Japanse onderzoekers ontdekken speciale receptor

Er is nog veel onbekend over de manier waarop het lichaam omgaat met koolstofnanobuisjes. Blootstelling aan sommige koolstofnanobuisjes kan leiden tot ontstekingen, fibrose en uiteindelijk kanker in de longen en het buikvlies. Hoe dit precies ontstaat is niet bekend. Japanse onderzoekers hebben nu een nieuwe receptor op specifieke longcellen ontdekt voor koolstofnanobuisjes. Een receptor is een soort uitsteeksel. Een cel gebruikt dit om stoffen te herkennen en daar dan op te reageren. 

Als de buisjes aan het uitsteeksel binden, neemt de cel de buisjes op. Dit kan vervolgens leiden tot schadelijke effecten. Asbestvezels binden niet aan het uitsteeksel. Maar wel koolstofachtige structuren zoals grafeen en koolstofnanobuisjes. Dit geeft aan dat de receptor niet een vezelstructuur herkent, maar de honingraatstructuur van koolstof. 

Wat vindt het RIVM?

Het is voor het eerst dat onderzoekers een specifiek uitsteeksel voor nanomaterialen op cellen  beschrijven. Met deze kennis kunnen we bijvoorbeeld verschillende nanodeeltjes met dezelfde werking groeperen. Om de veiligheid vast te stellen van koolstofnanobuisjes hoef je dan niet elk type uitgebreid te testen. En dat scheelt tijd, geld en dierproeven. 

Eerder schreven we over de vergelijkbare stappen in het proces dat leidt tot kanker door vezelachtige koolstofnanobuisjes en asbest. Het is nog niet precies duidelijk waar de binding aan deze speciale receptor past in dat proces. En misschien maakt het voor de uiteindelijke schade niet uit. Dat moet nog verder uitgezocht. Wel of niet binden aan de receptor zou wel kunnen helpen om een onderscheid te maken tussen verschillende stoffen.

Ook biedt deze kennis mogelijk aanknopingspunten voor behandelingen van ziektes door blootstelling aan koolstofnanobuisjes. Voor sommige koolstofnanobuisje is bewijs voor het veroorzaken van ziektes in proefdieren. Eén type koolstofnanobuisjes is bijvoorbeeld geclassificeerd als “zou kankerverwekkend voor de mens kunnen zijn”.  Het gaat dan om een type met een vezelachtige structuur. Er bestaat op dit moment nog geen direct bewijs dat bepaalde type koolstofnanobuisjes ziektes veroorzaken in de mens. Het is nog niet bekend of de resultaten van dit Japanse onderzoek in muizen ook gelden voor de mens.