ met daarop de afzender van die stof. Het RIVM is nu bezig met de laatste analyses en verwacht dit nieuwe rapport in januari 2022 te kunnen publiceren. 
 
Meerdere onderzoeksmethoden
In de lucht en in het neergedaalde stof zit een mengsel van stoffen. Dat mengsel komt uit meerdere en verschillende bronnen, bijvoorbeeld van industrie, verkeer of houtkachels. Dat kunnen lokale bronnen zijn, maar die bronnen kunnen óók op grote afstand van de IJmond liggen. Om erachter te komen waar de stoffen in de IJmond vandaan komen, gebruiken we verschillende wetenschappelijke methodes. Ook werken we samen met wetenschappers elders in de wereld.
 
Nieuwe informatie
Tijdens het onderzoek ontdekken we regelmatig nieuwe mogelijke aanwijzingen, willen we bevindingen verder verklaren of komt er nieuwe data beschikbaar. Met die nieuwe informatie gaan de onderzoekers dan weer aan de slag. Het is een complex proces van soms één stap vooruit en twee stappen zijwaarts. Dat is overigens een normale gang van zaken bij dit soort complex onderzoek. Het RIVM rondt de komende weken de laatste analyses af. Daarna weten we in hoeverre we de onderzoeksvraag kunnen beantwoorden. We verwachten ons rapport in januari 2022 te kunnen overhandigen aan de provincie en de IJmondgemeenten.

---

9 september 2021: Notitie "Enkele aandachtspunten ten behoeve van onderzoek naar gevolgen voor gezondheid van verduurzamingsmaatregelen Tata Steel"

Het ministerie van (Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat) heeft het RIVM gevraagd waarmee rekening gehouden zou moeten worden bij onderzoek naar de leefomgevings- en gezondheidseffecten van de scenario’s uit de haalbaarheidsstudie. Deze notitie is op 8 september door I&W naar de Tweede Kamer gestuurd. In de notitie worden de volgende aandachtspunten nader toegelicht:

1. Bepaal scherp wat de doelstelling is van het onderzoek. De opzet en doorlooptijd van het onderzoek is daarvan afhankelijk. 
2. Wees ervan bewust dat maatregelen om de CO2 carbon dioxide (carbon dioxide)(carbon dioxide)-uitstoot te beperken niet zondermeer gunstig zijn voor de omgevingskwaliteit en gezondheid van omwonenden; deze maatregelen kunnen ook gepaard gaan met negatieve effecten. 
3. Om een goed beeld van de voor- en nadelen te krijgen, dient bij het in kaart brengen en vergelijken van de verschillende scenario’s, naar integrale effecten in de totale keten gekeken te worden. De voor het klimaat, milieu of gezondheid positieve effecten van bepaalde maatregelen in dit project moeten worden afgezet tegen eventuele trade offs, ook als die buiten het project plaatsvinden. 
4. Betrek bij onderzoek naar gezondheidseffecten niet alleen stressoren die weggenomen of verminderd worden maar ook die mogelijk toegevoegd of versterkt worden. Betrek daarbij in het kader van de externe veiligheid ieder geval ook een analyse naar verandering van de risico’s voor de omgeving. 
5. Het RIVM beveelt aan afspraken te maken over het monitoren van de effecten van voorgenomen maatregelen op de leefomgeving ten opzichte van de huidige situatie. De klimaatplannen alsmede de plannen uit de Roadmap Plus bevatten verwachtingen over welke reducties van stoffen worden voorzien. Met een monitoringsprogramma kan worden gemeten wat de effecten ervan in de praktijk zijn. De uitkomsten geven daarmee inzicht in de mate waarin beoogde doelen worden behaald en reiken daarmee alle betrokken partijen kennis aan voor eventuele bijsturing. 
6. Gelet op haar publieke functie behoort het niet tot de taak van het RIVM om scenario-onderzoek te doen naar milieu-en gezondheidseffecten van individuele ondernemingen. Het past wel bij de rol van het RIVM om de kwaliteit van de leefomgeving te monitoren en daarmee kennis aan te reiken over de mate waarin beoogde doelen worden behaald. 
7. Creëer helderheid over welk onderzoek in welke fase van het proces wordt uitgevoerd; de opzet, vereisten en doorlooptijd zijn daarvan afhankelijk.

---

2 september 2021: Stof in IJmond bevat veel PAK en metalen

In Wijk aan zee, Beverwijk, Velsen-Noord en IJmuiden zijn in het neergedaalde stof meer polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK(Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen )) en metalen gevonden, dan buiten de IJmond. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het RIVM. In Wijk aan Zee werden de hoogste waarden gemeten. Metalen zoals ijzer, mangaan, vanadium en chroom en PAK zijn daar 20 tot 100 keer meer gemeten dan op plekken buiten de IJmond. De blootstelling aan de hoeveelheden lood en PAK in het stof  in de IJmond is ongewenst voor de gezondheid van kinderen. Eerder concludeerde het RIVM al dat er in de IJmond meer acute klachten gemeld worden bij de huisarts en de luchtkwaliteit vaker matig tot onvoldoende is. 

Lees meer:

---

29 juli 2021: Media aandacht over uitgesteld depositie-onderzoek en eigen onderzoek omwonenden

Gisteren kwam het nieuws naar buiten dat omwonenden van Tata Steel zelf ook onderzoek gaan doen. Daarover kregen we van verschillende journalisten vragen. Omdat we openheid en transparantie belangrijk vinden, delen we de vragen die de NOS Nederlandse Omroep Stichting (Nederlandse Omroep Stichting)(Nederlandse Omroep Stichting) ons stelde en de antwoorden die wij gaven.

Vraag journalist aan RIVM:
De omwonenden zeggen dat er alleen deelonderzoeken zijn (of geografisch of naar bepaalde stoffen) naar de uitstoot van Tata, klopt het dat er geen groot overall onderzoek is naar de uitstoot van de alle giftige stoffen?

Antwoord van RIVM:
Het klopt dat het RIVM geen onderzoek doet naar de uitstoot van de stoffen aan de bron Tata Steel. Het RIVM heeft de opdracht gekregen om te onderzoeken welke stoffen er in de leefomgeving van de IJmond aanwezig zijn en welke mogelijke gevolgen dat heeft voor de gezondheid van de mensen die er leven. De uitstoot van Tata Steel zit in de lucht. We hebben bij de luchtkwaliteit ook gekeken naar de windrichting om meer te kunnen zeggen over de bronnen. We analyseren de relevante stoffen op aanwezigheid en mogelijke gezondheidsgevolgen. Tevens is in een eerder onderzoeksrapport gemeld dat er aan de gezondheidskant meer acute klachten voorkomen en ook bepaalde ziekten. Dus dat hebben we gedaan.

Vraag journalist aan RIVM:
Heeft het zin dat de omwonenden dit onderzoek zelf gaan doen? Is dat geloofwaardig?

Antwoord van RIVM:
Als omwonden precies willen weten wat Tata Steel uitstoot, dan is het te begrijpen dat ze onderzoek aan de bron willen doen. Als je wilt weten wat dat betekent voor de gezondheid dan geeft zo’n brononderzoek daar geen antwoord op. De uitkomsten van een brononderzoek kun je namelijk niet zomaar relateren aan de gezondheidsproblemen van mensen die in de omgeving van Tata Steel wonen. Daarvoor is nu juist het onderzoek dat het RIVM heeft gedaan van belang: welke stoffen zijn er aanwezig in de leefomgeving van Tata Steel en wat zijn de gezondheidsrisico’s.

Vraag journalist aan RIVM:
Waarom lukt het niet de omwonenden gerust te stellen?

Antwoord van RIVM:
Het RIVM is een kennisinstituut dat met wetenschappelijk methoden antwoord geeft op vragen. Het is dus mogelijk dat RIVM-onderzoek leidt tot inzichten die omwonenden ongerust maken. Het is geen taak van het RIVM om mensen gerust te stellen maar om de antwoorden te geven.

Vraag journalist aan RIVM:
Wat is de reden voor uitstel van het rapport?

Antwoord van RIVM:
Door de complexiteit van het onderzoek vroeg het meer tijd dan eerder voorzien. Het rapport zit in afrondende fase, laatste kwaliteitscheck zoals gebruikelijk is (we hanteren hoge kwaliteitseisen). De conceptversie is alleen gedeeld met GGD(Gemeentelijke Gezondheidsdienst) als partner in het onderzoek en niet met opdrachtgever, zij ontvangen het product na het zomerreces.

---

14 juli 2021: Verwarring over RIVM-onderzoek naar oorzaken kanker in IJmond

In het Noord-Hollands Dagblad staat vandaag dat het RIVM in opdracht van de gemeente onderzoekt waardoor er gemiddeld 25 % meer  longkanker voorkomt in de IJmond. Dit klopt niet. Het RIVM heeft géén opdracht gekregen om te onderzoeken wat eventuele oorzaken zijn van kanker in de IJmond. 

Wat onderzoekt het RIVM wél? 
In 2020 heeft het RIVM opdracht gekregen van de provincie Noord-Holland en de gemeenten Velsen, Heemskerk en Beverwijk om onderzoeken te doen naar 

• Acute gezondheidsklachten
• De luchtkwaliteit en
• Welke stoffen in de directe leefomgeving van inwoners van de IJmond aanwezig zijn en wat dat betekent voor hun gezondheid.

Dit laatste onderdeel gaat om het (grof) stof, dat zichtbaar is op straat, meubels of vensterbanken. Dit is niet het stof dat mensen inademen. Dit onderzoek geeft geen antwoord op de vraag naar de oorzaken van klachten. We kijken hierbij welke stoffen aanwezig zijn in de leefomgeving, of en hoe vaak mensen in contact kunnen komen met die stoffen en of dit een risico kan hebben voor de gezondheid. Op onze website is meer informatie te vinden over de opzet van dit onderzoek. Het onderzoek wordt naar verwachting gepubliceerd in september.

---

Juli 2021: Rapport depositie onderzoek in september

Op dit moment werkt het RIVM aan het derde deel van het gezondheidsonderzoek in de IJmond: het onderzoek naar neergedaalde stof in de IJmond (depositie). Het gaat om het (grof) stof, dat zichtbaar is op straat, meubels of vensterbanken. Dit is niet het stof dat mensen inademen. Eerder verschenen er binnen dit onderzoek al resultaten over de concentraties fijnstof en acute klachten in de regio.

Het RIVM wilde het rapport over de depositie graag voor de zomer publiceren. In mei en juni werd het ons echter duidelijk dat dit niet haalbaar is. De grote hoeveelheid data verkregen uit de 420 veegmonsters maakt dat we meer tijd nodig hebben dan van tevoren ingeschat. Tijdens het zomerreces publiceert het RIVM in principe geen rapporten, omdat veel mensen dan op vakantie zijn. Zowel bestuurders als bewoners. Daarom verwacht het RIVM nu het rapport snel na het reces te publiceren, half september. 

Nadat wij deze publicatiedatum besproken hebben met onze opdrachtgever Provincie Noord-Holland, de klankbordgroep en de deelnemers aan het onderzoek, werd duidelijk dat een debat in de Tweede Kamer over Tata Steel is uitgesteld van juli naar 9 september. Hierdoor ontstaan vragen over de voorgenomen publicatiedatum van het rapport van het RIVM. 

Het RIVM neemt bij haar publicatieproces verschillende zaken in acht:

• Het onderzoek moet zorgvuldig afgerond zijn. Voor onze onderzoeken hebben we de kwaliteit hoog in het vaandel.
• De standaard afspraak met onze opdrachtgevers is dat zij na oplevering van het RIVM vier weken de tijd krijgen om zich voor te bereiden voordat het rapport gepubliceerd wordt. In dit geval hebben we met de opdrachtgever afgesproken het rapport wat sneller te publiceren omdat mensen al lang wachten op dit rapport.
• Voor het RIVM is een belangrijke stap om betrokkenen, in dit geval de huishoudens die hun huis en tuin beschikbaar hebben gesteld voor metingen en de klankbordgroep, te informeren over de bevindingen voorafgaand aan de publicatie. Ook dit willen we zorgvuldig doen, wat betekent dat we hier tijd voor nodig hebben.

Bovenstaande punten zorgen ervoor dat we op half september uit komen qua publicatiedatum. Mocht na oplevering blijken dat publicatie sneller kan, zonder dat dit ten koste gaat van zorgvuldigheid, zullen we dit zeker overwegen. De ministeries van (Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat) en VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport)(Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) zijn op de hoogte dat het rapport in september verschijnt. Wij houden hen geïnformeerd over de publicatiedatum, net als de opdrachtgever, de deelnemers en de klankbordgroep. 

---

14 april 2021: Vaker hoge concentraties fijnstof en meer acute gezondheidsklachten in de IJmond

In de omgeving van Tata Steel zijn bij de huisartsen meer acute gezondheidsklachten gerapporteerd dan in andere regio’s in Nederland. Ook zijn er in Wijk aan Zee, Beverwijk, Velsen en IJmuiden meer uren en dagen met matige luchtkwaliteit. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu , Nivel, GGD  Amsterdam en GGD Kennemerland.

Lees meer

---

1 december 2020: Monsternemen in de IJmond afgerond

Vorige week zijn de onderzoekers voor het laatst in de IJmond geweest om monsters te nemen van stof. Op 30 buitenlocaties en 13 binnenlocaties zijn zo’n 450 monsters verzameld. 

Deze stofmonsters worden door een gecertificeerd laboratorium geanalyseerd op de aanwezigheid van metalen en PAK(Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen ) (Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen). Als bekend is welke stoffen aanwezig zijn in de monsters en in welke hoeveelheden, voeren we een risicobeoordeling uit. Met een risicobeoordeling beoordelen we of het soort en de hoeveelheid gevonden stoffen schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid.  Als dit is afgerond worden de bevindingen in een rapport beschreven.

We hebben veel veegmonsters genomen in de omgeving. Dit geeft een goed beeld van de situatie. Tegelijkertijd kost het veel tijd voor het laboratorium om zoveel monsters te analyseren. Ook de risicobeoordeling van de analysedata kost veel tijd: er is veel informatie en we willen het zorgvuldig doen. Daarom zal de terugkoppeling niet eerder dan halverwege 2021 kunnen gebeuren. Het RIVM rapporteert aan de opdrachtgever, Provincie Noord-Holland, en publiceert de rapportage op de website van het RIVM. 

---

5 oktober 2020: Monsternemen in de IJmond

De komende weken zijn onderzoekers van het RIVM enkele keren aanwezig in Wijk aan Zee, Beverwijk, IJmuiden en Velsen. Zij nemen hier weer monsters van stof. Net als vorige keren doen we dit op verschillende plekken. Nieuw is dat we ook monsters nemen bij mensen in huis en in de tuin. In totaal willen we monsters  nemen op ongeveer dertig buitenlocaties en twaalf locaties binnen. In alle dorpen hebben we minimaal vier locaties. Bij het kiezen van de locaties hebben we rekening gehouden met: 

• Spreiding over de verschillende dorpen
• Ligging ten opzichte van het Tata Steel terrein
• Nabijheid van een luchtkwaliteit meetpost (GGD(Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Amsterdam)

De monsters die we nemen sturen we op naar een onafhankelijk lab. We willen te weten komen welke metalen en PAK(Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen )’s in het stof zitten, hoeveel van die stoffen aanwezig zijn en wat dat dan betekent voor de gezondheid. En we kijken naar waar de stoffen vandaan zouden kunnen komen. We verwachten resultaten te publiceren in 2021.
 

---

1 september 2020: Te vroeg om conclusies te trekken uit nieuwe veegmonsters

De afgelopen dagen is er aandacht geweest voor de resultaten van een onderzoek van het RIVM waarbij er veegmonsters zijn genomen in Wijk aan Zee. De Volkskrant rapporteerde bijvoorbeeld op 30 augustus een ‘enorme toename in kankerverwekkende stoffen rondom Tata Steel’. Het Noord-Hollands Dagblad schreef op 27 augustus dat er ‘viermaal zoveel kankerverwekkende PAK(Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen )’s’ zijn aangetroffen in Wijk aan Zee. Onder andere deze artikelen leidden tot veel vragen en zorgen bij de bewoners.

De berekeningen zoals vermeld in de artikelen zijn niet door het RIVM gedaan. In de artikelen zijn de hoeveelheden PAK’s van de locaties bij elkaar opgeteld en vergeleken. Het RIVM kijkt, in geval van risicobeoordeling voor de gezondheid, naar de hoogst aangetroffen waarde. Dit heeft te maken met blootstelling. Een persoon wordt op 1 locatie blootgesteld aan een stof, niet aan de som van alle locaties. Het RIVM wil daarbij graag benadrukken dat op basis van de veegmonsters geen conclusies voor de gezondheid kunnen worden getrokken. Komende winter publiceert het RIVM de resultaten van het gezondheidsonderzoek dat RIVM uitvoert in opdracht van de Provincie Noord-Holland. In dit onderzoek worden nog meer monsters genomen en maakt ook een risicobeoordelingonderdeel uit van dit onderzoek. 

---

26 augustus 2020: resultaten veegmonsters Wijk aan Zee

Op woensdag 24 juni 2020 nam het RIVM veegmonsters in Wijk aan Zee in opdracht van provincie Noord-Holland. De veegmonsters zijn door TNO geanalyseerd op aanwezigheid van metalen en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK(Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen )’s). Er is geen gezondheidskundige duiding uitgevoerd. Uitgebreider depositie-onderzoek vindt plaats in het derde kwartaal van dit jaar. Dan worden op 30 locaties buiten en 10 locaties binnen over drie afzonderlijke perioden monsters genomen en analyses verricht. De resultaten van de veegmonsters van 24 juni vind je hier:

• Brief aan provincie Noord-Holland(PDF)(PDF)
• Resultaten 24 juni 2020(PDF)(PDF)

---

8 juli 2020: publicatie rapport metingen ultrafijnstof

In december 2019 en januari 2020 heeft het RIVM metingen gedaan naar ultrafijnstof in Wijk aan Zee, IJmuiden en Beverwijk. Het onderzoek richtte zich op de hoeveelheid ultrafijnstof in IJmuiden, Wijk aan Zee en Beverwijk . Daarbij keken de onderzoekers of er verschillen waar te nemen zijn tussen plekken, tijdstippen en weersomstandigheden. Ter vergelijking is er ook op één plek buiten de IJmond gemeten, namelijk bij het achtergrond station Ookmeer. 

Meer informatie: 

• Nieuwsbericht
• Vragen en antwoorden
• Rapport

---

24 juni 2020: RIVM neemt monsters van stof in Wijk aan Zee

Het RIVM heeft vandaag monsters genomen van stof in Wijk aan Zee. De Provincie Noord-Holland had hiervoor opdracht gegeven omdat het aantal klachten van stof weer toe nam. De onderzoekers kijken welke stoffen er in de monsters aanwezig, waaronder de aanwezigheid van totaal chroom en andere metalen. Er komt dit keer geen gezondheidskundige duiding. De resultaten van de monstername worden opgeleverd aan de Provincie Noord-Holland. 

---

17 juni 2020: GGD rapport ‘Incidentie en prevalentie van kanker in de regio Kennemerland 2004-2018’ gepubliceerd

De GGD(Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Kennemerland heeft op dinsdag 16 juni zijn rapport ‘Incidentie en prevalentie van kanker in de regio Kennemerland 2004-2018’ gepubliceerd. Het rapport omvat een accurate beschrijving van kankerincidentie op basis van cijfers van het IKNL Integraal kankercentrum Nederland (Integraal kankercentrum Nederland)(Integraal kankercentrum Nederland). Het nieuwsbericht kunt u hier lezen. Vanuit gezondheidsperspectief is het van belang om te werken aan het verminderen van oorzaken. Om in de IJmond gezondheidswinst te behalen is het van belang meer aan preventie te doen, bijvoorbeeld door  de luchtkwaliteit verder te verbeteren. Het RIVM neemt een link naar het rapport op in haar overzicht van rapporten die relevant zijn voor gezondheid in de IJmond. Voor meer vragen over het rapport kunt u terecht bij GGD Kennemerland.

---

3 juni 2020: Onderzoek Harsco naar Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS)

In het Noord-Hollands Dagblad is op 1 juni een artikel verschenen: ‘Slakverwerker Harsco bij Tata Steel stoot ‘geringe hoeveelheden’ kankerverwekkend Chroom 6 uit’. Het artikel gaat over een onderzoek van Harsco naar Zeer Zorgwekkende Stoffen, waarbij bekend werd dat er chroom-6 voorkomt in de slak op het terrein van Harsco. Het onderzoek is in opdracht van Harsco uitgevoerd door een gecertificeerd laboratorium.

Het artikel vermeldt de betrokkenheid van het RIVM. De Omgevingsdienst heeft het RIVM geraadpleegd over de mogelijkheid van het vóórkomen van chroom 6. Op basis van aangeleverde data van de omgevingsdienst heeft het RIVM een zogenoemde ‘expert opinion’ gegeven met bestaande wetenschappelijk kennis bij het RIVM over chroom-6. Die kennis is gedeeld met de omgevingsdienst. Het RIVM heeft dus geen eigen onderzoek gedaan. Informatie over de inhoud van het onderzoek naar ZZS(Zeer Zorgwekkende Stoffen ) is op te vragen bij de provincie Noord-Holland. 
 
Ook stond in het artikel vermeld dat het RIVM in 2019 geen chroom-6 heeft aangetroffen in de neerslag van grafietregen. In 2018/2019 heeft het RIVM voor de verschillende metalen de totale hoeveelheid bepaald. Er is niet onderzocht in welke vorm het metaal voorkomt. Meer informatie over dit onderzoek: https://www.rivm.nl/inschatting-gezondheidsrisicos-grafietregen 

---

6 februari 2020: Vervolgonderzoek van start

Januari 2020 heeft het RIVM formeel opdracht gekregen van de Provincie Noord-Holland om onderzoek te doen naar de gezondheid en luchtkwaliteit in de IJmond. Het betreft een opdracht voor vier deelprojecten: 1) literatuurstudie, 2) verdere data analyse uit het luchtmeetnet, 3) theoretische exercitie om omvang van acute klachten in de IJmond in te schatten, 4) Op basis van huisartsendata omvang van acute klachten vaststellen en vergelijken met (andere gebieden in) Nederland. Op 1 februari zijn we van start gegaan. In deze deelprojecten werken we samen met GGD(Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Kennemerland, GGD Amsterdam en NIVEL Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg)(Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg). Daarnaast is er weer een klankbordgroep bestaande uit omwonenden, expert(s) en een onafhankelijk voorzitter.

---

18-12-2019: reactie RIVM op vragen Tata Steel over opzet vervolgonderzoek

In juli 2019  heeft het RIVM op basis van het project 'Grafietregen en gezondheid' een onderzoeksvoorstel opgeleverd aan de provincie Noord-Holland. Hierin worden verschillende opties voor onderzoek beschreven die bij kunnen dragen aan het beantwoorden van vragen van omwonenden van Tata Steel. De provincie heeft met verschillende stakeholders dit voorstel besproken, waaronder Tata Steel. Tata Steel heeft haar vragen en kanttekeningen beschreven in een memo van 4 september, welke we hebben ontvangen via de provincie. 

De provincie heeft op 20 november 2019 een expertsessie georganiseerd en voorgezeten waar Tata Steel en het RIVM elkaar spreken over de vragen van Tata Steel betreffende cluster A van het onderzoeksvoorstel. Het doel van de expertsessie was om vanuit het RIVM een reactie te geven op de vragen en kanttekeningen van Tata Steel. Overeenstemming bereiken was hierbij geen doel. Het RIVM benadrukte toen en nu in herhaling dat, als het RIVM een opdrachtverzoek krijgt van provincie Noord-Holland, zowel de provincie als Tat Steel geen invloed hebben op de te kiezen methodiek, analyses of duiding. Het RIVM heeft een onafhankelijke positie en is deskundig in het beantwoorden van vragen op het gebied van volksgezondheid. In de bijlage staat puntsgewijs onze zienswijze.

• De brief aan de provincie Noord-Holland 13 december 2019
• Bijlage bij de brief

---

22 november: RIVM start vervolgonderzoek naar gezondheid in de IJmond

In de zomer van 2019 leverde het RIVM verschillende opties voor vervolgonderzoek op aan de Provincie Noord-Holland. De Provincie heeft het RIVM gevraagd om voor een aantal onderzoekopties een onderzoeksplan verder uit te werken;

1) Verdere analyse van beschikbare data uit het luchtmeetnet, waarbij ook wordt gekeken naar pieken van stofemissies. Doel van dit onderdeel is om

2) Een indicatie maken van de omvang van acute klachten op basis van beschikbare literatuur en data van huisartsenpraktijken.

3) De klankbordgroep voortzetten. Deze klankbordgroep bestaat uit bewoners en onafhankelijke experts. Zij kijken kritisch mee met de uitvoering en bevindingen van het onderzoek.

De uitwerking van het onderzoeksplan en de klankbordgroep is 15 november 2019 naar de provincie gestuurd.

Daarnaast is een expertmeeting onderdeel van de opdracht. In deze bijeenkomst hebben experts van het RIVM vragen van experts van Tata Steel beantwoord over het onderzoeksvoorstel dat RIVM in juli 2019 had opgeleverd aan provincie Noord-Holland. Deze bijeenkomst vond plaats op 20 november 2019. Van deze bijeenkomst wordt een verslag gemaakt door de provincie. Deze documenten worden openbaar gemaakt op de website van het RIVM.

---

Beantwoording bewonersvragen gepubliceerd

In 2018 en 2019 heeft het RIVM bewonersvragen over luchtkwaliteit en gezondheid in de IJmond verzameld. Samen met GGD(Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Kennemerland hebben we die vragen zoveel mogelijk beantwoord. De vragen die niet beantwoord konden worden met de huidig kennis zijn zoveel mogelijk verwerkt in een onderzoeksvoorstel. Dit voorstel is opgeleverd aan de opdrachtgever Provincie Noord-Holland. De Provincie gaat hier na het reces over in gesprek en een besluit over nemen.

---

11 juli: Impressie bijeenkomst met Tata Steel

Naar aanleiding van de correspondentie per brief en de bezwaren van Tata Steel, heeft er op woensdag 19 juni jl. een gesprek plaats gevonden tussen inhoudelijk experts van Tata Steel en het RIVM. Van dit gesprek is een verslag gemaakt: impressie gesprek RIVM - Tata Steel.

---

20 juni: antwoord op vragen Tata Steel over vorm metalen

Op vrijdag 14 juni ontving het RIVM een brief van de directeur van Tata Steel waarin hij bezwaar maakte tegen het proces van publicatie en onderdelen van de inhoud van het rapport. Op 18 juni ontving het RIVM nogmaals een brief. Hierop ontving het RIVM op 19 juni een delegatie van Tata Steel om toelichting te geven op de conclusies en de inhoud van het rapport. Ook heeft het RIVM op 19 juni een antwoord verstuurd aan de directeur van Tata Steel. In deze brief geeft het RIVM toelichting op de aanpak van het onderzoek en geeft aan dat de conclusies van het onderzoek ongewijzigd blijven. De brief van Tata Steel en het antwoord van het RIVM kunt u lezen via de links in het bericht. In verband met privacy hebben we de namen van genoemde personen in de brief onleesbaar gemaakt.

---

19 juni: bewonersavond in Wijk aan Zee

Op de bewonersavond in Wijk aan Zee heeft Joke Herremans de rapportage 'inschatting gezondheidsrisico's grafietregen Wijk aan Zee toegelicht'. Daarna was er ruimte voor vragen. Voor ouders met jonge kinderen was er in een aparte ruimte mogelijkheid om hun vragen te stellen. Als u nog vragen hebt dan kunt u die altijd aan ons stellen via de mail info@rivm.nl of telefonisch 030-2749111.

---

6 juni: informatieavond grafietregen en gezondheid op 19 juni

AANVULLING: de locatie voor de bewonersavond is de Moriaan in Wijk aan Zee. Inloop vanaf 18.30. Start bijeenkomst: 19.00.

De Provincie Noord-Holland organiseert op 19 juni een informatieavond voor bewoners van de IJmond over grafietregen en gezondheid. Het RIVM en gedeputeerde Milieu zijn op deze avond aanwezig om vragen over de rapportage ‘Inschatting gezondheidsrisico’s grafietregen in Wijk aan Zee’ te beantwoorden. De GGD(Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Kennemerland is aanwezig voor vragen over gezondheid in de leefomgeving met betrekking tot grafietregens.
 
De provincie, het RIVM en de GGD Kennemerland begrijpen dat er veel vragen zijn naar aanleiding van het nieuws over de grafietregen deze week. Daarom organiseert de provincie op 19 juni de bewonersavond. Locatie en tijdstip van de bewonersavond worden nog bekendgemaakt.
Als u in de tussentijd al vragen heeft over het rapport, dan kunt u het RIVM bereiken op 030-274 9111 en info@rivm.nl. Als u vragen heeft over uw gezondheid, dan kunt u contact opnemen met de GGD Kennemerland (023-515 9500). Voor vragen over de bewonersavond kunt u contact opnemen met de provincie op grafietregen@noord-holland.nl.

---

5 juni: inschatting gezondheidsrisico's grafietregen gepubliceerd

Op 5 juni heeft het RIVM de rapportage inschatting voor de gezondheidsrisico's van grafietregen gepubliceerd. Hieruit blijkt dat in grafietregen zware metalen en PAK’s zitten. Voor de metalen lood, mangaan en vanadium is de geschatte blootstelling voor jonge kinderen zodanig dat dit ongewenst is voor de gezondheid.

Omdat mensen in hun dagelijks leven al blootgesteld worden aan zware metalen is het wenselijk om extra blootstelling zoveel mogelijk te beperken. Vooral voor lood. Voor de PAK’s geldt dat het geschatte extra kankerrisico onder het risiconiveau ligt dat in Nederland verwaarloosbaar wordt geacht (één extra geval van kanker per miljoen levenslang blootgestelde personen).

In het nieuwsbericht staat meer informatie en ook zijn er vragen en antwoorden beschikbaar. Als u vragen heeft over het rapport dan kunt u contact opnemen met het RIVM (0302749111 of info@rivm.nl). Als u zich vragen heeft over uw gezondheid of dat van uw kind kunt u contact opnemen met GGD Kennemerland (023-515 9500).

---

16 april: eerste klankbordgroep bijeenkomst

Op 16 maart kwam de klankbordgroep voor het eerst bij elkaar. Onder professionele leiding van de onafhankelijk voorzitter hebben de klankbordgroepleden met elkaar besproken welke vragen er zijn gesteld en of daar nog vragen aan toegevoegd konden worden. De projectleider van grafiet en gezondheid heeft uitleg gegeven over de aanpak van het project. Het was een prettige bijeenkomst. 

naar het verslag

---

29 maart: grafietalarm, RIVM neemt monsters

Op 29 maart verstuurde Tata Steel een grafietalarm. Het RIVM is daarna onderweg gegaan om veegmonsters te nemen. Dit is gedaan op de plekken waar op 18 maart jl. ook veegmonsters zijn genomen. De monsters worden naar het lab gestuurd. Het lab werkt zorgvuldig en zo snel mogelijk, over enkele weken weten we meer. 

---

22 maart: oproep deelname klankbordgroep

Voor het project grafietregens en gezondheid 2019 is het RIVM op zoek naar bewoners van de IJmond die willen deelnemen aan de klankbordgroep. De klankbordgroep heeft als taak om kritisch mee te denken en advies te geven over de aanpak van het project en de vertaling van de bewonersvragen naar een onderzoeksopzet.

Wat vragen we van de deelnemers?
We zijn op zoek naar mensen die op persoonlijke titel constructief willen bijdragen aan het project. Het project richt zich op het wetenschappelijk beantwoorden van vragen over gezondheid. Affiniteit met wetenschap en onderzoek is daarom wenselijk. Inhoudelijke expertise is niet nodig. Er zijn in totaal drie bijeenkomsten. Deze vinden plaats in de avond in waarschijnlijk april, mei en juni. Wegens transparantie worden de verslagen van de bijeenkomsten openbaar gemaakt.

De klankbordgroep
De klankbordgroep bestaat uit 8 bewoners uit de IJmond. Er zijn al vier bewoners uit de dorpsraad van Wijk aan Zee en stofmelder.nl die zitting nemen in de klankbordgroep. Naast de acht bewoners bestaat de klankbordgroep uit een huisarts uit de IJmond, een toxicoloog, een epidemioloog, een longarts  en een onafhankelijk voorzitter.

Als er meer aanmeldingen zijn dan plekken, dan kiezen we vier mensen uit. Hierbij houden we rekening met een goede verdeling van leeftijd, geslacht, kinderen en woonplaats.

---

21 maart: acht goede plekken gevonden voor monstername

Maandag 18 maart was het RIVM in Wijk aan Zee om stofmonsters te nemen op acht verschillende plekken in het dorp. De monstername is er vooral op gericht om meer duidelijkheid te krijgen over het stof van de grafietregen. Als er een grafietregen plaats vindt dan komt het RIVM die dag of uiterlijk 1 dag later weer om veegmonsters te nemen van deze plekken. Als er geen grafietregen komt, dan komt het RIVM elke twee weken terug om de plekken weer schoon te maken.

We hebben acht goede plekken gevonden om de monsters te nemen. Op de plekken van de monstername hebben we gesproken met omwonenden en hebben we brieven uitgedeeld met informatie over het project en over de monstername.

---

18 maart: het RIVM neemt monsters van neergedaald stof

Op maandag 18 maart neemt het RIVM veegmonsters in de omgeving van Tata Steel.

Op acht verschillende plekken in de omgeving van Tata Steel neemt het RIVM veegmonsters van stofdeeltjes. Welke plekken dat precies zijn, zal nog worden bepaald, mede op basis van input bewoners en met een goede spreiding in de omgeving.

Het responsteam milieu neemt zogenoemde veegmonsters van harde, niet-bewegende, horizontale oppervlakken. Daarna maakt het team de oppervlakken schoon en stofvrij en markeren ze de plek. Na een eventuele grafietregen bemonstert het RIVM dezelfde plek. Dat gebeurt dan maximaal 1 dag na de grafietregen. Als er geen grafietregen is, dan komt het RIVM elke twee weken terug om de plek opnieuw schoon te maken. De reden hiervoor is dat het grafietregen dan zo min mogelijk "vervuild" is met eventueel ander stof.  

De monsters worden in een speciaal laboratorium geanalyseerd. Het RIVM kijkt daarbij vooral naar de aanwezigheid van giftige stoffen die op lange termijn schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid van mensen. Het gaat dan bijvoorbeeld om Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK) en zware metalen.

De resultaten neemt het RIVM mee bij het in kaart brengen en beantwoorden van vragen van omwonenden. En bij het bepalen van de mogelijkheden voor eventueel vervolgonderzoek.

---

12 maart 2019: aanpassing projectaanpak en oprichting klankbordgroep

In de projectaanpak stond dat het RIVM samen met de GGD(Gemeentelijke Gezondheidsdienst) bijeenkomsten zou organiseren. Doel van de bijeenkomsten was om met kleine groepen mensen uit Wijk aan Zee een volledig beeld te krijgen van de vragen die leven. Na de bewonersbijeenkomsten, gesprekken met de dorpsraad, de enquête van stofmelder.nl, en op basis van meldingen bij provincie en GGD, hebben we een goed  beeld  van de vragen. Daarom hebben we besloten om de focusgroepen niet meer te organiseren. De volgende stap is nu om een klankbordgroep in te richten. Deze klankbordgroep bestaat voor het grootste deel uit omwonenden. Daarnaast een huisarts, een expert toxicologie, een expert epidemiologie en een expert luchtkwaliteit en gezondheid. Er wordt een onafhankelijk voorzitter gezocht. De klankbordgroep wordt geraadpleegd over de projectaanpak en de inhoud. 

---

12 maart 2019: Vragen bewoners verzameld voor beantwoording

De afgelopen weken heeft het RIVM de vragen van bewoners verzameld en geclusterd. Deze vragen en zorgen zijn de afgelopen maanden gesteld aan GGD(Gemeentelijke Gezondheidsdienst), Provincie en de dorpsraad. Ook zijn er vragen binnen gekomen via de enquête van Stofmelder.nl. Het RIVM werkt nu aan de beantwoording van de vragen die betrekking hebben op gezondheid in relatie tot grafietregens. Toxicologen, epidemiologen, artsen en luchtkwaliteitexperts brengen hun kennis in om zoveel mogelijk vragen van antwoord te voorzien. Eind april of mei verwachten we een eerste set te kunnen publiceren.

---

12 februari 2019: Start project grafiet en gezondheid 2019

In februari 2019 heeft de provincie Noord-Holland de opdracht aan het RIVM bevestigd en kan het projectteam van start om zorgen en vragen van bewoners in Wijk aan Zee te verzamelen en zoveel mogelijk te beantwoorden. Op 14 februari spreekt het RIVM met de dorpsraad. Dit is een kennismaking en een verkennend gesprek. Het RIVM en de GGD Kennemerland organiseren voor dit project de komende maanden een aantal bijeenkomsten. Deze website wordt verder aangevuld gedurende het project.